KTO MOŻE STOSOWAĆ ULGĘ ZA ZŁE DŁUGI W PIT I CIT
Ulga taka może dotyczyć wyłącznie świadczeń pieniężnych (braku zapłaty) z transakcji handlowych, czyli umów, których przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli podatnicy zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą.
Przedsiębiorca może brać pod uwagę transakcje, których termin zapłaty przypada po 31.12.2019 r.
Dodatkowymi warunkami, które trzeba spełnić łącznie są:
- niepłacący dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego nie będzie w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
- od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy dokumentującej transakcję nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura (rachunek) lub została zawarta umowa;
- dochody z transakcji handlowej podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium Polski;
- nie jest to transakcja handlowa dokonywana między podmiotami powiązanymi
MECHANIZM DZIAŁANIA ULGI ZA ZŁE DŁUGI W PIT I CIT
Aby zrozumieć cel nowych przepisów, trzeba wyjaśnić, że prowadząc działalność gospodarczą (np. jednoosobową lub w formie spółki) przychód dla tego przedsiębiorcy powstaje nawet jeżeli nie otrzymał zapłaty od kontrahenta (momentem powstania przychodu jest chwila dokonania sprzedaży lub wykonania usługi). Oznacza to, że jeżeli wystawił fakturę VAT (rachunek), pomimo braku otrzymania należności, musi obliczyć od niej i odprowadzić zaliczkę do Urzędu Skarbowego na podatek dochodowy (dochód podatnika x stawka podatku PIT lub CIT=podatek dochodowy).
Z drugiej zaś strony kontrahent, który otrzymał fakturę VAT (rachunek) i jest zobowiązany do zapłaty, pomimo, że nie zapłacił mógł ująć tę fakturę jako koszt uzyskania przychodu i obniżyć swój podatek dochodowy.
Wierzyciel → wystawia fakturę VAT → odprowadza od dochodu zaliczkę na podatek CIT lub PIT (nie otrzymuje zapłaty od dłużnika);
Dłużnik → otrzymuje fakturę VAT → zalicza należną do zapłaty kwotę do swoich kosztów uzyskania przychodu → obniża swój podatek dochodowy (nie płaci wierzycielowi)
Mechanizm ten preferował nieuczciwe zachowania dłużników, stąd wymagał – na wzór wcześniej wprowadzonej ulgi w VAT – wprowadzenia zmian. Dotychczas na ulgę w podatku dochodowym mogły liczyć tylko podmioty wykazujące dokumentami urzędowymi, że kontrahent popadł w stan upadłości.
JAK ROZLICZYĆ ULGĘ ZA ZŁE DŁUGI W PIT I CIT
Na początku trzeba podkreślić, że stosowanie ulgi za złe długi w podatku dochodowym jest uprawnieniem wierzyciela, tj. nie musi tego stosować, ale już obowiązkiem dłużnika niewywiązującego się z płatności.
Stosowanie ulgi będzie polegało na dokonaniu korekty podstawy opodatkowania w zeznaniu podatkowym rocznym*, składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie.
*w zeznaniach miesięcznych/kwartalnych tylko wyjątkowo przy wyższej wartości niespłaconego długu od dochodów w danym roku
→ wierzyciel dokona obniżenia podstawy opodatkowania o zaliczoną do przychodów należnych wartość niespłaconej mu wierzytelności;
→ dłużnik będzie zobowiązany do zwiększenia podstawy opodatkowania o zaliczoną do kosztów uzyskania przychodu wartość niespłaconej przez niego wierzytelności.
Pytania i odpowiedzi
Ulga na złe długi wprowadzona od 1 stycznia 2020 r. to mechanizm podatkowy dotyczący niespłaconych należności z transakcji handlowych. Zmiany obejmują nie tylko podatek VAT, ale również podatki dochodowe.
Ulga może być stosowana przez przedsiębiorców w związku z umowami dotyczącymi odpłatnej dostawy towaru lub świadczenia usługi. Transakcje, których termin zapłaty przypada po 31.12.2019 r., mogą podlegać uldze.
Przedsiębiorca musi spełnić warunki, takie jak brak postępowania restrukturyzacyjnego u dłużnika, upływ nie więcej niż 2 lat od daty faktury, podleganie dochodu z transakcji opodatkowaniu w Polsce, oraz brak powiązań między podmiotami.