Forma i rodzaj umowy
Umowa o wykonanie strony WWW to najczęściej umowa o dzieło. Ten rodzaj umowy wydaje się najtrafniejszy dla uregulowania stosunku prawnego łączącego zamawiającego z wykonawcą. Jednak może przybierać również formę umowy nienazwanej z elementami umowy o dzieło, której kształt i zapisy strony mogą dowolnie ukształtować w zależności od swoich potrzeb. Czasem zdarza się, że przedsiębiorcy podpisują również umowę zlecenie. Wybór odpowiedniej umowy ma kluczowy wpływ na prawa i obowiązki stron.
Przedmiot umowy
Strona internetowa to dokument HTML udostępniony w Internecie przez serwer WWW, potocznie rozumie się przez to witrynę internetową, czyli zbiór stron tworzących jedną całość umieszczonych pod tą samą domeną. Przedmiotem umowy o wykonanie strony internetowej jest przede wszystkim w pełni działająca, nieposiadająca wad strona WWW wraz z obrazami, treścią, koncepcją, ale również warstwą programistyczną. Może nim być również „postawienie jej” w Internecie i kolejne aktualizacje oraz nadzór przez określony czas.
Przedmiot umowy może być bardzo szeroki, dlatego warto opisać precyzyjnie szczegóły i specyfikację zamówionego dzieła. Do tego celu można wykorzystać załącznik do umowy, w którym wszystkie elementy projektu zostaną uwzględnione. Dzięki temu obie strony kontraktu wiedzą dokładnie jaki jest zakres prac i czego mają oczekiwać. W praktyce stosuje się jako załączniki specyfikacje strony internetowej, czyli opis konkretnych funkcjonalności, makiet design strony itd. Jest to najważniejszy dokument z całej umowy.
Umowa na wykonanie strony internetowej jako umowa o dzieło
Jest to umowa cywilnoprawna uregulowana w Kodeksie cywilnym. Za jej pomocą przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła – strony internetowej, w zamian za zapłatę wynagrodzenia przez zamawiającego. Umowa o dzieło to umowa rezultatu, a więc oceny wykonania dokonuje się przez pryzmat osiągniętego konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu. Ze względu na ten fakt umowa o dzieło doskonale sprawdza się w relacjach z wykonawcą stron internetowych. Rezultatem umowy powinna być w pełni działająca strona internetowa.
Umowa nienazwana z elementami umowy o dzieło
Umowy nienazwane funkcjonują w obrocie gospodarczym na podstawie zasady swobody umów. Strony mogą wybrać czy chcą skorzystać ze znanych kodeksowi cywilnemu typów umów, czy chcą skonstruować relację indywidualnie dopasowaną do swoich potrzeb.
Jak wcześniej wspomniano przedmiotem umowy na wykonanie strony internetowej może być szeroki zakres prac, który nie musi skończyć się wyłącznie stworzeniem strony (rezultatem), ale także jej aktualizacjami lub nadzorem nad prawidłowym funkcjonowaniem (starannym działaniem). W takich przypadkach będziemy mieli do czynienia z umową mieszaną, korzystającej z różnych nazwanych rodzajów umów (np. dzieło, zlecenie).
Niezależnie od wybranego rodzaju umowy powinna być skonstruowana w formie pisemnej, a to głównie przez wzgląd na odpowiednie przekazanie praw autorskich do powstałej strony internetowej.
Podstawowe klauzule umowne
Oznaczenie stron
Umowa o wykonanie strony WWW może zostać zawarta zarówno pomiędzy osobami fizycznymi jak i prawnymi. Bez względu na to oznaczenie stron musi być na tyle szczegółowe, aby w razie czego nie było wątpliwości identyfikacyjnych.
Osoba fizyczna powinna zostać oznaczona za pomocą:
- Imienia i nazwiska,
- Adresu zamieszkania
- Numeru PESEL lub dowodu osobistego
Osoba prawna:
- Nazwa
- Adres siedziby
- NIP
- Dane reprezentanta podmiotu
Oprócz tego bardzo ważne jest wskazanie osób kontaktowych, które w razie potrzeby będą mogły skontaktować się wzajemnie i rozwiązać wątpliwości. Dzięki temu można uniknąć niepotrzebnych przestojów i braku komunikacji.
Taka klauzula jest bardzo prosta do skonstruowania i może wyglądać w następujący sposób:
„1. Strony wyznaczają osoby odpowiedzialne za nadzór umowy. Osobą wyznaczoną do kontaktu ze strony wykonawcy jest XZY(tel. 746212421, e-mail: XZY.SAY@SJD.com), a ze strony Zamawiającego QWE (tel.212344533, e-mail: QWE.SAW@AWQ.com).
2. Strony zgodnie zastrzegają, że polecenia osób trzecich nie będą respektowane przez wykonawcę.”
Kary umowne
Kary umowne w przypadku umowy o wykonanie strony internetowej najczęściej dotyczą przekroczenia terminów. Wskazać trzeba, że terminowe wykonywanie usługi jest kluczowe, dlatego pierwotny termin należy wskazać tak, aby był realny do ukończenia pracy.
Kary umowne mogą być zastrzeżone według postanowień umowy lub na zasadach ogólnych wynikających z kodeksu cywilnego. W zgodzie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego I ACa 1238/16 z dnia 24 marca 2017 roku wysokość kary umownej nie może być rażąco wygórowana, czyli taka, która będzie niewspółmierna do celów i założeń jakim ma służyć. Jej wysokość powinna być adekwatna do poniesionej szkody, w innym przypadku – gdy sprawa trafi na wokandę – sąd zbada indywidualnie sytuację, z którą powiązana jest kara umowna i na tej podstawie orzeknie o jej wysokości.
Odstąpienie od umowy
Od umowy o dzieło można odstąpić tylko wówczas gdy:
- Przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, aby zdołał je ukończyć w wyznaczonym czasie;
- W każdej chwili jeżeli zamawiający zapłaci umówione wynagrodzenie, a dzieło nie jest jeszcze ukończone;
- Przyjmujący wykona dzieło w sposób wadliwy
- Zamawiający nie współdziała nawet po wyznaczeniu dodatkowego terminu.
Warto więc przewidywać sytuacje i odpowiednio je zabezpieczyć, dopuszczalne są także inne przypadki dla rezygnacji z wykonawstwa (do uregulowania w umowie). Szczególne znaczenie w tym zakresie może mieć ostatni punkt, toteż w umowie powinien znaleźć się zapis o terminach przekazania informacji potrzebnych do ukończenia strony internetowej, a także konsekwencjach niedotrzymania tego obowiązku.
Prawa autorskie
Uznanie strony internetowej za utwór w rozumieniu prawa autorskiego na gruncie polskiej ustawy jest uzależnione od spełnienia pewnych przesłanek tożsamych dla każdego utworu. Przede wszystkim, aby strona WWW była utworem musi być ustalona w jakiejkolwiek postaci i przejawiać działalność twórczą o indywidualnym charakterze.
Choć w literaturze prawniczej nadal brak jest szerszych analiz dotyczących strony internetowej jako przedmiotu prawa autorskiego, przedstawiciele doktryny raczej przychylają się do objęcia stron WWW ochroną autorskoprawną. Dlatego najczęściej stronę internetową można traktować jako utwór multimedialny, a jej strukturę można podzielić na warstwę programistyczną i graficzną. Dlatego twórca strony internetowej korzysta z ochrony autorskoprawnej również na gruncie osobistych praw autorskich, które są niezbywalne.
Oznacza to między innymi, że konieczne jest oznaczenie autorstwa strony. Oznaczenie autorstwa nie musi ograniczać się jedynie do podpisu na dole strony, ale również warto określić stopkę strony poprzez dodanie logo, a także hiperłącza z odesłaniem do portfolio autora.
Majątkowe prawa autorskie można przenieść za pomocą klauzuli, która określi sposób i wskaże pola eksploatacyjne. Dodatkowo wskazać w niej można możliwości dokonywania zmian i modyfikacji przez zamawiającego.
Spotyka się przeniesienie ogółu majątkowych praw autorskich, a nie jedynie udzielanie licencji. Jednak trzeba pamiętać, że wówczas umowa musi zostać zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Obowiązek ten wynika z artykułu 53 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Licencja uprawnia wyłącznie do korzystania z utworu, bez zmiany uprawnionego (jest nim nadal autor).
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w momencie przeniesienia ogółu praw autorskich majątkowych. Wówczas zmienia się uprawniony do rozporządzania strona www. Różnicę pomiędzy umową licencyjną, a tą przenoszącą ogół praw można porównać do umowy najmu i umowy sprzedaży. W momencie przeniesienia ogółu praw autor przestaje być uprawnionym do korzystania i rozporządzania stroną internetową, a nabywca może nawet przenosić prawa na kolejne, inne osoby.
Przeniesienie majątkowych praw autorskich do strony, szczególnie jak strona była przygotowywana pod konkretną naszą specyfikację lub nietypowa, będzie korzystniejsze dla zamawiającego. Zdarza się bowiem, że dobrze rozwinięta strona internetowa (np. e-sklep), której właściciel nie zadbał o prawa autorskie, może po czasie stracić do niej prawo, co byłoby katastrofalne w skutkach.
Etapy, poprawki i odbiór strony WWW
Specyfika umów, których przedmiotem jest konkretny rezultat zmusza do skrupulatności. Dlatego również ustalenie etapów i uprawnień do nanoszenia uwag i poprawek powinny zostać jak najbardziej szczegółowo określone w umowie.
Najlepiej aby prace nad wykonaniem strony internetowej zostały podzielone nawet na kilka etapów, które będą regularnie przekazywane zamawiającemu. Wówczas akceptacja każdego z etapów związana będzie z zapłatą części wynagrodzenia.
Umowa powinna również zawierać terminy zgłoszenia i ilość możliwych do wprowadzenia poprawek przez zamawiającego. W ten sposób można przewidzieć na przykład jedną partię poprawek po każdym etapie, w której zamawiający wyczerpująco wskaże wszystkie uwagi co do projektu. Wówczas praca nad projektem będzie znacznie bardziej zorganizowana i przejrzysta.
Odbiór ostatecznie stworzonej strony WWW również powinien być precyzyjnie określony, w szczególności powinny się tam znaleźć informacje o tym, kto go dokona, a także jaki charakter będzie miał. Czy wykonawca strony umożliwia odbiór warunkowy, czy przewidziany będzie czas na testowanie strony przed ostateczną akceptacją dzieła i wprowadzanie kolejnych poprawek.
Czy można udzielić gwarancji na wykonanie strony internetowej?
Twórcy stron internetowych mogą udzielić gwarancji na stronę internetową w sposób dowolny. W tym celu należy określić w umowie:
- Okres gwarancji
- Zidentyfikować błędy podlegające gwarancji
- Ustalić procedurę zgłaszania
- Ustalić termin usunięcia usterek i błędów
Często naprawy gwarancyjne strony mogą sprowadzić się do przeprowadzenia okresu testowego, który najczęściej trwa dwa tygodnie. Wówczas wszelkie błędy w funkcjonowaniu strony internetowej powinny być poprawione przez wykonawcę. Oprócz gwarancji wykonywanych w ramach umowy można zastosować formę gwarancji płatnych, które polegają na ochronie gwaranta przez określony, wskazany w gwarancji czas
Rękojmia za wady
Oczywiście oprócz uprawnień umownych (gwarancja), nabywca strony internetowej może skorzystać z prawa do rękojmi na warunkach ogólnych. Ochrona z tytułu rękojmi dotyczy zarówno wad fizycznych jak i prawnych. Wadami fizycznymi będą wszelkie niezgodności rzeczy (strony WWW) z umową. Również można z niej skorzystać gdy zostanie nieprawidłowo uruchomiona.
Po stronie wykonawcy strony internetowej może nastąpić ograniczenie rękojmi jeżeli klient samowolnie zmodyfikuje kod strony WWW i to będzie powodem odpowiedzialnym za jej niepoprawne działanie.
Podsumowanie
W przypadku każdej umowy, która dotyka problematyki dzieła i praw autorskich trzeba pamiętać o bardzo dokładnym dopełnieniu opisu projektu. Nie inaczej jest w przypadku umowy o wykonanie strony internetowej. Artykuł nie wyczerpuje problematyki umów związanych z działalnością wykonawców stron WWW, ponieważ każdą sytuację należy rozpatrywać indywidualnie, a postanowienia umowne powinny wynikać z praktyki i doświadczenia stron umowy. Możemy jedynie zasugerować, które elementy będą kluczowe i jak należy je skonstruować, aby wpływały pozytywnie na interesy i zabezpieczenie kontrahentów.
FAQ
Jeżeli chodzi o samą umowę o dzieło lub umowę o świadczenie usług czy inną umowę nienazwaną, których przedmiotem jest wykonanie strony internetowej, to przepisy dla ważności takich umów nie wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Niemniej jednak przekazanie praw autorskich do strony internetowej musi odbywać się w formie pisemnej i z tego powodu rekomendujemy zachowanie tej formy dla umowy na wykonanie strony internetowej.
To zależy przede wszystkim od jej treści i charakteru poprawek. Zgodnie z kodeksem cywilnym, jeżeli wykonane dzieło ma wady, zamawiający ma prawo żądania ich usunięcia. W tym kontekście, jeżeli strona internetowa w jakimkolwiek zakresie jest niefunkcjonalna i ma wady, zamawiający może żądać poprawek. Jeżeli poprawki nie zostały dopuszczone w umowie, a strona ma wady o innym charakterze (np. estetycznym), to wtedy należy przyjąć, że nie są one częścią umowy.
Przede wszystkim odstąpienie albo wypowiedzenie umowy na wykonanie strony w internetowej może się odbyć po ziszczeniu przesłanek określonych w umowie. Z tego powodu warto jest poświęcić tym postanowieniom szczególną uwagę. Z drugiej strony przepisy prawa w niektórych sytuacjach również upoważniają strony do wypowiedzenia umowy- np. w przypadku zwłoki, czy w przypadku roszczeń z tytułu rękojmi.
W internecie można znaleźć wiele wzorów umów na wykonanie strony internetowej. Warto pamiętać, że wzór umowy nigdy w pełni nie będzie spersonalizowany i może nie odpowiadać oczekiwaniom stron. Wzór oczywiście może być punktem wyjścia do kształtowania postanowień umowy, niemniej jednak zawsze należy do niego podejść krytycznie. W sporządzeniu umowy na wykonanie strony internetowej może Państwu pomóc kancelaria prawna.
Zaufali nam: