Umowa z influencerem. O czym należy pamiętać i na co zwrócić uwagę?

Przedmiotem umowy z influencerem może być wszystko, co związane jest z promocją, reklamą i prezentacją usług lub produktów. Mimo to warto określić precyzyjnie, co wchodzi w zakres umowy. Zbyt ogólne postanowienia umowy mogą być interpretowane różnie przez obie strony, co może spowodować późniejsze nieporozumienia, a w konsekwencji wykonanie węższego lub zbyt szerokiego zakresu czynności. Toteż przed przystąpieniem do umowy warto odpowiedzieć sobie na kilka pytań:

• Co powinien zrobić influencer? – czy ma to być film czy wpis na blogu, a może post lub relacja na Instagramie? Jaką długość ma mieć, jak wyglądać mają zdjęcia lub prezentacja produktu?

• Jaki ma być wydźwięk przekazu? – w tym zakresie można dać pełną swobodę lub wskazać precyzyjne wytyczne co do przekazu, wyglądu zdjęcia lub filmu z lokowaniem produktu, a także jego oceny.

• Jaki termin publikacji? – być może jest to istotne, aby publikacja odbyła się w konkretnym terminie, wówczas należy określić termin publikacji, ale również maksymalny termin na złożenie poprawek i akceptację kampanii.

• Kanały dystrybucji – wielu influencerów posiada kilka różnych kont w social mediach, toteż warto wskazać dokładnie kanały, w których influencer ma zamieścić kampanię.

Oprócz wyżej wskazanych pytań należy przekazać dokładne informacje na temat produktu, usługi, firmy, która ma zostać promowana przez influencera. Dzięki temu influencer będzie w stanie przygotować adekwatną i spersonalizowaną kampanię.

Przykładowe postanowienie dotyczące przedmiotu umowy może brzmieć następująco:

„Na podstawie niniejszej umowy influencer zobowiązuje się do wykonania działań, takich jak:

• Stworzenie i opublikowanie dwóch zdjęć produktu XYZ na swoim koncie na portalu społecznościowym Instagram (nazwa konta influencera: XXYYZZ) wraz z opisem

• Stworzenie i opublikowanie pięciu relacji InstaStory na swoim koncie na portalu społecznościowym Instagram zachęcających do zakupu produktu XYZ wraz ze wstawieniem linku afiliacyjnego;

• Stworzenie i opublikowanie artykułu na blogu Influencera pod adresem www.XXYYZZ.blog.pl, zachęcającego do zakupu produktu XYZ. Tekst powinien być nie krótszy niż 1000 słów.

Wyżej wskazane działania dalej zwane „działaniami reklamowymi” Influencer zobowiązuje się wykonać w zamian za wynagrodzenie określone w paragrafie X niniejszej umowy”

Prawidłowe oznaczenie stron umowy

Jest to o tyle istotne, że po stronie influencera nie zawsze umowa podpisana jest bezpośrednio z nim, toteż w trakcie konfliktu sporą różnicą może okazać się oznaczenie stron. Często zdarza się, że z ramienia influencera występuje agencja marketingowa we własnym imieniu lub bezpośrednio w imieniu influencera.

Zasady określania stron w umowie są stosunkowo proste, ale ważne jest, aby podać odpowiednie informacje, takie jak:

• Pełna nazwa i adres strony: Strony umowy powinny być identyfikowane poprzez pełne imię i nazwisko (w przypadku osób fizycznych) lub pełną nazwę firmy i adres siedziby (w przypadku firm lub osób prawnych). W przypadku influencera może to być jego prawdziwe imię i nazwisko, ale może też obejmować jego pseudonim, jeśli jest powszechnie znany i używany w kontekście jego działalności jako influencera.
• Reprezentacja: Jeżeli któraś ze stron jest reprezentowana przez organ (np. zarząd w spółce z o.o.), pełnomocnika lub inną osobę uprawnioną do reprezentowania jej interesów, powinno to być odpowiednio zaznaczone w umowie.
• Strony umowy: Umowa powinna jasno określać, kto jest „zleceniodawcą” (czyli firmą, marką lub agencją, która zatrudnia influencera) i kto jest „zleceniobiorcą” (czyli influencerem).

Przedmiot (sposób realizacji) umowy z influencerem

Jak wskazano wcześniej, jest to najważniejszy element umowy, który należy jak najdokładniej opisać, w szczególności opisując czynności, miejsce publikacji i sposób publikacji działań reklamowych. W żadnym wypadku nie należy posługiwać się ogólnymi wytycznymi.

Podobnie jak w przypadku przedmiotu umowy i tutaj ważna jest precyzja, gdyż sposób realizacji obie strony kontraktu mogą wyobrażać sobie różnie. Dodatkowo, jeśli kampania jest długofalowa, wówczas warto określić cały harmonogram działania, aby czynności reklamowe nie rozjeżdżały się w czasie i wszystko mogło zostać dobrze dopasowane do oczekiwanych rezultatów.

(WAŻNE) – Postanowienia umowy determinują określenie, czy umowa jest należycie wykonywana. Stąd też precyzyjne określenie obowiązków stron jest kluczowe i eliminuje nieporozumienia na późniejszym etapie współpracy. Do przykładowych zasad określania obowiązków stron umowy z influencerem można zaliczyć:

1. Influencer (Zleceniobiorca)

• Tworzenie treści: Influencer może być odpowiedzialny za tworzenie i publikowanie treści na swoich kanałach mediów społecznościowych zgodnie z instrukcjami i wytycznymi zleceniodawcy. Może to obejmować posty na Instagramie, filmy na YouTube, tweety, posty na blogu itp.
• Zgodność z wytycznymi: Influencer powinien przestrzegać wytycznych dotyczących treści udostępnionych przez zleceniodawcę, które mogą obejmować specyfikacje dotyczące tonu, stylu, czasu publikacji, hasztagów, linków itp.
• Przestrzeganie przepisów prawnych: Influencer jest zobowiązany do przestrzegania wszelkich obowiązujących przepisów prawa, w tym przepisów dotyczących reklamy i oznaczania płatnej treści jako „sponsored”, „partnerstwo płatne” lub podobnie.
• Prawa do treści: W zależności od umowy, influencer może zobowiązać się do przekazania praw do utworzonej treści firmie lub zezwolić firmie na korzystanie z treści na własnych kanałach.

2. Firma, marka lub agencja (Zleceniodawca)

• Płatność: Zleceniodawca zobowiązuje się do zapłacenia influencerowi wynagrodzenia zgodnie z warunkami umowy. Może to obejmować płatność za post, płatność za kliknięcie lub płatność procentową od sprzedaży generowanej przez linki afiliacyjne.
• Wskazówki i wsparcie: Firma powinna dostarczyć influencerowi wszelkie niezbędne informacje i wsparcie, które mogą pomóc w tworzeniu treści. Może to obejmować szczegółowe wytyczne, dostarczenie produktów do recenzji, informacje o marce itp.
• Prawa do treści: Firma może uzyskać prawa do używania treści stworzonych przez influencera na swoich własnych kanałach marketingowych, zależnie od tego, co jest określone w umowie.
• Monitorowanie i ocena: Firma powinna monitorować i oceniać efektywność kampanii, sprawdzając, czy influencer spełnia swoje obowiązki i czy kampania przynosi oczekiwane rezultaty.

Każda umowa będzie unikalna i powinna być dostosowana do specyficznych potrzeb i oczekiwań obu stron

Odpowiedzialność i zabezpieczenie umowy

Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy to element, który często pomijany jest przez strony podczas tworzenia umowy. Choć konsekwencją niezastosowania autorskich klauzul dotyczących odpowiedzialności jest zastosowanie zasad ogólnych wynikających z kodeksu cywilnego, to jednak warto przemyśleć wykreowanie ich według własnych potrzeb.

W tym zakresie można kształtować kontrakt dowolnie wyłączając, ograniczając lub rozszerzając odpowiedzialność w zakresie:

• Rękojmi za wady prawne lub fizyczne;

• Kar umownych.

Kary umowne mogą dotyczyć opóźnienia w wykonaniu umowy, wadliwej lub niewłaściwej publikacji materiału, skrócenia czasu kampanii, ale również naruszenie klauzul o zakazie konkurencji czy zasad poufności.

Klauzula poufności w umowie z influencerem

Klauzula poufności, to bardzo ważny element współpracy w influencer marketingu. Większość marek nawiązujących współpracę w ramach kampanii ceni sobie dyskrecję, toteż taka klauzula prawie zawsze znajduje zastosowanie w umowach o współpracy z influencerem.

Określenie zasad poufności w umowie ma na celu zabezpieczenie wrażliwych informacji na temat przedsiębiorstwa lub zasad współpracy. Co istotne, klauzula o zachowaniu poufności nie może zawierać niezgodnych z prawem postanowień umownych. Jednocześnie, powinna zawierać dokładnie określenie, jakie informacje stanowią przedmiot poufności, a także jaka odpowiedzialność grozi za jej złamanie. Ponadto warto określić czas trwania takiej poufności.

Klauzula o zasadach konkurencji a współpraca z influencerem

Siłą influencera jest nie tylko jego rozpoznawalność, ale przede wszystkim autentyczność i zdolność wywierania wpływu na obserwatorów. Dlatego całkiem ważnym aspektem współpracy może okazać się jego relacja z konkurencyjnymi markami, przynajmniej w momencie podjęcia kampanii lub przez jakiś okres czasu po lub przed nią. Toteż wskazanym jest, aby zabezpieczyć umowę również na taką ewentualność, wówczas influencer będzie miał ograniczoną możliwość nawiązywania współpracy z innymi podmiotami rynku z tej samej lub podobnej branży.

Wizerunek i prawa autorskie przy współpracy z infuencerem

W związku z tym, że influencer marketing opiera się na współpracy z osobami prowadzącymi blogi, vlogi, a także inne treści zamieszczane w mediach społecznościowych, to nieodzownym ich elementem jest wizerunek twórcy – to na nim opiera się jego wiarygodność. Stąd konieczność ujęcia kwestii wykorzystania i rozpowszechniania wizerunku również w umowie z influencerem. Niejednokrotnie zdarza się, że przedsiębiorca zleca wykonanie materiału reklamowego, lecz następnie ów materiał nie zostanie opublikowany wyłącznie na stronie czy blogu influencera, ale przedsiębiorca chce wykorzystywać i rozpowszechniać go równie swobodnie za pomocą swoich sieci dystrybucji treści. Toteż niezmiernie ważnym jest, aby influencer oświadczył, że godzi się na wykorzystanie i rozpowszechnianie wizerunku przed przedsiębiorcę w ściśle skonkretyzowany sposób opisany w umowie. Co ważne, influencer może w każdej chwili cofnąć swoją zgodę na korzystanie z jego wizerunku, toteż w takim przypadku warto wskazać sposób w jaki zrekompensowane zostanie cofnięcie przez niego zgody.

Wynagrodzenie influencera

Istnieją dwie najbardziej popularne formy wynagrodzenia w umowach z influencerami. Pierwszym z nich jest tradycyjne rozliczenie pieniężne. Drugą dopuszczalną formą rozliczenia jest barter. W takim modelu wskazane jest aby wartość obu świadczeń była sprecyzowana w umowie, a influencer za swoje świadczenie otrzymuje zamiast wartości pieniężnej przedmiot lub usługę o wskazanej w umowie wartości. Najczęściej są to produkty marki, która podejmuje współpracę z influencerem.

RODO

Na koniec, najczęściej zapomniane zapisy dotyczące RODO, przetwarzania danych osobowych. Obowiązek informacyjny należy spełnić również w umowach z influencerem, gdyż przetwarzane będą jego dane osobowe, jako osoby fizycznej.

Znaki towarowe influencera – co warto wiedzieć

Znakiem towarowym są oznaczenia stosowane w handlu, może nim być każde oznaczenie, które identyfikuje markę jako źródło określonych usług lub towarów. Znakiem towarowym może być nazwa firmy, logo, slogan reklamowy, ważne żeby było możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w takim sposób, żeby można było jednoznacznie ustalić dokładny przedmiot ochrony udzielony na znaku.

Co do zasady, aby korzystać z cudzego znaku towarowego należy mieć jego zgodę, choć istnieje kilka sytuacji, w których można korzystać ze znaku bez zgody uprawnionego. Jednak w kontekście niniejszego artykułu najważniejsze jest, aby zadbać o to, by influencer miał oficjalną zgodę na używanie logo marki lub produktu. Ponadto aby używane przez niego logo było dobrej jakości, dostarczone bezpośrednio przez kontrahenta.

Jednak sytuacja działa również w drugą stronę – wszak influencerzy najczęściej również mają swoje logo, z którego podczas współpracy chcieliby korzystać przedsiębiorcy, na przykład podczas promowania wydarzeń czy informowania o współpracy, dlatego i to powinno znaleźć się w umowie.

Jednak w świetle ostatnich wydarzeń w świecie twórców internetowych warto zasygnalizować, aby otrzymać od influencera dokładne oświadczenie, że posiada prawo do posługiwania się swoim znakiem towarowym.

W maju 2021 roku, Influencerka, instagramerka i jutuberka Weronika Sowa „Wersow”, członkini popularnej wśród młodzieży grupy „Ekipa” produkującej ostatnio całkiem rozpoznawalne lody we współpracy z marką Koral, została oskarżona przez internautów o naruszenie prawa autorskiego poprzez korzystanie z logo stworzonego przez francuskiego artystę. Wersow przyznała rację internautom, że nie posiada wykupionej licencji do grafiki, z której korzystała przez ponad dwa lata. Wskazać trzeba, że logo widniało również na materiałach reklamowych youtuberki, a więc również w materiałach, które powstawały we współpracy z innymi markami. W takim przypadku bez odpowiedniego zabezpieczenia przedsiębiorcy przed roszczeniem wynikającym z praw autorskich ciężko będzie się skutecznie obronić.

Co ciekawe to nie jedyne niedopatrzenie związane ze znakami towarowymi grupy influencerów „Ekipa” . Wcześniej wskazane lody ekipa, powstałe we współpracy z marką Koral, które cieszą się niemalejącą popularnością, mogą niedługo zostać wycofane. A to za sprawą złożenia wniosku do urzędu patentowego przez krakowskiego przedsiębiorcę w celu zastrzeżenia słownego znaku „Lody Ekipa”. Wcześniejszy brak zastrzeżenia znaku towarowego przed wprowadzeniem na rynek produktu może mieć negatywne konsekwencje w działalności zarówno influencerów, jak i marki Koral.