Obniżenie podatku dochodowego przez przedsiębiorcę

Dla osób prowadzących JDG lub działalność w formie spółki jawnej, lub cywilnej, w której wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne, korzystnym rozwiązaniem może okazać się wybór formy opodatkowania innej niż zasady ogólne – w postaci ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Polega ona na opodatkowaniu przychodu (a nie dochodu), co eliminuje podatkową kategorię kosztów uzyskania przychodu i pozwala na zastosowanie preferencyjnej stawki podatkowej PIT.

Warunkiem dostępu do ryczałtu jest nieprzekroczenie w poprzednim roku podatkowym limitu przychodów 2 milionów euro obliczonego według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku (analogicznie jak w przypadku małego podatnika w CIT).

Dla przedsiębiorców, którzy prowadzą jednocześnie JDG oraz spółkę limit kwotowy dla ryczałtu obowiązuje dla każdej z tych form działalności oddzielnie i ryczałt może być wybrany dla obu z nich lub tylko jednej.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest wykluczony w przypadku:

• wyboru jako formy opodatkowania karty podatkowej;
• skorzystanie ze zwolnienia od podatku dochodowego;
• osiągania całości lub części przychodów z:
• prowadzenia apteki;
• działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych;
• działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechaniczny;
• wytwarzania wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym (z wyjątkiem produkcji energii elektrycznej z infrastruktury OZE).

Oświadczenie o wyborze ryczałtowej formy opodatkowania należy zgłosić do właściwego według miejsca zamieszkania naczelnika urzędu skarbowego.

Stawki podatku w modelu ryczałtowym

Stawka podatku ryczałtowego jest uzależniona od profilu wykonywanej działalności i może wynosić od 2 do 17%, dlatego przed dokonaniem wyboru przedsiębiorca powinien rozważyć opłacalność zmiany. Dla przykładu można wskazać, że:

• stawka 17% obowiązuje w przypadku osób wykonujących wolne zawody, jak biegły rewident, księgowy, tłumacz, agent ubezpieczeniowy, broker reasekuracyjny, makler papierów wartościowych;
• stawka 15% obowiązuje m.in. w przypadku świadczenia usług reklamowych, kulturalnych i rozrywkowych, pośrednictwa w sprzedaży hurtowej;
• stawka 14% obowiązuje m.in. dla świadczenia usług w zakresie opieki zdrowotnej;
• stawka 3% obowiązuje m.in. dla działalności gastronomicznej oraz w zakresie handlu;
• najniższa stawka 2% jest zarezerwowana dla przychodów ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych, pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy.

Jeżeli nie ma możliwości klasyfikacji każdego rodzaju działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika do jednej ze stawek, przyjmuje się, że w razie wyboru opodatkowania ryczałtem obowiązuje stawka 8,5%, chyba że dla danego rodzaju działalności obowiązuje stawka wyższa. Wtedy tę konkretną działalność opodatkowuje się według stawki wyższej.

Warto pamiętać, że podatnik może utracić prawo do opodatkowania ryczałtem, jeśli osiągnie dochód (bez względu na jego wysokość) z działalności, dla której stosowanie tej formy opodatkowania jest wyłączone. Utrata prawa następuje również w sytuacji, kiedy przedsiębiorca wykona na rzecz obecnego albo byłego pracodawcy czynność mieszczącą się w ramach obowiązującej wcześniej między stronami umowy o pracę w danym lub poprzednim roku podatkowym.

Doradztwo prawne w zakresie wyboru formy opodatkowania najlepiej zlecić prawnikom specjalizującym się w obsłudze przedsiębiorców.

Wydzielenie części działalności

Innym sposobem na obniżenie podatku dochodowego, zwłaszcza dla biznesu, który osiąga dochody przekraczające limit przewidziany dla “małego podatnika”(równowartość dwóch milionów euro), może być podział biznesu. Polega on na utworzeniu drugiej spółki, a następnie wydzielenie z działalności pierwotnej zorganizowanej części przedsiębiorstwa i przeniesienie jej na nowozałożoną spółkę.

Dzięki temu oba przedsiębiorstwa mogą korzystać z preferencyjnej stawki CIT 9%, zamiast pełnego CIT 19%, ponieważ nie będą przekraczały limitów podatkowych.

Taką transakcję należy jednak dobrze zaplanować, aby organy podatkowe nie uznały jej za próbę sprzedaży poszczególnych składników majątku. Zbycie przedsiębiorstwa lub ZCP w rozumieniu art. 6 ustawy o VAT nie podlega podatkowi VAT, ale transakcja obejmująca poszczególne aktywa już tak.

Dla zachowania wiarygodności transakcji warto upewnić się, czy sprzedane przedsiębiorstwo lub jego część może funkcjonować w pełni autonomicznie i nie jest zależne od przedsiębiorstwa sprzedającego.

Doradztwo prawne w zakresie wyboru formy opodatkowania najlepiej zlecić prawnikom specjalizującym się w obsłudze przedsiębiorców.

Wykorzystując dostępne w polskim systemie prawnym rozwiązania, podatnicy mogą obniżyć efektywne opodatkowanie dochodu (lub przychodu). Choć optymalizacja podatkowa zawsze bazuje na stosowaniu konstrukcji zgodnie z prawem i – w przeciwieństwie do unikania opodatkowania – jest legalna, nadal jednak istnieje możliwość prewencyjnego zastosowania przez organy skarbowe art. 119a ordynacji podatkowej i wszczęcie postępowania w sprawie unikania opodatkowania. Aby zminimalizować to ryzyko każde działanie biznesowe warto konsultować z prawnikiem. Jest to tym istotniejsze, że nie można wskazać jednego, uniwersalnego modelu optymalizacji, który zadziała w każdym przypadku. Kluczowe znaczenie ma umiejętne połączenie ze sobą różnych mechanizmów z uwzględnieniem specyfiki danej branży.