|
30 maja 2022 | Ostatnio zmodyfikowano 18 grudnia, 2023 o 12:29 | Czas na przeczytanie: 5 minut
Pozostałe Artykuły
Czym jest prawo poboru?
Na samym początku należy podkreślić, że instytucja prawa poboru występuje wyłącznie w spółce akcyjnej. Zgodnie z zasadą określoną w kodeksie spółek handlowych, akcjonariusze mają prawo pierwszeństwa objęcia nowych akcji emitowanych w spółce akcyjnej w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego. Prawo do objęcia nowych akcji w ramach prawa poboru odbywa się w stosunku do liczby posiadanych przez akcjonariusza akcji. W praktyce prawo poboru ma ograniczyć sytuacje, w których w związku z emisją nowych akcji głos obecnych akcjonariuszy straci na znaczeniu.
Prawo poboru jednak nie ma charakteru absolutnego i jego zastosowanie może być wyłączone w uchwale walnego zgromadzenia akcjonariuszy, o czym szerzej w dalszej części artykułu.
Dzięki zastosowaniu prawu poboru obecni akcjonariusze mogą zachować prawa własności do spółki, przez co rozumie się możliwość decydowania o kluczowych sprawach. Innymi słowy, wykorzystanie prawa poboru może zapewnić “zachowanie dotychczasowego układu sił” w spółce akcyjnej.
Ogłoszenie o emisji akcji z prawem poboru
W zakresie emisji nowych akcji w spółce akcyjnej kluczowa jest rola zarządu. Po pierwsze, w przypadku konieczności ograniczenia prawa poboru, zarząd przedstawia walnemu zgromadzeniu pisemną opinię uzasadniającą powody pozbawienia prawa poboru oraz proponowaną cenę emisyjną akcji bądź sposób jej ustalenia. Po drugie, akcje, co do których akcjonariuszom służy prawo poboru, zarząd powinien zaoferować w drodze ogłoszenia. Zgodnie z KSH ogłoszenie powinno zawierać:
datę powzięcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego;
sumę, o jaką kapitał zakładowy ma być podwyższony;
liczbę, rodzaj i wartość nominalną akcji podlegających prawu poboru;
cenę emisyjną akcji;
zasady przydziału akcji dotychczasowym akcjonariuszom;
miejsce i termin oraz wysokość wpłat na akcje, a także skutki niewykonania prawa poboru oraz nieuiszczenia należnych wpłat;
termin, z którego upływem zapisujący się na akcje przestaje być zapisem związany, jeżeli w tym czasie nowa emisja nie będzie zgłoszona do zarejestrowania;
termin, do którego akcjonariusze mogą wykonywać prawo poboru akcji; termin ten nie może być krótszy niż trzy tygodnie od dnia ogłoszenia;
termin ogłoszenia przydziału akcji.
Jeżeli w pierwszym terminie ogłoszenia akcjonariusze nie wykonali prawa poboru akcji, zarząd ogłasza drugi, co najmniej dwutygodniowy termin poboru pozostałych akcji przez wszystkich dotychczasowych akcjonariuszy.
Prawo poboru- komu przysługuje?
Prawo poboru przysługuje wszystkim dotychczasowym akcjonariuszom spółki. Nie można jednak zapominać, że zgodnie z art. 433 ksh, prawo poboru przysługuje akcjonariuszom w stosunku do liczby posiadanych akcji.
Wykonanie prawa poboru to nic innego jak subskrypcja zamknięta, czyli zaoferowanie akcji wyłącznie akcjonariuszom, którym służy prawo poboru.
W zakresie prawa poboru na etapie niniejszego artykułu należy tylko zasygnalizować, że w przypadku prawa poboru w spółkach notowanych na giełdzie (których akcje są przedmiotem obrotu publicznego) zasady prawa poboru mogą się różnić. Przepisy modyfikujące mogą również się znajdować w statucie spółki, przy czym te postanowienia będą mogły modyfikować tylko niektóre przepisy KSH (np. przekazanie niektórych kompetencji zarządu radzie nadzorczej).
Ograniczenia prawa poboru
Tak jak wskazano powyżej, prawo poboru może być ograniczone przez uchwałę walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Do skutecznego podjęcia takiej uchwały nie jest jednak wymagana zwykła większość. Zgodnie z kodeksem spółek handlowych, do ograniczenia prawa poboru wymagana jest większość czterech piątych głosów (czyli 80% akcjonariuszy musi być za podjęciem takiej uchwały).
Warto nadmienić, że w związku z wybuchem pandemii i nowelizacją kodeksu spółek handlowych z marca 2020 roku, walne zgromadzenia akcjonariuszy mogą odbywać się również przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość. Takie zgromadzenia mogą być zdecydowanie dużym udogodnieniem w spółkach akcyjnych, w których akcjonariusze nie przebywają na stałe na terytorium Polski. W zgromadzeniu elektronicznym nie muszą bowiem oni fizycznie przebywać w siedzibie spółki
Po podjęciu uchwały w przedmiocie ograniczenia prawa poboru nie można zapominać o innych formalnościach, m.in. sporządzeniu protokołu z walnego zgromadzenia, w którym zamieszcza się wszystkie uchwały podjęte w ramach zgromadzenia.
Najczęściej zadawane pytania dot. prawa poboru:
Prawo poboru, jak sama nazwa wskazuje, jest prawem akcjonariusza. Skorzystanie z prawa poboru nie jest obligatoryjne, ale gdy akcjonariusz zaniecha skorzystania z prawa poboru musi liczyć się z tym, że siła jego głosu może zmaleć.
Oczywiście nie można wykluczyć sytuacji, w której wspólnicy, którym będzie należało na ograniczeniu prawa poboru, nie mają wymaganej większości. W takiej sytuacji należy zaskarżyć taką uchwałę do sądu powszechnego w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale.
W spółkach notowanych na giełdzie nie ma wątpliwości, że prawo poboru jest zbywalne, podobnie jak akcje. W spółkach, w których emisja akcji nie ma charakteru publicznego, kwestia ta nie została jednoznacznie rozstrzygnięta.
Zaufali nam:
