Wykreślenie spółki osobowej bez prowadzenia likwidacji - krok po kroku

Kancelaria prawna RPMS → Aktualności prawne ⚖️ → Wykreślenie spółki osobowej bez prowadzenia likwidacji – krok po kroku

Marcin Staniszewski

27 września 2021 | Ostatnio zmodyfikowano 18 grudnia, 2023 o 13:29 | Czas na przeczytanie: 7 minut

Likwidacja spółki osobowej bez przeprowadzenia likwidacji wiąże się z wieloma uciążliwymi formalnościami oraz wydatkami. W celu jej realizacji konieczne jest m. in. otwarcie likwidacji, co zobowiązuje do poniesienia kosztów opłaty od zgłoszenia, sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji na dzień otwarciu likwidacji spółki (co wymaga dodatkowej pracy księgowych) czy podjęcie uchwały o powołaniu likwidatorów. Dodatkowe problemy może generować kwestia upłynnienia majątku spółki, czy samej procedury wykreślenia spółki.

Niewielu wspólników spółek osobowych zdaje sobie jednak sprawę z tego, że problemów tych da się uniknąć jeszcze przed przystąpieniem do przeprowadzania postępowania. Spółkę osobową można wykreślić z KRS bez przeprowadzania likwidacji. Likwidacji majątek spółki podlega jedynie. Proces ten da się omówić w kilku prostych krokach.

Marcin Staniszewski

RADCA PRAWNY

Specjalizacja: Obsługa korporacyjna przedsiębiorstw, w tym reorganizacja fuzje i przejęcia. Sprawy...

Więcej artykułów tego autora

Krok 1: Uchwała i umowa spółki w kontekście likwidacji

Zgodnie z art. 67 §1 Kodeksu Spółek Handlowych wspólnicy mogą określić inny sposób rozwiązania spółki, niż wskazany w art. 58 KSH – oznacza to możliwość wskazania innej formy rozwiązania spółki, niż jej likwidacja.

Podstawą do zakończenia działania spółki jest zasadniczo wyrażenie przez wspólników jednomyślnej zgody w uchwale. Odpowiednie zastrzeżenie dotyczące zakończenia działalności spółki (rozwiązanie podmiotu wpisanego) bez likwidacji (i be postępowania upadłościowego) można jednak zawrzeć już w umowie. Dopuszczalne jest zarówno wskazanie takiego zastrzeżenia wprost, jak i po prostu brak określonych uregulowań dot. sposobu rozwiązania spółki osobowej (wtedy podstawą do zakończenia działalności będzie sama uchwała wspólników spółki spółki). Ważne jest jednak, by umowa spółki nie przewidywała wprost konieczności przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego w razie rozwiązania spółki celem uniknięcia kosztów postępowania.

W tym kontekście warto sprawdzić, czy w umowie spółki nie zawarto postanowienia, które nakazuje przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego w razie rozwiązania spółki. Niekiedy przykładowe wzorce umów spółek dostępne w sieci przewidują takie właśnie uregulowanie. Jeśli znajduje się ono w umowie, konieczne okaże się sporządzenie uchwały o zmianie umowy spółki oraz zarejestrowanie tej zmiany w sądzie rejestrowym.

Krok 2: Uzgodnienie formy ustania bytu spółki

Dużym plusem tej formy wykreślenia spółki z KRS jest to, że wspólnicy mogą uzgodnić między sobą dokładny sposób, w jaki zostanie podzielony jej majątek. Najczęściej wspólnicy decydują się na zbycie przedsiębiorstwa w całości jednemu albo kilku ze wspólników w celu dalszego prowadzenia, przy spłacie udziałów pozostałych wspólników. Wspólnicy mogą także dokonać podziału majątku między siebie w naturze i zobowiązać się do spłaty wierzycieli. Można także sprzedać spółkę osobie trzeciej, a uzyskane środki przeznaczyć na zaspokojenie wierzycieli i rozliczenia pomiędzy wspólnikami.

Co istotne, w przeciwieństwie do likwidacji, nie zachodzi tutaj prawny obowiązek upłynnienia majątku spółki. Jego składniki mogą zostać przekazane wspólnikowi lub osobie trzeciej w naturze. W tej fazie konieczne jest także odpowiednie uregulowanie sposobu przeniesienia składników majątku Spółki na wspólnika lub osobę trzecią, z zachowaniem wymogów wynikających z przepisów prawa (np. formy aktu notarialnego dla przeniesienia własności nieruchomości).

Krok 3: Określenie odpowiedzialności za zobowiązania

Oprócz podziału aktywów spółki, możliwe jest także dokonanie podziału odpowiedzialności za jej długi. Wspólnicy mogą zdecydować, że jeden bądź część z nich przejmie obowiązek spłaty wierzycieli. Co istotne, w przypadku takiej rozwiązania spółki bez jej likwidacji, spłata wierzycieli nie musi nastąpić przed wykreśleniem spółki z KRS. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w postanowieniu z 5 maja 2016 roku (sygn. II CSK 573/15). W takim wypadku konieczne jest uregulowanie odpowiedzialności za długi, ale nie sama spłata wierzytelności: innymi słowy, trzeba wskazać, który ze wspólników będzie odpowiedzialny za długi spółki, ale nie musi on ich natychmiast spłacać.

Jak stwierdził w ww. postanowieniu SN, ustalenia co do sposobu przeprowadzenia likwidacji nie mogą jednak godzić w interesy wierzycieli spółki. Porozumienie dotyczące przejęcia obowiązku spłaty wierzycieli ma charakter wewnętrzny (pomiędzy wspólnikami) i nie jest wiążące dla wierzycieli spółki.

Pamiętać należy zatem, że wskazanie wspólników lub osoby trzeciej jako sukcesora spółki samo w sobie nie wywołuje skutków na zewnątrz. Do wywołania skutków zewnętrznych wobec osób trzecich konieczne jest dokonanie odpowiednich czynności prawnych, w następstwie których wskazany podmiot nabędzie aktywa tej spółki i przejmie jej zobowiązania, np. przez przejęcie długów (art. 519 k.c.). W przeciwnym przypadku porozumienie w części obejmującej pasywa spółki może wywołać tylko skutki określone w art. 392 k.c (jeżeli osoba trzecia zobowiązała się przez umowę z dłużnikiem zwolnić go od obowiązku świadczenia, jest ona odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia). Wspólnika, który tylko mocą porozumienia zawartego z pozostałymi wspólnikami spółki jawnej miał przejąć jej aktywa i pasywa, nie można uznać za sukcesora generalnego tej spółki.

W razie wykreślenia spółki z rejestru bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, następcami prawnymi spółki w zakresie pozostałego po niej majątku są wspólnicy, co potwierdza orzecznictwo SN (orzeczenia: II CSK 573/15 z dnia 5 maja 2016 r. czy I CSK 241/17 z dnia 8 maja 2017 r.). Wspólnicy nie mogą więc uchylić się od odpowiedzialności za długi poprzez umówiony sposób zakończenia działalności.

Krok 4: Wyznaczenie przechowawcy ksiąg i dokumentów Spółki

Czynności, zmierzające do wykreślenia spółki z KRS, również stanowią formę rozwiązania spółki. Zgodnie z art. 84 §3 KSH, księgi i dokumenty rozwiązanej spółki należy oddać na przechowanie wspólnikowi lub osobie trzeciej na okres nie krótszy niż pięć lat. W przypadku braku zgody wspólnika lub osoby trzeciej, przechowawcę wyznacza sąd rejestrowy.

Obowiązek przechowania dokumentów może też wynikać z odrębnych przepisów i określać inny termin ich przechowania. Przykładem jest np. dokumentacja pracownicza, która powinna być przechowywana przez okres 10 lat od końca roku, w którym stosunek pracy przestał istnieć.

Krok 5: Wykreślenie spółki z KRS

Po dokonaniu wszystkich powyższych kroków, możliwe jest złożenie wniosku o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców KRS (wniosek ten podlega opłacie w wysokości 300 zł – ponadto konieczne jest poniesienie opłaty za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym w wysokości 100 zł). Spółka osobowa zostaje rozwiązana (tj. ustaje jej byt prawny) z chwilą wykreślenia jej z rejestru przez sąd.

Wniosek składa się na formularzu KRS-X2 wraz z:

uchwałą wspólników o rozwiązaniu spółki bez przeprowadzenia likwidacji,
uchwałą wspólników o wyznaczeniu przechowawcy ksiąg i dokumentów rozwiązanej spółki.

Korzyści z rozwiązania spółki bez likwidacji

Rozwiązanie spółki bez likwidacji wiążę się z wieloma korzyściami związanymi zarówno z ograniczeniem formalności, zmniejszeniem kosztów jak i samą kwestią podziału majątku. Przede wszystkim, nie będzie konieczne otwieranie likwidacji spółki, wyznaczania likwidatorów, sporządzania dodatkowych bilansów otwarcia czy zamknięcia likwidacji. Ten sposób rozwiązania spółki jest też znacznie szybszy i zakłada zasadniczo dokonywanie ustaleń między wspólnikami.

Pamiętać jednak należy o odpowiednim określeniu odpowiedzialności za długi rozwiązywanej spółki osobowej oraz o tym, że nie może on naruszać praw osób trzecich – bez przeniesienia długów w odpowiedniej formie, wszyscy wspólnicy będą odpowiedzialni za długi spółki.

FAQ

Co oznacza, że ustalenia co do sposobu przeprowadzenia likwidacji nie mogą jednak godzić w interesy wierzycieli spółki?

To, czy ustalenia w spółce dotyczące sposobu likwidacji godzą w interesy spółki, zależy od wielu czynników i powinno być rozpatrywane indywidualnie. Co do zasady chodzi tutaj o sytuację, w której np. odpowiedzialność za długi przerzuca się wyłącznie na wspólnika, który jest niewypłacalny.

Kto może być przechowawcą ksiąg po wykreśleniu spółki?

Przechowawcą ksiąg po wykreśleniu spółki z rejestru może być w szczególności wspólnik lub podmiot wyznaczony przez sąd rejestrowy. Warto jednak pamiętać, że na rynku są podmioty posiadające specjalne uprawnienia co do archiwizacji i przechowywania dokumentów i to również im można zlecić przechowywanie dokumentów po wykreśleniu spółki.

Jakie są koszty wykreślenia spółki bez przeprowadzania likwidacji?

Wykreślenie spółki osobowej bez przeprowadzania likwidacji co do zasady jest tańsze niż jej wykreślenie z przeprowadzeniem standardowego postępowania likwidacyjnego. Niemniej jednak opłata za wykreślenie spółki jest taka sama w obu przypadkach i wynosi 300 zł. Do opłaty trzeba także dodać koszt ogłoszenia w MSiG, który wynosi 100 zł.

MAM PYTANIA | JESTEM ZAINTERESOWANY / A OFERTĄ

Zaufali nam:

Spis treści

Pozostałe Artykuły

16 kwietnia 2024

Czy komornik może zająć wierzytelność z umowy zlecenia?

Czy umowa zlecenie pomaga „ukryć się” przed komornikiem? Wbrew temu, co może się wydawać, umowa...

Więcej

15 kwietnia 2024

Co musi się znaleźć na metce odzieżowej?

Na kim ciąży obowiązek “metkowania” odzieży? Metka odzieżowa jest podstawowym źródłem informacji o odzieży, którą...

Więcej

12 kwietnia 2024

Obowiązki informacyjne spółek giełdowych

Dlaczego wypełnianie obowiązków informacyjnych przez spółki publiczne jest tak istotne? Warto zdawać sobie sprawę, że...

Więcej

11 kwietnia 2024

Umowa na stworzenie systemu ERP

Kiedy warto wdrożyć oprogramowanie ERP w firmie? Na wdrożenie ERP zazwyczaj decydują się firmy, które...

Więcej

10 kwietnia 2024

Wykorzystanie AI w technologii blockchain i smart contracts. Co warto wiedzieć?

Jak działają smart contracts? Inteligentne kontrakty wykorzystują kod źródłowy do automatycznego wyegzekwowania określonych praw lub...

Więcej

9 kwietnia 2024

Likwidacja spółki – podstawowe informacje

Na czym polega likwidacja spółki? Likwidacja spółki zmierza do zakończenia bieżącej działalności gospodarczej i wykreślenie...

Więcej

9 kwietnia 2024

Deepfake w świetle AI Act

Czym jest deepfake? Mianem deepfake’a określa się manipulację obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku powstałą...

Więcej

8 kwietnia 2024

AI ACT – najważniejsze informacje

Gdzie wykorzystywana jest sztuczna inteligencja? Choć sztuczna inteligencja (ang. Artificial Intelligence, AI) może kojarzyć się...

Więcej

8 kwietnia 2024

Usługi chmurowe: IaaS vs PaaS vs SaaS vs XaaS

Kto i dlaczego korzysta z usług chmurowych? Usługi wykorzystujące chmury obliczeniowe pozwalają na dostęp do...

Więcej

7 kwietnia 2024

Umowa wdrożeniowa na algorytm AI

Jaki model aplikacji projektuje dostawca? Na wstępie należy zaznaczyć, że umowy wdrożeniowe mają charakter kontraktów...

Więcej

5 kwietnia 2024

Usługa inicjowania płatności (PISP)

Usługa inicjowania płatności Payment Initiation Service polega na zainicjowaniu przez podmiot uprawniony do świadczenia tej...

Więcej

4 kwietnia 2024

Jak założyć fundację?

Założenie fundacji – korzyści Korzyści finansowe Fundacja ma możliwość finansowania działań poprzez różnego rodzaju dotacje,...

Więcej

3 kwietnia 2024

Umowa B2B (samozatrudnienie) a umowa o pracę – na co uważać?

Dlaczego strony decydują się na B2B? Samozatrudnienie może okazać się wygodną formą współpracy dla obu...

Więcej

2 kwietnia 2024

Odpowiedzialność podatkowa członków zarządu

Pozycja członków zarządu a przepisy ordynacji podatkowej Już na wstępie należy zauważyć, że pozycja członków...

Więcej

29 marca 2024

Ile kosztuje upadłość spółki z o.o.?

Kiedy spółka musi zgłosić wniosek o upadłość? W pierwszej kolejności warto przypomnieć, kiedy zarząd spółki...

Więcej

28 marca 2024

Zakładanie oddziału firmy zagranicznej w Polsce

Oddział a przedstawicielstwo - różnice Oba te sposoby pozwalają bowiem, przynajmniej w pewnym zakresie, rozszerzyć...

Więcej

27 marca 2024

Procedury KYC (Know Your Customer) w działalności instytucji obowiązanych w rozumieniu AML

Czym są procedury KYC i jak wiążą się z AML? Procedury KYC to szereg czynności...

Więcej

26 marca 2024

Objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego komplementariuszy spółki komandytowo – akcyjnej w 2023 r.

Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych jest aktem prawa normującym...

Więcej

25 marca 2024

Optymalizacja podatkowa w 2024 roku, czyli jak obniżyć podatki?

Na czym polega optymalizacja podatkowa? Prowadzenie każdej działalności gospodarczej, niezależnie od jej formy i rodzaju,...

Więcej

25 marca 2024

Umowa o dzieło zawierana przez członka zarządu

Na czym polega umowa o dzieło? Umowa o dzieło to kontrakt cywilnoprawny uregulowany w art....

Więcej

22 marca 2024

Przekształcenie działalności a założenie nowej spółki

Przekształcenie działalności czy założenie nowej – zalety i wady Punktem wyjścia dla rozważań jest art....

Więcej

21 marca 2024

Kiedy KRS może nałożyć grzywnę na wspólników i zarząd sp. z o.o?

Obowiązki i odpowiedzialność zarządu w sp. z o.o Zgodnie z art. 151 KSH, zarząd reprezentuje...

Więcej

20 marca 2024

Oprogramowanie typu open source – aspekty prawne, o których należy wiedzieć

Czym jest oprogramowanie open source? Oprogramowanie closed source to system, którego kod źródłowy jest zastrzeżony....

Więcej

20 marca 2024

AI NFT, czyli sztuka generowana cyfrowo?

Jak powstaje NFT? NFT (ang. Non-fungible token) to cyfrowe aktywo, które dzięki technologii blockchain może...

Więcej

19 marca 2024

Windykacja wierzytelności we Włoszech

Jak przebiega windykacja długów w Republice Włoch? W przypadku niezapłaconych kwot z tytułu faktur i...

Więcej

18 marca 2024

Due diligence nieruchomości za granicą na przykładzie zakupu we Włoszech

Zakup nieruchomości za granicą Zakup nieruchomości za granicą może być ekscytującą okazją do inwestycji lub...

Więcej

15 marca 2024

Odpowiedzialność odszkodowawcza na stokach narciarskich we Włoszech

Włoskie prawo narciarskie Ważne jest, aby znać prawo narciarskie we Włoszech, aby móc bezpiecznie i...

Więcej

14 marca 2024

Sukcesja w spółce z o.o. oraz w spółce akcyjnej (Dziedziczenie udziałów i akcji)

Co dzieje się z udziałami wspólnika w spółce z o.o. po jego śmierci? Stosownie do...

Więcej

13 marca 2024

Czy programista powinien posiadać ubezpieczenie OC w branży IT?

Na czym polega ubezpieczenie OC w IT? Umowa ubezpieczenia to rodzaj umowy zobowiązującej, która jest...

Więcej

12 marca 2024

Sprzeciw od nakazu zapłaty

Postępowanie upominawcze Postępowanie upominawcze pozwala wierzycielowi szybko uzyskać wyrok sądowy z nakazem uregulowania zaległości przez...

Więcej

Dodaj komentarz