Podatek minimalny w Polskim Ładzie – czy muszę zlikwidować spółkę?

Na czym polega nowy podatek przychodowy?

Zgodnie z założeniami nowelizacji, danina ma obciążać podmioty, które wykazały się niskim udziałem źródła przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych (w wysokości nie większej niż 1%) albo ponoszą stratę ze źródeł przychodów innych, niż zyski kapitałowe. Wystarczy spełnienie jednego z kryteriów. Podatek przychodowy (minimalny podatek dochodowy) zapłacą:

spółki (bez względu na rozmiar i zakres prowadzonej działalności),
podatkowe grupy kapitałowe.

Nowa zmiana nie obejmuje jedynie kilku grup podmiotów. Kto nie zapłaci podatku minimalnego?

przedsiębiorcy, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, są zwolnieni z obciążenia w danym roku oraz dwóch kolejnych latach podatkowych następujących po danym roku podatkowym,
przedsiębiorstwa finansowe,
podmioty, które w danym roku podatkowym uzyskały przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok podatkowy,
podmioty, w których udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne, które nie posiadają jednostek uczestnictwa TFI, udziałów lub akcji w innych podmiotach,
podmioty, które generują większość przychodów w związku z działalnością polegającą na wydobyciu kopalin, których ceny zależą od uwarunkowań rynku globalnego lub eksploatacji transportu międzynarodowego z wykorzystaniem statków morskich lub powietrznych,
podmiotów wchodzących do grupy przynajmniej dwóch spółek, z których jedna spółka posiada przez cały rok podatkowy bezpośrednio 75% udziału w kapitale zakładowym, akcyjnym lub udziale kapitałowym pozostałych spółek, jeżeli:

rok podatkowy spółek obejmuje ten sam okres oraz
obliczany na potrzeby nowej daniny udział łącznych dochodów w przychodach jest większy niż 1%.

Brak wprowadzenia kryterium wielkościowego lub dochodowego dla minimalnego podatku dochodowego w praktyce sprawi, że nowy podatek najbardziej obciąży małe spółki, które nie dysponowały wystarczającym zapasem środków finansowych, znajomością rynku lub branży, aby po przejściowym kryzysie przywrócić płynność operacyjną ze względu na znaczne kwoty minimalnego podatku dochodowego i kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli nie jesteś pewien, czy Twoja firma jest zobligowana do zapłaty nowej daniny, skorzystaj z pomocy doświadczonych prawników, którzy pomogą Ci przeanalizować obowiązujące przepisy w zakresie minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych czy zysków kapitałowych osiągniętych w ostatnim okresie rozliczeniowym.

Jak wyliczyć podatek przychodowy?

Wbrew temu czego można by oczekiwać po zobowiązaniu obciążającym ogromną liczbę podmiotów, podatek minimalny wcale nie jest niski. Wynosi on 10% podstawy opodatkowania i dla wielu firm może okazać się przysłowiowym gwoździem do trumny. Sposób wyliczenia podstawy opodatkowania został wskazany w art. 24ca ust. 3 ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem, podstawę opodatkowania stanowi suma:

kwoty odpowiadającej 4% wartości przychodów ze źródeł przychodów innych niż zyski kapitałowe osiągane przez podatnika w roku podatkowym,
kosztów poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych w części, w jakiej koszty te przewyższają kwotę obliczoną według ustawowego wzoru (koszty mają być powiązane z finansowaniem dłużnym lub usługami doradczymi, reklamowymi, badania rynku itp.),
wartości odroczonego podatku dochodowego wynikające z ujawnienia w rozliczeniach podatkowych wartości niematerialnej i prawnej w zakresie, w jakim skutkuje ona zwiększeniem zysku brutto albo zmniejszeniem straty brutto.

Już na pierwszy rzut oka formułę wyliczania podatku można uznać za niezbyt przejrzystą dla większości przedsiębiorców. Szczególny problem może sprawić ustalenie, które koszty uzyskania przychodów kwalifikują się do podstawy opodatkowania.

Dla wielu firm zasadne będzie skorzystanie z pomocy doradcy podatkowego, który pomoże w wyliczeniu wysokości daniny.

Kiedy warto zlikwidować spółkę?

Remedium na nowe obciążenie publiczno-prawne może wydawać się zawieszenie działalności gospodarczej do czasu przywrócenia płynności operacyjnej. W tym okresie firma może podejmować wszelkie czynności zmierzające do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu, a także sprzedawać swój majątek. Nadal jednak przedsiębiorca musi prowadzić księgowość, składać roczne zeznania podatkowe, a także opłacać wybrane należności publiczno-prawne (np. podatek od nieruchomości). Rodzi to dodatkowe koszty przy jednoczesnym braku możliwości aktywnego generowania zysku.

Zawieszenie działalności nie zwalnia przedsiębiorcy z obowiązku składania rocznych zeznań podatkowych pomimo zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku dochodowego. Warto też pamiętać, że podatek minimalny jest w istocie podatkiem przychodowym. Oznacza to, że jego wysokość obliczana jest w relacji do przychodów, a nie dochodów, tak jak ma to miejsce w przypadku należności CIT lub PIT.

Teoretycznie może się więc okazać, że spółka, która nie działała aktywnie na rynku i wykazuje stratę i tak będzie musiała zapłacić podatek minimalny

W świetle tych uwag za optymalne rozwiązanie w wielu przypadkach trzeba będzie uznać likwidację podmiotu. Prowadzi ona do wykreślenia podmiotu z KRS. Wykreślenie wpisu ma charakter konstytutywny, więc dopiero z tym momentem ustaje byt spółki handlowej.

Standardowy tryb likwidacyjny

Podstawowym sposobem na wykreślenie spółki z KRS jest przeprowadzenie jej likwidacji. Ma ona na celu zakończenie bieżącej działalności spółki oraz ściągnięcie wierzytelności i spłatę zobowiązań. Pozostały majątek powinien być sprzedany (i podzielony między wspólników). Otwarcie likwidacji zachodzi w momencie, kiedy spełnia się jedna z przesłanek umożliwiających rozwiązanie spółki (np. uchwała wspólników).

W przypadku spółek prowadzących działalność o szerokim zasięgu, likwidacja potrafi trwać dłużej niż jeden rok obrachunkowy. Należy podkreślić, ze otwarcie likwidacji nie wstrzymuje obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych i składania sprawozdań finansowych.

Poza obowiązkami wobec sądu rejestrowego, likwidatorzy muszą także zaktualizować dane we właściwym urzędzie skarbowym poprzez zgłoszenie zmiany firmy spółki (dodanie w nazwie określenia „w likwidacji”), a także faktu otwarcia likwidacji w rejestrze podatników VAT.

Jakie etapy obejmuje postępowanie likwidacyjne?

Ustanowienie likwidatorów

Pierwszą czynnością powinno być ustanowienie likwidatorów w spółce. Mogą nimi być wyłącznie osoby fizyczne, którym przysługuje pełna zdolność do czynności prawnych. Likwidatorzy działają w oparciu o formalną podstawę (np. umowa o pracę, zlecenie, akt powołania).

Wspólnicy mogą wytypować likwidatorów już na samy początku, wskazując ich w umowie lub statucie spółki. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, ale dokonać tego także w późniejszej uchwale.

Do grona likwidatorów wchodzą co do zasady wszyscy wspólnicy z prawem do reprezentowania spółki w spółce jawnej, komandytowej i partnerskiej. Można jednak wybrać jedynie niektórych z nich lub osoby trzecie, niezwiązane osobowo ze spółką.

W spółkach z o.o., akcyjnej i komandytowo-akcyjnej likwidatorami są członkowie zarządu.

Z ważnych powodów likwidatorów może powołać także sąd na wniosek osób, które mają w tym interes prawny (np. wierzyciel spółki lub wspólnika).

Zgłoszenie likwidacji do KRS

Kolejnym krokiem jest zgłoszenie otwarcia likwidacji do KRS w terminie 7 dni od dnia jej otwarcia. Do wniosku o zmianę danych należy załączyć:

uchwałę wspólników o rozwiązaniu spółki i jej likwidacji,
dowód uiszczenia opłaty sądowej oraz za ogłoszenie likwidacji w MSiG,
oświadczenia likwidatorów zawierające zgodę na pełnienie tej funkcji.

Wniosek należy złożyć, korzystając z PRS lub S-24 w zależności od sposobu, w jaki została utworzona spółka. Pismo przewodnie powinno zawierać opis przyczyn rozwiązania spółki wraz ze wskazaniem danych uchwały, a także dane likwidatorów (imię, nazwisko, adres, numer PESEL).

Opłaty za wszczęcie postępowania likwidacyjnego wynoszą: 250 zł (za wniosek złożony w PRS) lub 200 zł (za wniosek złożony w S-24). Dodatkowo trzeba uiścić 100 zł tytułem opłaty za ogłoszenie likwidacji w MSiG przez sąd z urzędu.

Należy pamiętać, że w przypadku spółek kapitałowych oraz spółki komandytowo-akcyjnej w ogłoszeniu należy wezwać wierzycieli do zgłoszenia swoich wierzytelności (jedno- lub dwukrotnie, w zależności do typu podmiotu). Niedopełnienie tego obowiązku rodzi odpowiedzialność odszkodowawczą likwidatorów. Ogłoszenie wzywające wierzycieli jest płatne od znaku i formatu tekstu. Jego treść układają likwidatorzy.

Bilans otwarcia likwidacji

Na dzień otwarcia likwidacji likwidatorzy sporządzają tzw. bilans likwidacyjny spółki. Znajdują się w nim wszystkie aktywa spółki ujęte według wartości zbywczej czyli takiej, jaką można osiągnąć w danym czasie i miejscu ich zbycia.

Czynności likwidacyjne

Na właściwą likwidację składa się zakończenie działalności spółki, ściągnięcie wierzytelności, spłata zobowiązań i zbycie majątku podmiotu. Podejmowanie nowych działań przez likwidatorów co do zasady jest niedopuszczalne chyba, że służy to zakończeniu interesów spółki.

Podział majątku następuje poprzez jego zbycie i spłatę wierzycieli albo ich zabezpieczenie poprzez złożenie kwoty do depozytu sądowego. Pozostały majątek jest dzielony między wspólników w stosunku do udziałów, jeżeli umowa nie stanowi w tym przedmiocie inaczej.

W sytuacji, gdy majątku spółki osobowej nie wystarcza na spłatę zobowiązań, w ich pokryciu partycypują wspólnicy stosownie do udziału w stracie.

Zakończenie czynności likwidacyjnych obliguje likwidatorów do sporządzenia bilansu likwidacyjnego (dla spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej) albo sprawozdania likwidacyjnego (dla spółki z o.o., akcyjnej i komandytowo-akcyjnej). Te dokumenty powinny być sporządzone przed podziałem pozostałego majątku spółki między wspólników i po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli.

Odpis sprawozdania likwidacyjnego otrzymuje także urząd skarbowy.

Złożenie wniosku o wykreślenie spółki z KRS

Zamknięcie likwidacji następuje poprzez złożenie do sądu rejestrowego (za pośrednictwem systemu PRS albo S-24) wniosku o wykreślenie spółki z KRS. Do wniosku należy załączyć następujące dokumenty:

bilans likwidacyjny albo sprawozdanie likwidacyjne (dodatkowo spółki kapitałowe przedkładają uchwałę o jego zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników lub akcjonariuszy),
oświadczenia likwidatorów o przeprowadzeniu właściwych czynności likwidacyjnych (zakończenie działalności, ściągnięcie wierzytelności i spłata zobowiązań, upłynnienie majątku),
oświadczenia likwidatorów o braku toczących się postępowań sądowych, administracyjnych i komorniczych oraz zaspokojeniu wierzytelności,
oświadczenie o wyznaczeniu osoby odpowiedzialnej za przechowywanie ksiąg i dokumentów.

Po zakończeniu likwidacji spółka, która zatrudniała pracowników musi ich wyrejestrować z ZUS i rozwiązać umowy, zgodnie z przepisami prawa pracy, z uwzględnieniem okresów ochronnych i innych szczególnych uprawnień. Trzeba także zgłosić zakończenie działalności objętej podatkiem VAT do urzędu skarbowego (na formularzu VAT-Z).

Uproszczone wykreślenie spółki osobowej

Spółkę jawną, partnerską i komandytową można wykreślić z KRS bez konieczności przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Wymaga to spełnienia warunku przewidzianego dla rozwiązania spółki i podjęcia jednomyślnej uchwały przez wszystkich wspólników.

Przed złożenie wniosku o wykreślenie do sądu rejestrowego wspólnicy muszą:

spłacić wszystkie zobowiązania spółki,
podjąć decyzję, co dzieje się z jej majątkiem (może zostać np. sprzedany lub przejęty przez jednego lub kilku wspólników).

Warto wspomnieć, że sposób rozwiązania spółki będzie różnił się w zależności od tego, jak została ona założona. Jeżeli wspólnicy zakładali spółkę przez S-24, jego rozwiązanie również powinno być zrealizowane w ten sposób. W przypadku wyboru tradycyjnego modelu sprawę można załatwić przez PRS.

Wniosek o wykreślenie spółki osobowej z KRS podlega opłacie w wysokości 300 zł (oraz 100 zł za ogłoszenie w MSiG, którego dokonuje sąd rejestrowy z urzędu). Wraz z wnioskiem należy także złożyć komplet dokumentów obejmujących:

uchwałę wspólników o rozwiązaniu spółki bez przeprowadzania likwidacji,
uchwałę, w której wyznaczony został wspólnik odpowiedzialny za przechowywanie ksiąg i dokumentów,
oświadczenie wspólników o uregulowaniu wszystkich wierzytelności oraz braku zawisłych postępować sądowych, administracyjnych i komorniczych.

Należy podkreślić, że uproszczony tryb nie jest dopuszczalny, jeżeli umowę spółki wypowiedział wierzyciel. W takiej sytuacji konieczne będzie przeprowadzenie standardowej likwidacji.

Nie ulega wątpliwości, że podatekminimalny będzie istotnym obciążeniem dla małych firm, które często odnotowują stratę na koniec roku obrotowego lub egzystują na granicy opłacalności. Wykreślenie podmiotu z KRS to wieloetapowy i skomplikowany proces, dlatego zanim podejmiesz decyzję o likwidacji spółki, skonsultuj swoją sytuację z prawnikiem, który zadba o dopełnienie niezbędnych formalności.

MAM PYTANIA | JESTEM ZAINTERESOWANY / A OFERTĄ

Zaufali nam: