Podmioty objęte reżimem holdingowym
Zgodnie z projektem, reżim holdingowy ma być dostępny przede wszystkim dla polskich spółek holdingowych, które posiadają krajowe lub zagraniczne spółki zależne.
W ustawie przewiduje się stworzenie definicji zarówno spółki holdingowej, jak i zależnej. Spółką holdingową będzie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółka akcyjna, będąca polskim rezydentem podatkowym.
Jednak nie każda spółka będzie jednak mogła skorzystać z reżimu holdingowego. Wyłączone z niego zostaną podmioty, których pośrednimi lub bezpośrednimi udziałowcami (akcjonariuszami) są podmioty mające siedzibę, zarząd lub miejsce rejestracji lub położenia:
- w jurysdykcjach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową (wymienionych w odpowiednim rozporządzeniu Ministra Finansów);
- w jurysdykcjach wskazanych w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych; lub
- w jurysdykcjach, z którymi nie ma podstawy prawnej do wymiany informacji ws. podatkowych.
Ponadto, spółką holdingową nie będzie mogła być spółka, która nie prowadzi rzeczywistej działalności gospodarczej.
Ustawa przewiduje także wyłączenie z reżimu holdingowego spółek wchodzących w skład PGK, oraz korzystających ze zwolnień podatkowych na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej lub w ramach Polskiej Strefy Inwestycji.
Spółką zależną będzie mogła być zarówno polska spółka z o.o., spółka akcyjna, jak i zagraniczna spółka będąca podatnikiem zagranicznego podatku dochodowego od osób prawnych, z wyłączeniem spółek niemających osobowości prawnej.
Zatem nawet jeżeli dana spółka osobowa podlega opodatkowaniu podatkiem CIT poza Polską (jak polska spółka komandytowa czy komandytowo-akcyjna), nie będzie mogła być spółką zależną. Z drugiej strony, jeżeli spółka komandytowa ma osobowość prawną (w niektórych krajach, np. w Rosji, spółki komandytowe są osobami prawnymi) i jednocześnie podlegają opodatkowaniu CIT, będzie mogła być traktowana jako spółka zależna.
Spółką zależną nie będzie spółka:
- która posiada więcej niż 5% udziałów (akcji) w kapitale innej spółki
- posiada tytuły uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym lub praw o podobnym charakterze;
- wchodząca w skład PGK;
- działająca na terenie SSE lub w ramach PSI;
- posiadająca siedzibę w jurysdykcji znajdującej się na krajowej lub unijnej liście rajów podatkowych, czy też w jurysdykcji, z którą nie ma podstawy prawnej do wymiany informacji ws. podatkowych.
Warunki umożliwiające skorzystanie z reżimu holdingowego
Ustawodawca przewiduje ponadto konieczność spełnienia pewnych dodatkowych warunków, dot. wartości posiadanych udziałów (akcji) oraz okresu ich posiadania. Warunki te są mniej wygórowane niż w przypadku tworzenia PGK: spółka holdingowa będzie musiała posiadać bezpośrednio, na podstawie tytułu własności, nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki zależnej nieprzerwanie przez okres co najmniej 1 roku.
W porównaniu do PGK, nie trzeba spełniać kryterium wartości kapitału zakładowego, braku zaległości podatkowych, mniejszy jest także wymagany próg udziałów (75%). Wciąż jednak warunki te są dosyć restrykcyjne, jeśli weźmie się pod uwagę to, że spółki zależne nie mogą posiadać dużych udziałów w kapitale innych spółek. W praktyce zatem z reżimu będą mogły skorzystać dość nieliczne i niewielkie grupy kapitałowe, działające na poziomie spółka-matka – spółka-córka, bez dalszych spółek powiązanych. Z reżimu nie będą mogły skorzystać duże grupy kapitałowe.
Preferencje w reżimie holdingowym
Na czym jednak mają polegać preferencje związane ze stosowaniem reżimu holdingowego?
Zasadniczo podmioty działające w reżimie holdingowym mają możliwość korzystania z dwóch rodzajów preferencji:
- Zwolnieniu z CIT 95% kwoty dywidend otrzymywanych przez spółkę holdingową od spółek zależnych;
- Pełnym zwolnieniu z CIT zysków ze zbycia udziałów/akcji w spółkach zależnych.
Zatem, jeżeli polska spółka z o.o. wypłaci podmiotowi powiązanemu dywidendę w wysokości 100 000 zł, 95 000 zł zwolnione będzie z podatku. Od pozostałej części zapłacić będzie jednak należy podatek w wysokości 19%.
Ta część dywidendy będzie podlegała opodatkowaniu CIT w Polsce na zasadach ogólnych dla opodatkowania dywidend.
Relacja preferencji do zwolnienia podatkowego dywidend wypłacanych przez podmioty powiązane
Zasadniczo dywidendy wypłacane przez przedsiębiorstwa mające siedzibę na terenie Polski, podmiotom powiązanym mającym siedzibę w kraju UE, podlegają zwolnieniu podatkowemu. Oczywiście, do uzyskania zwolnienia konieczne jest dostarczenie szeregu dokumentów: certyfikatu rezydencji, oświadczenia o tym, że otrzymujący jest rzeczywistym odbiorcą należności, oświadczenia, iż nie podlega on zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów. W przypadku dużych kwot wypłat (przekraczających 2 mln zł) stosowana jest zaś procedura VAT Refund.
Rodzić to może wątpliwości co do tego, jak reżim holdingowy będzie miał się do tego zwolnienia.
W projekcie wskazano jednak, iż skorzystanie z reżimu holdingowego wyklucza możliwość skorzystania z pozostałych zwolnień podatkowych dywidendy. Dotyczy to także tej części dywidendy, która nie jest objęta zwolnieniem wynikającym z reżimu holdingowego (5% dywidendy). Zatem, w przypadku wypłaty dywidendy w wysokości 100 000 zł:
- 95 000 zł będzie zwolnione z podatku;
- 5 000 zł nie będzie zwolnione z podatku i nie będzie możliwe objęcie go przepisami o zwolnieniu podatkowym na podstawie art. 22 ustawy o CIT.
Przepisy antyabuzywne
Projekt zakłada także wprowadzenie szeregu przepisów antyabuzywnych, tj. zapobiegającym nadużyciu reżimu holdingowego przez podatników.
Po pierwsze, ze zwolnienia nie będą korzystać dywidendy ze spółki zależnej, jeżeli spełnione będą warunki przewidziane w art. 24a ust. 3 pkt 3 lit. b i c ustawy CIT (warunki te wskazane zostały poniżej). Nie mogą być one spełnione przez spółkę zależną w roku podatkowym, w którym wypłacana jest dywidenda do spółki holdingowej oraz w którymkolwiek z 5 lat podatkowych poprzedzających ten rok. Ograniczenie to nie dotyczy jednak spółki zależnej będącej rezydentem podatkowym w państwie członkowskim UE/EOG, która prowadzi w tym państwie istotną rzeczywistą działalność gospodarczą.
Spółka zależna nie będzie mogła korzystać ze zwolnienia, jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:
- co najmniej 33% przychodów tej jednostki osiągniętych w roku podatkowym pochodzi:
- z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych,
- ze zbycia udziałów (akcji),
- z wierzytelności,
- odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,
- z części odsetkowej raty leasingowej,
- z poręczeń i gwarancji,
- z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw,
- ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,
- z działalności ubezpieczeniowej, bankowej lub innej działalności finansowej,
- z transakcji z podmiotami powiązanymi, w przypadku gdy jednostka nie wytwarza w związku z tymi transakcjami wartości dodanej pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma,
- faktycznie zapłacony podatek dochodowy przez tę jednostkę jest niższy niż różnica między podatkiem dochodowym od osób prawnych, który byłby od niej należny, gdyby jednostka ta była polskim rezydentem podatkowym, a podatkiem dochodowym faktycznie przez nią opłaconym w państwie jej siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia; przez podatek faktycznie zapłacony rozumie się podatek niepodlegający zwrotowi lub odliczeniu w jakiejkolwiek formie, w tym na rzecz innego podmiotu.
Ponadto, w projekcie wyłącza się możliwość stosowania zwolnienia w części, w jakiej spółka zależna pomniejsza swój ciężar podatkowy w państwie rezydencji podatkowej o wypłacone do spółki holdingowej dywidendy.
Zastosowanie będą miały również regulacje antyabuzywne zawarte w art. 22c ustawy CIT. To oznacza, że zwolnienia nie będzie się stosować, jeżeli było ono sprzeczne w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem przepisu lub głównym, lub jednym z głównych celów dokonania czynności było uzyskania zwolnienia, a sposób działania był sztuczny.
Zwolnienie zysków kapitałowych
W projekcie przewiduje się preferencję w postaci zwolnienia z CIT dochodów uzyskiwanych przez spółkę holdingową z tytułu odpłatnego zbycia udziałów lub akcji w spółce zależnej.
Zwolnienie ma zastosowanie wyłącznie, jeżeli nabywcą udziałów/akcji jest podmiot niepowiązany. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia będzie złożenie przez spółkę holdingową oświadczenia o zamiarze skorzystania ze zwolnienia do naczelnika urzędu skarbowego na co najmniej 5 dni przed dniem zbycia udziałów/akcji w spółce zależnej. Termin ten jest zatem dość krótki i wymaga odpowiedniego planowania. Oświadczenie będzie musiało zawierać:
- dane identyfikacyjne obu stron transakcji (imiona i nazwiska lub nazwy, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej);
- analogiczne dane identyfikacyjne spółki zależnej, która będzie zbywana;
- wskazanie, jaki udział w kapitale spółki zależnej będzie przedmiotem zbycia (tj. jaka część udziałów/akcji spółki zależnej będzie zbywana przez spółkę holdingową);
- planowaną datę zawarcia umowy.
Zwolnieniem nie będzie jednak objęte zbycie akcji w spółce nieruchomościowej.
Rozliczenie preferencji
Podatnicy korzystający z tej preferencji będą zobowiązani wykazać dane o wysokości dochodów (przychodów) objętych tymi zwolnieniami we ,,odpowiedniej” deklaracji podatkowej. Nie wiadomo jeszcze o jaką deklarację chodzi.
Podsumowanie
Wydaje się, iż wobec skomplikowanych zasad procedury VAT Refund, spółka holdingowa może okazać się niewykorzystaną dla podatników instytucją. Niestety, nie jest pewne ile grup kapitałowych ma strukturę pozwalającą na skorzystanie z preferencji. Nie jest jasne, dlaczego ustawodawca zdecydował się na wyłączenie z reżimu holdingowego spółek komandytowych oraz komandytowo-akcyjnych. W praktyce wyłączone mogą być także polskie spółki giełdowe: nie wiadomo bowiem kto jest akcjonariuszem każdej akcji (a żadnej akcji nie może posiadać – nawet pośrednio – podmiot z jednego z krajów i terytoriów znajdujących się na polskiej lub unijnej liście rajów podatkowych).
Ponadto, preferencja znajdzie zastosowanie jedynie do struktur jednopoziomowych, a nie wielopoziomowych (spółki zależne nie mogą mieć bowiem własnych spółek zależnych). W istocie zatem jedynie nieliczne grupy kapitałowe będą mogły skorzystać z tej preferencji.
Istotne jest także, by pilnować tego, czy spółka zależna nie spełnia warunków, które powodują aktywację przepisów antyabuzywnych – w tym celu konieczna może okazać się analiza struktury uzyskiwanych przez nią przychodów.
Pytania i odpowiedzi
Reżim holdingowy jest dostępny przede wszystkim dla polskich spółek holdingowych, które posiadają krajowe lub zagraniczne spółki zależne. Spółką holdingową może być spółka z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółka akcyjna, będąca polskim rezydentem podatkowym.
Spółka holdingowa musi spełnić warunki, takie jak posiadanie bezpośrednio co najmniej 10% udziałów w kapitale spółki zależnej przez co najmniej 1 rok. Istnieją również inne kryteria, a spółki wyłączone z reżimu obejmują te związane z jurysdykcjami stosującymi szkodliwą konkurencję podatkową.
Podmioty korzystające z reżimu holdingowego mają możliwość korzystania z dwóch rodzajów preferencji: zwolnienie z CIT 95% kwoty dywidend otrzymywanych przez spółkę holdingową od spółek zależnych oraz pełne zwolnienie z CIT zysków ze zbycia udziałów/akcji w spółkach zależnych.
Zaufali nam: