Regulacja kryptowalut i kryptoaktywów (MiCA)

Kryptowaluty, które nie zostały uznane za kluczowe dla systemów gospodarki, mogą być dopuszczone do obrotu na platformie obrotu kryptowalutami przez emitentów którzy:

• są podmiotami prawnymi;

• przygotowali dokument informacyjny zawierające najważniejszą specyfikację swojej usługi oraz prawa i obowiązki uczestników;

• dokument informacyjny został przygotowany i opublikowany zgodnie z zasadami rozporządzenia.

Szczególne wymagania nie obowiązują jeżeli:

• kryptoaktywa są oferowane nieodpłatnie;

• kryptoaktywa są tworzone automatycznie w wyniku wydobywania;

• kryptoaktywa są unikalne i nie mogą być zastąpione przez inne;

• oferta jest skierowana do mniej niż 150 podmiotów w obrębie danego państwa;

• wartość emisji kryptowaluty ciągu 12 miesięcy nie przekracza 1 miliona euro lub równowartości tej kwoty w innej walucie;

• oferta skierowana jest wyłącznie do inwestorów kwalifikowanych i nie ma charakteru otwartego.

Wszystkie materiały marketingowe dotyczące tej grupy kryptowalut muszą być wyraźnie oznaczone jako takie. Powinny być też rzetelne, jasne, nie mogą wprowadzać w błąd, a zawarte w nich informacje muszą pokrywać się z dokumentem informacyjnym.

Wyrządzenie szkody przez emitenta wskutek podania nieprawdziwych, niejasnych lub wprowadzających w błąd uprawnia do dochodzenia odszkodowania, a odpowiedzialności tej nie można w żaden sposób wyłączyć. Oznacza to, że ewentualnych praw można dochodzić także na drodze postępowania sądowego

Tokeny powiązane z aktywami

W przypadku tokenów, które są powiązane z określonymi aktywami przed dokonaniem oferty publicznej lub wystawieniem ich na platformie do obrotu kryptowalutami konieczne jest uzyskanie zezwolenia od właściwego organu macierzystego państwa członkowskiego. Mogą o nie wystąpić wyłącznie podmioty prawne, które siedzibę w Unii Europejskiej. Zezwolenie zachowuje ważność na terenie całej Wspólnoty.

Zezwolenie nie jest niezbędne jeżeli:

• w okresie 12 miesięcy średnia wartość tokenów powiązanych z aktywami w obrocie nie przekracza kwoty 5 milionów euro lub jej równowartości w innej walucie;

• oferta publiczna jest skierowana wyłącznie do inwestorów kwalifikowanych i tylko oni mogą posiadać dane tokeny.

Zezwolenie nie jest potrzebne jeśli upoważnionymi emitentem jest instytucja kredytowa w rozumieniu art. 8 dyrektywy 2013/36/UE. Nadal musi ona jednak przedłożyć dokument informacyjny, którego standardy ma jeszcze doprecyzować EUNB (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego) oraz ESMA (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) w tym pod kątem finansowania terroryzmu.

Wniosek o zezwolenie, o którym mowa w art. 16 rozporządzenia jest mocno sformalizowanym dokumentem, do którego dodatkowo należy załączyć dowody na poparcie wszystkich powołanych informacji. Aby uniknąć formalnych komplikacji, warto będzie przed złożeniem pisma skonsultować jego treść i kompletność z kancelarią prawną mającą bogate doświadczenie w zakresie prawa nowych technologii.

Podobnie jak w przypadku pierwszej kategorii tokenów konieczne jest przygotowanie i opublikowanie dokumentu informacyjnego (ang. whitepaper), który zawiera informacje m.in. o:

• obowiązkach i odpowiedzialności emitenta,

• rezerwie aktywów,

• rozwiązaniach służących przechowywaniu aktywów oraz polityce ich inwestowania,

• wykonalności praw osób uprawnionych do tokenów,

• procedury rozpatrywania skarg.

Materiały marketingowe muszą spełniać warunki rzetelności oraz jasności i nie mogą wprowadzać w błąd. Dodatkowo co najmniej raz w miesiącu na stronie internetowej emitenta muszą zostać opublikowane informacje na temat ilości tokenów będących w obiegu oraz wartości i struktury aktywów rezerwowych.

Warto pamiętać, że raz udzielone zezwolenie może zostać cofnięte, jeżeli emitent:

• nie skorzystał z niego w ciągu 6 miesięcy od jego udzielenia lub w ciągu kolejnych 6 miesięcy;

• uzyskał zezwolenie w sposób sprzeczny z prawem;

• nie spełnia już uprawnień do posiadania zezwolenia;

• poważnie naruszył przepisy rozporządzenia;

• został objęty krajowym planem likwidacji;

• zrzekł się zezwolenia lub podjął decyzję o zaprzestaniu prowadzenia działalności.

Emitenci tokenów powiązanych z aktywami mają również obowiązek utrzymywać rezerwy finansowe na określonym poziomie – 350 tysięcy euro lub 2% średniej kwoty aktywów rezerwowych w zależności, która kwota jest wyższa. Muszą także zaprojektować i wdrożyć plan działania, który pozwoli na zachowanie ciągłości funkcjonowania oraz przywrócenie wszystkich krytycznych operacji.

Tokeny będące pieniądzem elektronicznym

Emitenci e-pieniądza mogą oferować swoje tokeny jedynie po uzyskaniu zezwolenia do działania jako instytucja pieniądza elektronicznego lub instytucja kredytowa oraz publikacji dokumentu informacyjnego. Również w tym przypadku obowiązek zezwolenia nie obowiązuje przy nabywaniu tokenów przez inwestorów kwalifikowanych.

Rozporządzenie wyklucza możliwość naliczania odsetek od posiadanego pieniądza elektronicznego.

Dokument informacyjny oraz zgody marketingowe powinny być w tym przypadku uregulowane analogicznie jak w innych rodzajach tokenów. Podobnie jak przy tokenach powiązanych z aktywami również tutaj należy wdrożyć plan działania gwarantujący ciągłość i przywrócenie krytycznych operacji.

Pojęcie znaczących tokenów powiązanych aktywami lub będących e-pieniądzem

Rozporządzenie wprowadza również pojęcie tokenów znaczących powiązanych z aktywami względem lub będących e-pieniądzem, których obowiązuje surowsze wymogi (m.in. wyższa rezerwa, polityka zarządzania płynnością). Dotyczy to kryptowalut, które m.in.:

• mogą być nabyte przez dużą liczbę odbiorców (minimum 2 miliony podmiotów;

• wartość ich emisji wynosi minimum 1 miliard euro;

• dzienny próg transakcji wynosi minimum 500 tysięcy dziennie lub 100 milionów euro dziennie.

Dodatkowo każdy emitent może złożyć wniosek o uznanie jego tokenów za znaczące.

Rejestr dostawców ESMA

Rozporządzenie nakłada na ESMA obowiązek prowadzenia regularnie aktualizowanego rejestru dostawców usług z zakresu kryptowalut. Będzie on dostępny na stronie internetowej urzędu i obejmie m.in.:

• dane identyfikacyjne i kontaktowe osoby prawnej;

• dane organu, który wydał zezwolenie;

• wykaz usług w zakresie kryptowalut, dla których wydano zezwolenie;

• państwa członkowskie, na których terytorium ma być prowadzona działalność podmiotu.

Informacje o cofnięciu zezwolenia umieszcza się w rejestrze na okres 5 lat.

Pozostałe regulacje rozporządzenie MiCA

W rozporządzeniu znalazły się również wskazówki co do tego:

• jakie wymagania musi spełnić podmiot, który chce uruchomić własną platformę do obrotu kryptowalutami;

• jak przeprowadzać doradztwo w zakresie kryptoaktywów;

• jak dokonywać transakcji w imieniu osób trzecich;

• jakie sankcje mogą zostać nałożone na podmioty świadczące usługi w zakresie kryptowalut oraz wytyczne w zakresie wymiaru kary.

Na ostateczne brzmienie rozporządzenia przyjdzie jeszcze poczekać, ale już dzisiaj jest widoczne zainteresowanie Unii Europejskiej rynkiem kryptowalut. Można się spodziewać, że za kilka lat tego rodzaju transakcje staną się równie powszechne, jak tradycyjna bankowość i finanse. Warto monitorować zmiany legislacyjne w tym zakresie, ponieważ ich kształt przełoży się na funkcjonowanie rynku usług finansowych.