Nowe przepisy o ochronie wzorów wspólnotowych. Co dokładnie się zmienia?

Co wchodzi w skład pakietu legislacyjnego dotyczącego wzorów wspólnotowych?

Pakiet legislacyjny poświęcony ochronie własności przemysłowej składa się z dwóch aktów prawnych. Mowa o rozporządzeniu Parlamentu Europejskiej i Rady nr 2024/2822 z dnia 23 października 2024 r. w sprawie zmiany rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 w sprawie wzorów wspólnotowych i uchylenia rozporządzenia Komisji (WE) nr 2246/2002¹ oraz dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2024/2823² z dnia 23 października 2024 r. w sprawie ochrony wzorów przemysłowych.

Warto zwrócić uwagę, że nowe przepisy dotyczące ochrony wzorów przemysłowych będą wchodziły w życie stopniowo, ale ich część zacznie obowiązywać już za chwilę:

• rozporządzenie w zakresie systemu ochrony wzorów przemysłowych zaczyna obowiązywać we wszystkich państwach członkowskich bezpośrednio już od 1 maja 2025 roku (tzw. faza I),

• rozporządzenie w pozostałej części zacznie obowiązywać od 1 lipca 2026 roku (tzw. faza II),

• dyrektywa weszła w życie 9 grudnia 2024 roku, ale państwa członkowskie mają czas na jej implementację do 9 grudnia 2027 roku.

Jakie są cele zmian w zakresie wzorów przemysłowych?

Zasadniczym celem nowelizacji przepisów dotyczących własności przemysłowej jest stworzenie jednolitego systemu ochrony tak, aby w każdym kraju UE rejestracja i ochrona wzorów przemysłowych wyglądała tak samo. Unijny ustawodawca zmierza także do tego, aby uczynić ochronę atrakcyjną dla sektora MŚP. Wcześniej wielu małych przedsiębiorców świadomie rezygnowało z przewagi, jaką daje rejestracja wzoru przemysłowego w szczególności z uwagi na stopień skomplikowania procedury.

Zadaniem reformy ma być też uproszczenie rejestracji i uczynienie jej bardziej przejrzystej tak, aby korzystanie z niej nie wymagało dochowania zbyt wielu formalności.

1. Na marginesie należy wskazać, , że zmiany zachodzą już na płaszczyźnie nazewnictwa poszczególnych instytucji:wzór wspólnotowy staje się wzorem przemysłowym UE albo unijnym wzorem przemysłowym,

2. sąd w sprawach wzorów wspólnotowych zostaje przemianowany na sąd do spraw unijnych wzorów przemysłowych,

3. rozporządzenie w sprawie wzorów wspólnotowych zostaje zmienione na rozporządzenie w sprawie wzorów przemysłowych Unii Europejskiej.

Zmiany w zakresie ochrony wzorów przemysłowych

Oczywiście nowe przepisy wspólnotowe to znacznie więcej, niż tylko zmodyfikowane nazewnictwo. Obejmują one szereg konkretnych zmiany, które mają za zadanie zwiększenie ochrony twórców. Co dokładnie się zmienia?

Zmiana definicji wzoru i produktu

Zmieniono m.in. definicje wzoru przemysłowego i produktu, dostrzegając potrzebę objęcia ochroną także tworów niematerialnych. Chodzi m.in. o graficzne interfejsy użytkownika, czy animacje komputerowe, ale też druki 3D. Zgodnie z art. 3 rozporządzenia nowe definicje wyglądają następująco:

• poprzez wzór przemysłowy należy rozumieć postać całego produktu lub części produktu wynikającą z cech, w szczególności linii, konturów, kolorów, kształtu, faktury lub materiałów samego produktu lub jego dekoracji, włączając w to ruch, przechodzenie lub jakikolwiek inny rodzaj animacji tych cech;

• poprzez każdy przedmiot przemysłowy lub rękodzielniczy inny niż programy komputerowe, niezależnie od tego, czy jest on zawarty w przedmiocie materialnym, czy też materializuje się w formie nie fizycznej.

Co dokładnie podlega ochronie jako unijny wzór przemysłowy? Odejście od przesłanki widoczności

Zasadniczo każdy wzór przemysłowy musi być widoczny przez cały cykl życia produktu. Może to być np. unikalny kształt mebla lub biżuterii. Nowe przepisy wprowadzają odejście od tej zasady wskazując, że ochronie podlegają cechy przedstawione w widoczny sposób w zgłoszeniu rejestracyjnym.

Jeśli dany produkt zmieni się już po rejestracji, elementy, które przestały być już widoczne nadal podlegają ochronie prawnej. W motywie 13 rozporządzenia wskazano, że zasada ta nie dotyczy części składowych produktu złożonego, które muszą pozostawać widoczne podczas zwykłego używania produktu.

Jak zmieniło się postępowanie rejestrowe w sprawie wzorów przemysłowych?

Zgodnie z nowymi przepisami wszystkie unijne wzory będą zgłaszane już wyłącznie za pośrednictwem EUIPO, ale nie urzędów krajowych. Opłaty za ochronę mogą być uiszczone w ciągu miesiąca od złożenia wniosku, a do formularza nie trzeba przedkładać próbki wzoru przemysłowego.

Dużym ułatwieniem jest zniesienie wymogu jedności klas. Po zmianie przepisów w ramach jednego podania można wnioskować o ochronę unijnych wzorów przemysłowych należących do różnych sekcji klasyfikacji lokarneńskiej. Każdy wniosek o zgłoszenie zbiorowe może obejmować do 50 różnych wzorów.

Jak zmieniają się opłaty za rejestrację wzorów przemysłowych?

Znowelizowane przepisy unijne wprowadzają uproszczony system opłat za ochronę wzoru przemysłowego. Według nowej regulacji, opłata za zgłoszenie będzie jednolita wyniesie 350 euro. W zgłoszeniach zbiorowych nie stosuje się już zniżki na 11 i kolejne wzory, a opłatę za dodatkowe oznaczenia ustalono na jednolitym poziomie 125 euro. Zniesiono liczne opłaty „techniczne”, m.in. za wgląd do akt, wydanie kopii, czy rejestrację przeniesienia. Tym, co z pewnością nie ucieszy przedsiębiorców, jest znaczący wzrost opłat za przedłużenie na kolejne okresy ochrony. Według nowych przepisów system prolongacji wygląda następująco:

• za pierwszy okres (6-10 lat) – 150 euro zamiast 90 euro,

• za drugi okres (11-15 lat) – 250 euro zamiast 120 euro,

• za trzeci okres (16-20) – 400 euro zamiast 150 euro,

• za czwarty okres (21-25 lat) – 700 euro zamiast 180 euro.

Łatwo więc zauważyć, że ochrona wzorów przemysłowych będzie prostsza, ale też droższa. W ten sposób unijny ustawodawca niejako zniechęca przedsiębiorców do ubiegania się o ochronę formalną wzorów, które nie wyróżniają się na tyle, aby uzasadniałoby to ponoszenie regularnych opłat.

Jakie korzyści przynosi rejestracja unijnego wzoru przemysłowego?

Zgodnie z art. 26a wspomnianego rozporządzenia właściciel zarejestrowanego unijnego wzoru przemysłowego może poinformować opinię publiczną, że wzór przemysłowy jest zarejestrowany. W tym celu należy umieścić na produkcie, w którym wzór jest zastosowany literę D wpisaną w okrąg (na podobieństwo ®). Oznaczenie można uzupełnić o numer rejestru wzoru przemysłowego lub hiperłącze do tego rejestru.

Zmiana służy wzmocnieniu ochrony, zniechęcając do naruszania wzoru innych uczestników rynku. Oznaczenie wskazuje też na unikalność kompozycji, pośrednio wpływając na jej rozpoznawalność i w konsekwencji – wartość.

Stosownie do brzmienia art. 19 wymienionego rozporządzenia rejestracja wzoru przemysłowego daje uprawnionemu z rejestracji wyłączne prawo do jego używania i uniemożliwiania używania go osobom trzecim, które nie mają zgody właściciela. Przepis zawiera także przykłady działań, których zakazania można żądać. W szczególności jest to:

• wytwarzanie, oferowanie, wprowadzanie do obrotu lub używanie produktu, w którym wzór przemysłowy jest zawarty lub zastosowany,

• przywóz lub wywóz produktu, w którym zastosowano wzór przemysłowy,

• składowanie produktu oznaczonego wzorem,

• tworzenie, pobieranie, kopiowanie i udostępnianie innym osobom lub rozpowszechnianie wśród innych osób wszelkich nośników lub oprogramowania komputerowego utrwalających wzór przemysłowy w celu umożliwienia wykonania produktu oznaczonego wzorem.

Dodatkowo właściciel wzoru ma prawo żądać zakazania wprowadzenia na terytorium UE towarów z państw trzecich, gdzie wykorzystano zarejestrowany wzór przemysłowy lub jeżeli nie da się odróżnić istotnych cech wzoru zastosowanego w tych towarach od wzoru zarejestrowanego. Ewentualny spór na tym tle należy wyjaśnić w toku postępowania, czy naruszono unijny wzór przemysłowy.

Przypadki, kiedy możliwe jest ograniczenie prawa z rejestracji, wskazano w art. 20 rozporządzenia i obejmują one m.in. prowadzenie badań doświadczalnych, cele prywatne i niehandlowe oraz cytowanie lub nauczanie. Prawo z rejestracji można ograniczyć wyłącznie w sytuacji, kiedy nie utrudniają one nadmiernie wykorzystania wzoru przemysłowego i są zgodne z zasadami uczciwego obrotu.

Ochrona wzorów przemysłowych. Jak możemy Ci pomóc?

Kancelaria Prawna RPMS zajmuje się kompleksową ochroną własności przemysłowej. Specjalizujemy się w rejestracji znaków towarowych, wzorów przemysłowych oraz wynalazków i patentów. Dla naszych klientów prowadzimy postępowania rejestracyjne, a także postępowania sporne w związku z naruszeniem prawa z rejestracji IP. Wspieramy zarządzanie portfolio własności intelektualnej i przemysłowej oraz projektujemy indywidualne strategie rozwoju. Nasz zespół zajmie się m.in.:

• badaniem zdolności rejestracyjnej wzorów przemysłowych,

• rejestracją wzoru i odnową ochrony,

• monitoringiem wzorów przemysłowych,,

• prowadzeniem działań sądowych i windykacyjnych względem nieuczciwych uczestników rynku,

• stworzeniem projektów umów przeniesienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego lub licencji wzoru przemysłowego.

Zapewniamy indywidualne podejście oraz spersonalizowane rekomendacje.

¹https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:L_202402822

² https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:L_202402823

Pytania i odpowiedzi

Zaufali nam