Windykacja na koszt dłużnika - kiedy jest możliwa?

Co może składać się na koszty windykacji?

Próba windykacji należności może odbywać się w sposób polubowny, np. poprzez wysłanie do dłużnika przedsądowego wezwania do zapłaty czy próbę kontaktu telefonicznego i negocjacji. Takie rozwiązanie co do zasady nie pociąga za sobą znacznych kosztów, jednak nie zawsze będzie skuteczne. Szerzej o windykacji polubownej mogą Państwo przeczytać tutaj.

Co jeżeli dłużnik pozostawia pisma wierzyciela i próby kontaktu bez odpowiedzi i jednoznacznej deklaracji uregulowania należności? W takiej sytuacji konieczne może okazać się dochodzenie należności na drodze sądowej. Taki rodzaj dochodzenia należności będzie wiązał się z obowiązkiem uiszczenia opłat.Opłaty te co do zasady musi w pierwszej kolejności uiścić wierzyciel (powód), ale w przypadku wygranej jest duża szansa na odzyskanie tych kwot od dłużnika (obciążenie dłużnika kosztami windykacji).

Na opłaty konieczne do uiszczenia w toku windykacji sądowej zazwyczaj składają się:

Opłata od pozwu, która zależna jest przede wszystkim od wartości przedmiotu sporu. Wartość przedmiotu sporu (określana również jako wps), innymi słowy, jest to kwota dochodzona w pozwie przez wierzyciela. Proces windykacyjny zazwyczaj odbywa się w celu zasądzenia przez sąd na rzecz powoda kwoty wartości przedmiotu sporu i innych pobocznych należności (np. odsetek czy kosztów procesu). Wysokość opłaty w sprawach majątkowych (a taki charakter mają sprawy windykacyjne) regulowana jest przez ustawę o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Prawidłowe wyliczenie i opłacenie pozwu na właściwe konto sądu jest niezwykle istotne, bowiem pozew nieopłacony bądź nienależycie opłacony nie może otrzymać dalszego biegu. Wysokość opłat kształtuje się następująco w sprawach:
do 500 zł – 30 zł;
ponad 500 zł do 1 500 zł – 100 zł;
ponad 1 500 zł do 4 000 zł – 200 zł;
ponad 4 000 zł do 7 500 zł – 400 zł;
ponad 7 500 zł do 10 000 zł – 500 zł;
ponad 10 000 zł do 15 000 zł – 750 zł;
ponad 15 000 zł do 20 000 zł – 1 000 zł;
ponad 20000 zł wynosi ona 5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie więcej niż 200.000,00 zł.
Opłata skarbowa od pełnomocnictwa, którą należy doliczyć jeżeli w sprawie występuje pełnomocnik. Dotyczy to nie tylko profesjonalnego pełnomocnika (czyli np. adwokata czy radcy prawnego), ale każdego pełnomocnika, który występuje w procesie, chyba że jest on zwolniony z obowiązku uiszczenia opłaty na mocy przepisów szczególnych. Opłata od pełnomocnictwa jest stała i wynosi 17 zł
Koszty opinii biegłego, w przypadku skomplikowanej sprawy, wymagającej wiedzy specjalistycznej, sąd może dopuścić dowód z opinii biegłego sądowego z dziedziny, z której wymagana jest specjalistyczna wiedza. Opinia biegłego będzie zazwyczaj dotyczyła spraw o nienależyte wykonanie umowy czy w związku z rękojmią, nie będzie co do zasady konieczna w sprawach o zapłatę faktury w związku z wykonaną usługą czy dostawą towarów. Co do zasady koszty biegłego zatwierdza sąd, na podstawie przedstawionego przez biegłego rachunku. Płatność za opinię biegłego odbywa się w dwóch etapach- najpierw strony uiszczają zaliczkę, a po ostatecznym sporządzeniu opinii płacą pozostałą kwotę. Ważne jest, że w pierwszej fazie koszty biegłego obciążają obie strony, aczkolwiek strona przegrywająca ma obowiązek zwrócić koszt biegłego drugiej stronie.
Inne opłaty i wydatki jakie zobowiązane są ponieść osoby uczestniczące w procesie. Mogą to być np. koszty przysięgłego tłumaczenia dokumentów czy wypisy z rejestrów, które są odpłatne. Co prawda w Polsce zarówno KRS jak i CEIDG nie są rejestrami odpłatnymi, ale w innych krajach (np. Anglii) wypis z rejestru wiąże się z obowiązkiem uiszczenia opłaty za wydanie wypisu z odpowiedniego rejestru.
Koszty postępowania egzekucyjnego, czyli przede wszystkim zaliczka na opłatę egzekucyjną i zaliczka na inne czynności komornika, które początkowo musi ponieść wierzyciel (po skutecznym egzekwowaniu kwoty od dłużnika, koszty te są wierzycielowi zwracane).
na koszty windykacji, które musi ponieść wierzyciel przed wszczęciem postępowania sądowego, może składać się także honorarium profesjonalnego pełnomocnika, które jest zależne od indywidualnych ustaleń.

Koszty windykacji- zasady zwrotu

Mogłoby się zdawać, że wierzyciel w sytuacji braku zapłaty za fakturę jest podwójnie stratny. Nie dość, że nie otrzymał przysługującej mu należności, to jeszcze musi ponieść koszty postępowania sądowego, w którym dochodzi swoich praw.

W istocie wierzyciel musi początkowo pokryć koszty postępowania sądowego, wnieść opłatę od pozwu, przygotować niezbędne dowody, a w razie konieczności także przygotować ich przysięgłe tłumaczenie, zapewnić honorarium pełnomocnika i uiścić związaną z tym opłatę skarbową.

W przypadku wygranej te koszty wierzycielowi będą zwrócone, zgodnie z zasadą ogólną ponoszenia kosztów w procesie cywilnym, która wynika z art 98 kodeksu postępowania cywilnego. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Oznacza to, że jeżeli sąd uwzględni powództwo w całości, dłużnik będzie obowiązany do zwrotu całości poniesionych kosztów.

Co w przypadku częściowej wygranej? W takiej sytuacji przyjmuje się, że sąd proporcjonalnie określi zasady ponoszenia kosztów procesu. Jeżeli zatem wierzyciel wygra sprawę w 80%, to sąd co do zasady powinien zasądzić od dłużnika zwrot 80% kosztów procesu. Sąd może zasądzić wierzycielowi kosztu procesu w orzeczeniu kończącym sprawę, ale może także wydać w tym zakresie odrębne postanowienie.

Co jeszcze przysługuje wierzycielowi? (40, 70 lub 100 euro, odsetki)

Wierzyciele mają jeszcze dwa inne instrumenty prawne, które mogą być wykorzystane w toku windykacji sądowej

Pierwszym z nich są odsetki od dochodzonej należności. Warto nadmienić, że odsetki przysługują wierzycielowi od dnia następującego po terminie zapłaty określonym np. na fakturze. Odsetki są zależne od rodzaju dochodzonego roszczenia- prawo cywilne przewiduje kilka rodzajów odsetek, które mają różne wysokości. W procesie windykacji należy przede wszystkim rozważyć, czy od dłużnika dochodzić odsetek ustawowych, czy odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych.

Jeżeli roszczenie wierzyciela jest związane z transakcją handlową, może on także obciążyć dłużnika rekompensatą za koszty dochodzenia należności w myśl ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Zgodnie z ww. ustawą, transakcją handlową jest umowa, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą. W takiej sytuacji wierzycielowi przysługuje od dłużnika, bez wezwania, zryczałtowana rekompensata za koszty odzyskiwania należności, stanowiąca równowartość kwoty:

40 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego przysługującego wierzycielowi nie przekracza 5000 złotych;
70 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego przysługującego wierzycielowi jest wyższa niż 5000 złotych, ale niższa niż 50 000 złotych;
100 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego przysługującego wierzycielowi jest równa lub wyższa od 50 000 złotych.

Ważne jest, że wierzyciel nie musi wykazywać, że poniósł ten koszt celem dochodzenia należności od dłużnika. Nie musi przeprowadzać żadnego dowodu w tym zakresie, ani nawet wzywać dłużnika do zapłaty tej kwoty. Wierzyciel nie musi nic w zasadzie robić oprócz złożenia stosownego żądania w pozwie. Przesłanką aktualizującą możliwość naliczenia kwoty rekompensaty jest nabycie przez wierzyciela uprawnienia do odsetek. Co do zasady, rekompensata podlega przeliczeniu na złotówki. Odbywa się to na zasadach przewidzianych w ustawie.

W doktrynie nie zostało jednoznacznie wskazane, czy kwotę rekompensaty nalicza się od pojedynczej faktury, czy od danego stosunku prawnego. Przyjmuje się, że kwota rekompensaty może być naliczona od każdej faktury, która tworzy odrębny stosunek prawny (np. umowę sprzedaży), która została zasadnie wystawiona przez wierzyciela i nie została zapłacona w terminie. Kwestia ta w poszczególnych stosunkach prawnych może wymagać dalszych analiz.

Windykacja na koszt dłużnika – jak skutecznie dochodzić swoich praw?

Aby przeprowadzić skuteczną windykację, przede wszystkim trzeba podjąć działania sądowe przed przedawnieniem roszczenia. Profesjonalny pełnomocnik może pomóc w ocenie, czy dane roszczenie jest przedawnione, a także może przerwać jego bieg przez niektóre czynności sądowe. Podstawą windykacji sądowej jest pozew, który musi spełniać wymogi formalne. Pozew z brakami może nie wywołać zamierzonego przez wierzyciela skutku.

Jak obciążyć dłużnika kwotą 40 euro (lub większą)? Przede wszystkim takie roszczenie powinno być zawarte w pozwie. Ponadto, jak wspomniano powyżej, ten rodzaj rekompensaty przysługuje wyłącznie w związku z transakcją handlową. Transakcją handlową nie będzie np. nota obciążeniowa z tytułu kary umownej.

Może okazać się, że dłużnik w dalszym ciągu nie płaci, pomimo prawomocnego wyroku potwierdzającego stanowisko wierzyciela. W takiej sytuacji konieczne może być wniesienie wniosku o wszczęcie egzekucji do komornika, który jest wyposażony w instrumenty prawne umożliwiające skuteczne wyegzekwowanie należności. W takiej sytuacji komornik zazwyczaj zwróci się do wnioskodawcy o uiszczenie zaliczek na planowane koszty (w których skład mogą wchodzić np. koszty korespondencji, opisu i oszacowania, licytacji i innych czynności komorniczych).

Komornik przede wszystkim po wyegzekwowaniu danych kwot zwróci jednak wierzycielowi uiszczone koszty. W przypadku bezskutecznej egzekucji natomiast zazwyczaj komornik zamieści stosowną wzmiankę na tytule egzekucyjnym (np. wyroku) o tym, jakie koszty wierzyciel poniósł i jakie koszty nie zostały wyegzekwowane. W związku z tym, jeżeli w jednej egzekucji komorniczej nie uda się wyegzekwować wpłaconych zaliczek, wierzyciel ma możliwość dochodzić tych kosztów w przyszłych postępowaniach. Wierzyciel jednak powinien się spieszyć- egzekucja nie jest możliwa w trakcie upadłości. Jeżeli wierzyciel nie zdąży z wyegzekwowaniem długu przed ogłoszeniem upadłości, jego szanse na zaspokojenie znacząco spadną.

W toku windykacji sądowej wierzyciel jest zobowiązany ponieść koszty tejże windykacji w pierwszej jej fazie. Koszty te nie powinny jednak budzić obawy- w przypadku wygrania procesu i skutecznej windykacji, uzasadnionymi kosztami dochodzenia należności (w tym rekompensatą za odzyskiwanie należności i odsetkami) obciążany jest dłużnik.

MAM PYTANIA | JESTEM ZAINTERESOWANY / A OFERTĄ

Zaufali nam:

barnej says:

24 marca 2024 at 10:03

Tym bardziej, że już (w świetle znowelizowanych przepisów kodeksu cywilnego) nie wolno prowadzić windykacji przedawnionych roszczeń wobec konsumentów i dotyczy to nie tylko windykacji sądowej i komorniczej ale jakiejkolwiek czyli np. właśnie wpisywania do KRD, wysyłania monitów, telefonowania… Nie dotyczy windykacji firm i osób nie będących w sprawie konsumentem.

Odpowiedz

Dodaj komentarz

Windykacja na koszt dłużnika – kiedy jest możliwa?

Co może składać się na koszty windykacji?

Koszty windykacji- zasady zwrotu

Co jeszcze przysługuje wierzycielowi? (40, 70 lub 100 euro, odsetki)

Windykacja na koszt dłużnika – jak skutecznie dochodzić swoich praw?

Pozostałe Artykuły

barnej says: