Szkoda całkowita a częściowa

Czym szkoda całkowita różni się od częściowej?

Szkoda częściowa występuje, jeżeli uszkodzony pojazd nadaje się do naprawy, a jej koszty nie będą przekraczały wartości auta sprzed wyrządzenia szkody.

O szkodzie całkowitej mówi się, gdy pojazd uległ zniszczeniu w takim stopniu, że zupełnie nie nadaje się do naprawy (np. uległ spaleniu w wyniku pożaru lub spadł ze skarpy i się roztrzaskał), ale nie tylko. Szkodą całkowitą będzie też uszczerbek, którego naprawienie pociągałoby za sobą niewspółmiernie wysokie koszty, przekraczające wartość pojazdu w chwili powstania szkody. Jeżeli więc auto jest wycenione na 100 tysięcy złotych, ale w wyniku zdarzenia doszło do zniszczeń na tyle poważnych, że naprawy kosztowałyby 150 tysięcy złotych, również będzie to szkoda całkowita (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2002 r., sygn. V CKN 682/00).

Jak wygląda obliczanie odszkodowania przy szkodzie całkowitej i częściowej?

Wysokość odszkodowania obliczanego w związku z OC będzie obliczona różnie, w zależności od kwalifikacji szkody:

• przy szkodzie częściowej wysokość szkody jest równoznaczna kosztom naprawy,

• przy szkodzie całkowitej wysokość szkody oblicza się z wykorzystaniem zasady różnicy – wysokość wypłaconego odszkodowania jest równa różnicy wartości pojazdu przed szkodą oraz wartości pozostałości po zdarzeniu (wraku samochodowego).

O ile więc kwalifikacja szkody ma ogromne znaczenie dla poszkodowanego, kwestia wyceny wartości samochodu przed szkodą nie jest jednak prosta. Na potrzeby ubezpieczenia nowego samochodu z salonu przyjmuje się po prostu wartość widniejącą na fakturze. Co jednak z wyceną pojazdu używanego?

Obecnie zakłady ubezpieczeń korzystają z programów komputerowych takich, jak Eurotax, Audatex i InfoEkspert. To obszerne bazy danych, na podstawie których można wyliczyć ceny dla poszczególnych marek i modeli z uwzględnieniem średniej wartości rynkowej, przebiegu, wersji wyposażenia i innych parametrów.

Już na etapie kwalifikacji szkody ważne jest, aby poszkodowany zapoznał się ze sporządzona wyceną odszkodowania. Może się bowiem zdarzyć (i to wcale nierzadko), że ubezpieczyciel wylicza odszkodowanie w sposób błędny, np. poprzez:

• wykorzystanie części niższej jakości,

• nieuwzględnienie właściwej wersji wyposażenia pojazdu,

• stosowanie korekt (które rzekomo mają zrekompensować np. zużyty lakier),

• zaniżanie liczby roboczogodzin,

• naprawę części zamiast jej wymiany,

• zastosowanie jako punkt odniesienia nierealnych cen rynkowych i pominięcie opinii rzeczoznawców (zwłaszcza certyfikowanych przez PZMOT);

• stosowanie nieuzasadnionych rabatów.

O ile w przypadku szkody częściowej koszty naprawy bywają zaniżane, przy szkodzie całkowitej mamy sytuację odwrotną – koszty naprawy zawyża się, np. poprzez przyjęcie bardzo wysokich stawek za roboczogodziny naprawy.

Jak określa się szkody przy AC?

Inaczej niż przy OC określa się rodzaj szkody przy AC. Jej dobrowolny charakter powoduje, że ubezpieczyciel może zasadniczo w sposób dowolny kształtować warunki OWU tak długo, jak działa w granicach zasady swobody umów i przepisów chroniących konsumenta. W praktyce granicę między szkodą częściową a całkowitą określa procentowa wartość napraw odnoszona do wartości pojazdu sprzed szkody. Najczęściej wartością graniczną jest 70%. Poniżej tej kwoty szkoda zostanie zakwalifikowana jako częściowa, powyżej jako całkowita.

Jak dochodzić odszkodowania z OC sprawcy szkody?

Dokonanie wyceny przez zakład ubezpieczeń nie oznacza, że jest ona dla poszkodowanego wiążąca. Trzeba pamiętać, że poszkodowany zawsze ma prawo złożyć odwołanie od decyzji zakładu ubezpieczeń i kwestionować poczynione ustalenia. Należy jednak przygotować odpowiednio silną argumentację, która pozwoli zakwestionować ustalenia towarzystwa ubezpieczeniowego. Może to być np. wspomniana opinia rzeczoznawcy. Można też przedstawić alternatywny kosztorys, według którego zostanie przeprowadzona naprawa. W efekcie zakład ubezpieczeń może przyjąć nowy kosztorys za własny i zmienić kwalifikację ze szkody całkowitej na częściową.

Trzeba pamiętać, że zakłady ubezpieczeń są zobowiązane do stosowania ujednoliconych praktyk w zakresie likwidacji szkody. Rekomendacje w tym zakresie są regularnie publikowane przez KNF¹, który w dokumencie zamieszcza wskazówki m.in. w zakresie procesu likwidacji szkody oraz obliczania wysokości świadczenia.

Wniesienie odwołania obliguje zakład ubezpieczeń do wydania drugiej decyzji, która ma charakter ostateczny. Jeżeli poszkodowany uważa, że rozstrzygnięcie nadal jest dla niego krzywdzące, ma prawo dochodzić obrony swoich praw przed sądem powszechnym. Żądanie powinno być jednak odpowiednio zmniejszone o kwoty, które zostały wypłacone w toku postępowania likwidacyjnego.

Warto skorzystać ze wsparcia kancelarii prawnej doświadczonej w odzyskiwaniu odszkodowań na jak najwcześniejszym etapie. Dzięki temu poszkodowany ma większą szansę na uzyskanie zadowalającego rozstrzygnięcia jeszcze na etapie postępowania likwidacyjnego, bez angażowania się w czasochłonne postępowanie sądowe.

Przedstawienie własnego kosztorysu a naprawa pojazdu

Choć poszkodowany może przedstawić ubezpieczycielowi kosztorys sporządzony przez rzeczoznawcę, nie oznacza to jeszcze, że musi dokonać według tego kosztorysu naprawy. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 stycznia 2002 r., sygn. IV CKN 635/00, (…) Jeśli zatem naprawa samochodu i rzeczywiste poniesienie kosztów z tego tytułu nie jest warunkiem koniecznym dla dochodzenia odszkodowania, to nie sposób podzielić poglądu, iż koszty naprawy określone przez specjalistyczny warsztat nie mogą być miernikiem dla ustalenia odszkodowania należnego powodowi, gdyż ten nie dokonał naprawy samochodu (…). Innymi słowy, poszkodowany może sprzedać uszkodzony pojazd, jeżeli znajdzie chętnego nabywcę bez czekania na wypłatę odszkodowania i nadal przysługuje mu prawo do świadczenia.

Szkoda częściowa czy całkowita. Co opłaca się bardziej?

Ustalenie szkody całkowitej z reguły opłaca się bardziej zakładowi ubezpieczeń, dlatego często można spotkać się z praktyką zawyżania wartości wraku i zaniżania wypłacanego odszkodowania. Dlatego po otrzymaniu wyceny od ubezpieczyciela należy ją dokładnie przeanalizować i reagować niezwłocznie. Na odwołanie się od decyzji ubezpieczyciela poszkodowany ma 3 lata, po tym czasie roszczenia ulegają przedawnieniu. Odwlekanie działania w czasie nie zawsze będzie jednak dobrym pomysłem, ponieważ z biegiem czasu może być coraz trudniej ustalić rzeczywista wartość pojazdu i ocenić rzetelność kalkulacji.

Jak możemy Ci pomóc?

Dochodzenie rekompensaty od ubezpieczyciela na własną rękę jest ryzykowne i czasochłonne. Aby uniknąć sytuacji, kiedy wysokość odszkodowania zostanie wyliczona w sposób błędny, skorzystaj z naszego wsparcia. Kancelaria Prawna RPMS oferuje kompleksowe wsparcie na etapie postępowania likwidacyjnego oraz sądowego:

• analizujemy kalkulacje sporządzone przez ubezpieczyciela,

• opracowujemy odwołania od decyzji zakładu ubezpieczeń,

• wnosimy skargi do Rzecznika Finansowego,

• zapewniamy pomoc w postępowaniu sądowym,

• negocjujemy warunki ugód z zakładami ubezpieczeń.

Pytania i odpowiedzi

Zaufali nam: