Istnieje wiele sposobów na skuteczne dochodzenie zaległych należności. Jednym z nich jest skorzystanie z usług zaufanej firmy windykacyjnej. Zdarza się jednak, że dłużnik przeciąga terminy płatności w nieskończoność, pozostawiając wierzyciela w trudnym położeniu. Kiedy więc wszystkie inne metody zawodzą, przychodzi czas na podjęcie ostatecznych kroków.
Jednym z nich jest przejęcie całej firmy lub tylko jej udziałów. Kiedy można to zrobić? I co ważniejsze – czy faktycznie warto?
WINDYKACJA NA ETAPIE EGZEKUCYJNYM
Windykację przeprowadza się na 3 etapach: polubownym, sądowym i egzekucyjnym. Ostatni z nich to ostateczność, stosowana wtedy, gdy mamy do czynienia z wyjątkowo problematycznym kontrahentem. W celu wszczęcia postępowania egzekucyjnego należy złożyć stosowny wniosek z informacją, jakie składniki majątku dłużnika zamierzamy poddać egzekucji. W tym przypadku będzie to majątek firmowy.
Wcześniej jednak trzeba uzyskać wyrok sądowy lub nakaz zapłaty wraz z klauzulą wykonalności. Podsumowując, dopiero przejście przez pierwsze etapy – polubowny i sądowy umożliwi nam wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
CZY WIERZYCIEL MOŻE PRZEJĄĆ FIRMĘ DŁUŻNIKA?
Tak. Jednak nie może zrobić tego bezpośrednio, np. zmuszając dłużnika do przepisania na siebie firmy u notariusza. Takie działania powinny być przeprowadzane przez komornika, który zrealizuje egzekucję z majątku firmowego. Oprócz samego przedsiębiorstwa komornik najczęściej zajmuje firmowe konta i wszelkiego rodzaju ruchomości, np. samochody.
Druga opcja to odkupienie przedsiębiorstwa lub jego części od dłużnika – cena ze sprzedaży przechodzi wtedy na poczet długu. Co więcej, taka transakcja nie jest opodatkowana podatkiem VAT (zarówno ze strony nabywcy, jak i zbywcy). Do jej wykonania wystarczy podpisanie umowy w obecności notariusza (podpisy notarialnie poświadczone). Jednak gdy częścią sprzedaży będzie nieruchomość, wymagana jest forma aktu notarialnego.
DUE DILIGENCE – WAŻNY KROK PRZED DOKONANIEM PRZEJĘCIA SPÓŁKI
Przed przejęciem spółki warto skorzystać z usługi badań due diligence, sprawdzających dokumentację danego podmiotu pod kątem prawnym i finansowym. W ten sposób można wyeliminować potencjalne ryzyko, np. wynikające z braku niezbędnych uchwał organów spółki.
Za to przy przejęciu firmy od osoby fizycznej należy dokonać cesji umów związanych z prowadzeniem działalności. Podobnie jak w przypadku spółki, tak i tutaj wymagane jest dokonanie analizy stanu prawnego i finansowego przez due diligence.
FIRMA A PRZEDSIĘBIORSTWO. RÓŻNICE WEDŁUG KODEKSU CYWILNEGO
Podczas sprzedaży trzeba zwrócić uwagę na rozróżnienie określeń „firma” i „przedsiębiorstwo”. Według polskiego prawa są to dwie odmienne kwestie:
Firma – nazwa, pod którą prowadzi się działalność gospodarczą. Jej całkowite zbycie nie jest możliwe w przypadku działalności jednoosobowych, gdyż nazwę stanowi imię i nazwisko + inne, dodatkowe elementy, jak na przykład zarejestrowane znaki towarowe. Można więc odkupić tylko ten drugi składnik (określenia dodatkowe stosowane przez firmę) i używać ich wraz z własnym imieniem i nazwiskiem.
Przedsiębiorstwo – składniki materiale i niematerialne, które służą do prowadzenia danej działalności. Będzie to całość danej firmy, czyli jej nazwa, nieruchomości i ruchomości, licencje, koncesje itd. Przedsiębiorstwo można nabyć również od działalności jednoosobowych. Jeżeli przedmiotem egzekucji komorniczej ma być spółka, wierzyciel wykupuje akcje lub udziały.
Uwaga: po sprzedaży DG przez osobę fizyczną, musi ona przeprowadzić wszystkie czynności likwidacyjne, w tym zgłoszenie jej zakończenia do CEiDG.
CO Z ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ ZA DŁUGI PRZEJĘTEJ FIRMY?
Odkupienie firmy od dłużnika nasuwa pytanie o kolejną ważną kwestię – co z odpowiedzialnością za długi dotychczasowego właściciela? Czy przechodzą na nabywcę? Otóż odpowiedzialność sprzedawcy i nabywcy firmy w kwestii długów jest solidarna. Zaległości podatkowe i niespłacone wierzycielom należności stają się więc ich własnością wspólną. Wyjątkiem jest sytuacja, w której wierzyciel nie wiedział o długu, mimo dokładnego sprawdzenia stanu finansowego przedsiębiorstwa przed zakupem.
Jednocześnie warto wiedzieć, że odpowiedzialność kupującego za nieuregulowane zobowiązania jest:
Ograniczona do wartości nabytego przedsiębiorstwa,
Albo liczona według stanu w chwili nabycia i cen w momencie spłaty wierzyciela.
Na nabywcę przechodzą również dotychczasowe stosunki pracy, czyli pracownicy dotychczasowego właściciela. Przejęcie pracowników należy zgłosić do ZUS.
PRZEJĘCIE FIRMY ZA DŁUGI – CZY WARTO ?
Trzeba pamiętać, że sam przejęcie firmy dłużnika poprzez jej zakup jest procesem dość kosztownym i skomplikowanym pod względem prawnym. Z tego względu najczęściej korzystają z niego wyłącznie więksi wierzyciele, którzy zamierzają kontynuować działalność dłużnika.
Duże podmioty gospodarcze zazwyczaj przejmują przedsiębiorstwa pochodzące z tej samej branży lub cieszące się renomą i rozpoznawalnością na rynku. Samodzielne działania w tym zakresie mogą być trudne, dlatego większość z nich korzysta z usług kancelarii prawnych. Mniejsi wierzyciele wybierają raczej inne, mniej kosztowne i czasochłonne metody windykacyjne, aczkolwiek widmo przejęcia firmy zawsze może być argumentem do skłonienia dłużnika do spłaty długu.
MASZ PYTANIA LUB POTRZEBUJESZ POMOCY?
DAJ NAM ZNAĆ W SEKCJI KOMENTARZ PONIŻEJ LUB POPRZEZ FORMULARZ KONTAKTOWY
