Umowa sprzedaży samochodu

W umowie sprzedaży samochodu należy uwzględnić możliwie dokładnie specyfikację techniczną pojazdu oraz inne elementy, których identyfikacja eliminuje ryzyko błędu przy transakcji. Dotyczy to nie tylko aut modyfikowanych lub wręcz tworzonych na zamówienie, ale wszystkich pojazdów. Na jakie elementy należy zwrócić szczególną uwagę?

• Marka i model.

Oznaczenie marki i modelu nie powinno budzić wątpliwości. Te informacje znajdują się w dowodzie rejestracyjnym pojazdu (sekcja D).

• Rok produkcji samochodu.

W dowodzie rejestracyjnym znajduje się jedynie informacja o dacie pierwszej rejestracji. Teoretycznie rocznik znajduje się w numerze VIN (10. pozycja oznaczenia), ale wielu producentów posługuje się rokiem… modelowym. W praktyce może się okazać, że auto jest o rok starsze, ponieważ wielu wytwórców kończy produkcję nowego roku modelowego jeszcze w poprzednim roku kalendarzowym. W przypadku samochodów używanych można też sprawdzić książkę serwisową, ale zawsze istnieje ryzyko jej podrobienia.

Pomóc może sprawdzenie oznaczenia daty na szybach (na dole znajduje się jedno lub dwucyfrowe oznaczenie daty produkcji elementu). Jeżeli jednak gołym okiem widać rozbieżność między stanem technicznym auta, a datą produkcji szyby może to oznaczać, że szkło było już wymieniane, a samochód jest powypadkowy.

Jedynym pewnym sposobem na uzyskanie rocznika produkcji jest sprawdzenie karty pojazdu.

• Numer VIN

Numer identyfikacyjny pojazdu znajdziesz w wielu miejscach – na szybach, tabliczce znamionowej lub stopniu. Producenci wybijają go też na podszybiu od strony kierowcy i na podłodze od strony pasażera.

Przed zakupem zawsze porównaj VIN z dowodu rejestracyjnego (sekcja E) z numerem, który znajduje się na elementach samochodu. W ten sposób masz większe prawdopodobieństwo, że kupujesz samochód z legalnego źródła.

• Numer, typ oraz pojemność silnika

Oznaczenie silnika znajduje się w karcie pojazdu. Warto jednak porównać je z kodem wybitym na bloku silnika (zazwyczaj znajduje się z przodu lub z boku od strony kolektora wydechowego). Wielu producentów montuje tabliczkę z danymi samochodu także w bagażniku (obok wgłębienia na koło zapasowe).

Z kolei pojemność silnika najłatwiej sprawdzić w dowodzie rejestracyjnym (sekcja P1). W zależności od marki i modelu znajdziesz ją też np. na bloku silnika, przy skrzyni biegów, kole zapasowym albo na tabliczce znamionowej na ramie.

• Przebieg samochodu

Pokonany kilometraż to wartość, która budzi wśród polskich kierowców wiele emocji i kontrowersji. Niestety, nie jest ona kluczowa dla oceny sprawności auta. Nadal wśród sprzedawców zdarzają się nieuczciwi handlarze, którzy cofają liczniki, nietrudno więc znaleźć ofertę sprzedaży 12-letniego samochodu, który przejechał…80 tysięcy kilometrów.

Przebieg warto wskazać w umowie z tego względu, że późniejsze wykrycie manipulacji albo nadmiernego zużycia części ułatwi ewentualne skorzystanie z roszczeń z tytułu rękojmi.

• Kolor lakieru

Uwzględnienie w umowie kodu koloru karoserii upraszcza identyfikację pojazdu. Z pewnością jest to też cecha, którą łatwo zauważyć. Trzy lub 4-cyfrowe oznaczenie zazwyczaj znajduje się na tabliczce znamionowej albo wlepce od strony drzwi kierowcy, pod maską lub od strony drzwi pasażera.

W umowie sprzedaży samochodu należy także uwzględnić wszystkie dodatkowe elementy wyposażenia, które kupujący chce sprzedać razem z samochodem, a nie są one jego integralną częścią. Może to być np. montowany na zamówienie zestaw audio-wideo, bagażnik dachowy, uchwyt na rowery.

Specjalistyczne urządzenia mogą pojawić się np. w samochodach przeznaczonych do transportu i spedycji (np. wbudowana nawigacja ciężarowa) albo w modelach modyfikowanych na zamówienie.

Dodatkowe ustalenia między stronami

Zwyczajowo sprzedaż samochodu jest poprzedzona przeglądem technicznym w OSKP. Koszt takiej wizyty strony mogą rozłożyć dowolnie. W umowie warto szczegółowo wymienić wszystkie wady pojazdu, o których kupujący wie w momencie sprzedaży. W ten sposób nie naraża się na zarzut wady ukrytej samochodu i ewentualne postępowanie sporne.

Często stosowaną praktyką jest umieszczanie w umowie zapisu, zgodnie z którym „Kupujący zapoznał się ze stanem technicznym samochodu i nie zgłasza do niego zastrzeżeń”. Okazuje się jednak, że nie jest to uniwersalny wytrych, który zawsze pozwala sprzedawcy na uniknięcie ewentualnych roszczeń. W orzecznictwie wskazuje się, że art. 557 k.c. § 1 k.c. pozwala na zwolnienie się sprzedawcy z odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wie o wadzie konkretnego samochodu w chwili zawarcia umowy (Tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2005 r., sygn. IV CK 546/04).

Z kolei w innym orzeczeniu z dnia 29 czerwca 2000 roku, V CKN 66/00, Sąd Najwyższy podkreśla, że dla roszczeń kupującego nie ma znaczenia, w jaki sposób dowiedział się on o wadzie (była ukryta lub jawna). Dlatego, aby uniknąć wątpliwości, należy znane sprzedawcy wady opisać w umowie i to jedynie względem nich – roszczenia kupującego mogą być wyłączone.

Dlaczego data zawarcia umowy sprzedaży ma znaczenie?

Na umowie sprzedaży powinna znaleźć się również data. To od niej zależy, do kiedy należy zarejestrować pojazd w urzędzie komunikacji (30 dni od dnia nabycia pojazdu). To ważne, ponieważ za poruszanie się pojazdem bez rejestracji grożą kary finansowe. Sprzedaż samochodu wiąże się też z obowiązkiem sprzedawcy do zgłoszenia zakładowi ubezpieczeń faktu zbycia pojazdu (w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy). Kupujący może:

• korzystać z obowiązującego OC do końca danego okresu składkowego (nie obowiązuje zasada automatycznej odnowy polisy!),

• wypowiedzieć umowę.

W przypadku wypowiedzenia umowy należy wykupić polisę w innym T.U. tak, aby zachować ciągłość ubezpieczenia. Jeżeli kupujący zdecyduje się na kontynuację ubezpieczenia, zakład może dokonać ponownego wyliczenia składki z uwzględnieniem nowych okoliczności.