ZAŁOŻENIA I TŁO NOWELIZACJI USTAWY O VAT
Jak twierdzi Ministerstwo Finansów celem nowelizacji jest zrealizowanie przez Polskę obowiązku zaimplementowania do ustaw podatkowych rozwiązań przewidzianych w unijnym pakiecie VAT e-commerce. Pakiet ten, przyjęty przez UE, ma na celu uszczelnienie wewnątrzwspólnotowego systemu VAT, ale i uproszczenie obowiązków VAT dla przedsiębiorców prowadzących przez Internet transgraniczną sprzedaż towarów lub usług na rzecz odbiorców końcowych, którymi są konsumenci (B2C).
NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY W VAT DLA BRANŻY ECOMMERCE
A) ZDEFINIOWANIE POJĘĆ WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEJ SPRZEDAŻY TOWARÓW NA ODLEGŁOŚĆ (WSTO) I SPRZEDAŻY NA ODLEGŁOŚĆ TOWARÓW IMPORTOWANYCH Z PAŃSTW TRZECICH (SOTI)
Na chwilę obecną w ustawie o VAT funkcjonuje definicja sprzedaży wysyłkowej, która skonstruowana jest odrębnie dla dostaw towarów dokonywanych z terytorium Polski za granicę, a odrębnie dla dostaw na jej terytorium, co w konsekwencji podlega różnemu opodatkowaniu. Od 1 lipca 2021 r. obowiązywać będzie w miejsce tych dwóch definicji jedna: wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość, pod którą należy rozumieć dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych przez dostawcę lub na jego rzecz, w tym wtedy, gdy dostawca uczestniczy pośrednio w transporcie lub wysyłce towarów z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium państwa członkowskiego zakończenia wysyłki lub transportu towarów do nabywcy, który jest:
- podatnikiem podatku od towarów i usług lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od towarów i usług, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, lub
- podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów odpowiadającego wewnątrzwspólnotowemu nabyciu towarów, lub
- każdym innym podmiotem niebędącym podatnikiem, przy czym dostarczane towary nie są nowymi środkami transportu ani towarami, o których mowa w art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (chodzi o towary instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz).
Oprócz tego wprowadzono nową definicję SOTI czyli sprzedaży na odległość towarów importowanych, która w swojej konstrukcji bardzo przypomina tą z WSTO, ale z tą różnicą, że rozumie się pod nią dostawę na terytorium UE towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium państwa trzeciego.
B) ROZSZERZENIE ZAKRESU TRANSAKCJI B2C, MOGĄCYCH BYĆ ROZLICZONYMI ZA POMOCĄ PROCEDURY ONE STOP SHOP NA POTRZEBY VAT
Na mocy omawianego projektu zmian od 1 lipca 2021 r. usługi telekomunikacyjne, usługi nadawcze lub usługi świadczone drogą elektroniczną (usługi TBE), funkcjonujące w procedurze małego punktu kompleksowej obsługi MOSS – Mini One Stop Shop, zostaną objęte uproszczoną procedurą OSS – One Stop Shop.
W ramach MOSS podatnik nie musi już dokonywać rejestracji do celów VAT w każdym państwie, w którym siedzibę bądź stałe miejsce zamieszkania ma odbiorca usługi. Zgodnie z nowelizacja ten system ma zostać rozciągnięty także na inne usługi, WSTO, a także na niektóre krajowe dostawy towarów, stając się tym samym jednym punktem kompleksowej obsługi – OSS. Sensem tego rozwiązania jest uproszczenie obowiązków VAT nałożonych na tych przedsiębiorców, którzy dokonują dostaw towarów i świadczą usługi konsumentom, którzy nie są podatnikami VAT na terytorium UE, np. poprzez umożliwienie im:
- elektronicznej rejestracji dla celów podatku VAT w jednym państwie członkowskim;
- deklarowania i płacenia należnego podatku VAT w ramach jednej elektronicznej kwartalnej deklaracji;
- współpracy z administracją podatkową państwa członkowskiego siedziby działalności gospodarczej, nawet jeśli dokonywane dostawy mają charakter transgraniczny.
Natomiast z uproszczonej procedury OSS, czyli dokładnie IOSS (Import One Stop Shop) skorzystają również przedsiębiorcy dokonujący sprzedaży na rzecz europejskich konsumentów towarów importowanych z państw trzecich w przesyłkach, których wartość rzeczywista nie przekracza 150 euro. Dlaczego akurat 150 euro?
C) ZWOLNIENIE PRZESYŁEK DO 150 EURO Z VAT
Bo kolejną ze zmian zaproponowaną w ramach nowelizacji jest zwolnienie z VAT dla importu towarów w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej 150 euro, jeżeli VAT będzie deklarowany i rozliczany w IOSS. Natomiast jeśli przedsiębiorca się na to nie zdecyduje, będzie mógł skorzystać z innej procedury uproszczenia dla importu towarów w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej 150 euro. W tym układzie podatek zostanie pobrany od osoby, dla której towary są przeznaczone przez osobę dokonującą zgłoszenia celnego (np. operatora pocztowego, firmę kurierską), a która ten pobrany od odbiorcy podatek VAT wpłaci organom celnym, za pomocą płatności miesięcznej.
D) PRZESYŁKI SPOZA UE O WARTOŚCI DO 22 EURO Z VATEM
By zrównoważyć powyższe zwolnienie projekt przewiduje likwidację zwolnienia z VAT dla importu towarów w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej 22 euro, co obecnie przewidziane jest w art. 51 ustawy o podatku od towarów i usług. Według Ministerstwa Finansów celem jest zatarcie zakłóceń konkurencji między dostawcami w ramach UE i dostawcami spoza niej oraz dalsze uszczelnienie VATu.
E) NOWE OBOWIĄZKI, CZYLI WIĘCEJ VATU
Nowelizacja dostarczy też nowych obowiązków dla przedsiębiorców. Co prawda niektóre z nich formalnie będą dobrowolne, niemniej zachowanie konkurencyjności rynkowej niejako wymusi ich zastosowanie.
Kluczowym z nowych obowiązków jest proponowane obarczenie przedsiębiorców-podatników, którzy ułatwiają dostawy towarów korzystając z interfejsu elektronicznego (a więc na przykład platformy handlowe) obowiązkiem płacenia podatku VAT, co niekorzystnie wpłynie na koszty realizacji tych obowiązków. Jak czytamy w projektowanym art. 109b ust. 1 ustawy o VAT podatnik ułatwiający poprzez użycie interfejsu elektronicznego (platforma handlowa, portal internetowy) dokonanie na terytorium Unii Europejskiej:
- SOTI, innej niż dostawa na odległość towarów importowanych w przesyłkach o wartości rzeczywistej nieprzekraczającej kwoty 150 euro, lub
- WSTO lub dostawy towarów na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem VAT, innych niż dostawy towarów na terytorium UE przez podatnika nieposiadającego siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium UE, lub
- świadczenia usług na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem innego niż świadczenie usług, w przypadku których przyjmuje się, że podatnik uczestniczący w świadczeniu tych usług działa w imieniu własnym zgodnie z art. 9a rozporządzenia 282/2011,
jest obowiązany prowadzić ewidencję tych czynności w postaci elektronicznej, zgodnie z wymogami, o których mowa w art. 54c ust. 2 rozporządzenia 282/2011.
F) NOWE UPRAWNIENIA SŁUŻB PUBLICZNYCH
Przy okazji nowelizacji niejako wymuszonej przez UE, Ministerstwo Finansów skorzystało z okazji i zaproponowało danie sobie szerszego dostępu do danych podatników. Zgodnie z projektem w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej zostanie wprowadzona zmiana, która umożliwi gromadzenie i przetwarzanie w Centralnym Rejestrze Danych Podatkowych (CRDP) danych uzyskanych z wydania na żądanie właściwych organów podatkowych ewidencji czynności związanych z SOTI i WSTO o której mowa w projektowanym art. 109b ust. 1 ustawy o VAT od przedsiębiorców korzystających z interfejsu elektronicznego, a także ewidencji, o których mowa w projektowanych art. 130d ust. 1 (ewidencja elektroniczna ze względu na szczególne rozlicznie VAT), art. 134 ust. 1 i art. 138h ust. 1 ustawy o VAT (podanie do wiadomości organu informacji o ustalonym wynagrodzeniu za dostawy w ramach uproszczonej procedury rozliczenia VAT, nazwę i adres ostatniego w kolejności podatnika VAT albo gdy podmiot jest ostatnim podatnikiem: obrót (bez kwoty podatku) z tytułu dokonania na jego rzecz dostawy, kwotę podatku przypadającą na tę dostawę, która stanowi u niego wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów oraz nazwę i adres drugiego w kolejności podatnika podatku od wartości dodanej.)
PODSUMOWANIE
Zgodnie z planem prac proponowana nowelizacja ma wejść w życie z dniem 1 lipca 2021 r., wyjąwszy regulacje, które umożliwiają złożenie zgłoszenia informującego o zamiarze skorzystania z procedury szczególnej OSS oraz IOSS, które wejdą w życie już 1 kwietnia 2021 r. Zmiany są bardzo obszerne dlatego zaleca się by już dziś przedsiębiorcy przynajmniej zapoznali się z nadchodzącymi zmianami bo część z nich jak na przykład zwolnienie z VAT przesyłek do 150 euro czy możliwość realizacji obowiązków VAT w ramach procedury jednego punktu kompleksowej obsługi OSS, może się okazać się bardzo intratną dla firmy opcją, jednocześnie nie zapominając o wysokich karach w przypadku niedochowania obowiązków.
Pytania i odpowiedzi
Nowelizacja ustawy o VAT planowana jest na 1 lipca 2021 r., z wyjątkiem regulacji dotyczących procedury One Stop Shop (OSS) oraz Import One Stop Shop (IOSS), które wejdą w życie już 1 kwietnia 2021 r.
Celem nowelizacji jest dostosowanie polskiego prawa podatkowego do unijnych przepisów VAT e-commerce, mających na celu uszczelnienie systemu VAT wewnątrzwspólnotowego oraz uproszczenie obowiązków VAT dla przedsiębiorców z branży e-commerce.
WSTO, czyli Wewnątrzwspólnotowa Sprzedaż Towarów na Odległość obejmuje dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych przez dostawcę lub na jego rzecz na terytorium UE. SOTI, czyli Sprzedaż Towarów Importowanych z Państw Trzecich, to sprzedaż na odległość towarów importowanych z państw trzecich na terytorium UE.