Z końcem października 2020 roku na stronie Ministerstwa Finansów pojawiła się obszerna propozycja zmian w ustawie o VAT. Celem ma być wdrożenie unijnych przepisów nowelizujących reguły opodatkowania wewnątrzwspólnotowej transgranicznej sprzedaży towarów i usług. Nowelizacja jest w trakcie prac legislacyjnych i zgodnie z przewidywaniami ma ona obowiązywać od 1 lipca 2021 r. Pierwotnie planowano wejście w życie już od 1 stycznia 2021 r., ale z uwagi na szerzącą się pandemię koronawirusa, przesunięto termin. Do 30 czerwca 2021 r. bowiem mija unijny termin na dostosowanie przepisów podatkowych do pakietu VAT obejmujących sklepy internetowe.
Co muszą wiedzieć przedsiębiorcy z branży e-commerce?
ZAŁOŻENIA I TŁO NOWELIZACJI USTAWY O VAT

Jak twierdzi Ministerstwo Finansów celem nowelizacji jest zrealizowanie przez Polskę obowiązku zaimplementowania do ustaw podatkowych rozwiązań przewidzianych w unijnym pakiecie VAT e-commerce. Pakiet ten, przyjęty przez UE, ma na celu uszczelnienie wewnątrzwspólnotowego systemu VAT, ale i uproszczenie obowiązków VAT dla przedsiębiorców prowadzących przez Internet transgraniczną sprzedaż towarów lub usług na rzecz odbiorców końcowych, którymi są konsumenci (B2C).
NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY W VAT DLA BRANŻY ECOMMERCE
A) ZDEFINIOWANIE POJĘĆ WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEJ SPRZEDAŻY TOWARÓW NA ODLEGŁOŚĆ (WSTO) I SPRZEDAŻY NA ODLEGŁOŚĆ TOWARÓW IMPORTOWANYCH Z PAŃSTW TRZECICH (SOTI)
Na chwilę obecną w ustawie o VAT funkcjonuje definicja sprzedaży wysyłkowej, która skonstruowana jest odrębnie dla dostaw towarów dokonywanych z terytorium Polski za granicę, a odrębnie dla dostaw na jej terytorium, co w konsekwencji podlega różnemu opodatkowaniu. Od 1 lipca 2021 r. obowiązywać będzie w miejsce tych dwóch definicji jedna: wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość, pod którą należy rozumieć dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych przez dostawcę lub na jego rzecz, w tym wtedy, gdy dostawca uczestniczy pośrednio w transporcie lub wysyłce towarów z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium państwa członkowskiego zakończenia wysyłki lub transportu towarów do nabywcy, który jest:
- podatnikiem podatku od towarów i usług lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od towarów i usług, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, lub
- podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów odpowiadającego wewnątrzwspólnotowemu nabyciu towarów, lub
- każdym innym podmiotem niebędącym podatnikiem, przy czym dostarczane towary nie są nowymi środkami transportu ani towarami, o których mowa w art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (chodzi o towary instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz).
Oprócz tego wprowadzono nową definicję SOTI czyli sprzedaży na odległość towarów importowanych, która w swojej konstrukcji bardzo przypomina tą z WSTO, ale z tą różnicą, że rozumie się pod nią dostawę na terytorium UE towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium państwa trzeciego.
B) ROZSZERZENIE ZAKRESU TRANSAKCJI B2C, MOGĄCYCH BYĆ ROZLICZONYMI ZA POMOCĄ PROCEDURY ONE STOP SHOP NA POTRZEBY VAT
Na mocy omawianego projektu zmian od 1 lipca 2021 r. usługi telekomunikacyjne, usługi nadawcze lub usługi świadczone drogą elektroniczną (usługi TBE), funkcjonujące w procedurze małego punktu kompleksowej obsługi MOSS – Mini One Stop Shop, zostaną objęte uproszczoną procedurą OSS – One Stop Shop.
W ramach MOSS podatnik nie musi już dokonywać rejestracji do celów VAT w każdym państwie, w którym siedzibę bądź stałe miejsce zamieszkania ma odbiorca usługi. Zgodnie z nowelizacja ten system ma zostać rozciągnięty także na inne usługi, WSTO, a także na niektóre krajowe dostawy towarów, stając się tym samym jednym punktem kompleksowej obsługi – OSS. Sensem tego rozwiązania jest uproszczenie obowiązków VAT nałożonych na tych przedsiębiorców, którzy dokonują dostaw towarów i świadczą usługi konsumentom, którzy nie są podatnikami VAT na terytorium UE, np. poprzez umożliwienie im:
- elektronicznej rejestracji dla celów podatku VAT w jednym państwie członkowskim;
- deklarowania i płacenia należnego podatku VAT w ramach jednej elektronicznej kwartalnej deklaracji;
- współpracy z administracją podatkową państwa członkowskiego siedziby działalności gospodarczej, nawet jeśli dokonywane dostawy mają charakter transgraniczny.
Natomiast z uproszczonej procedury OSS, czyli dokładnie IOSS (Import One Stop Shop) skorzystają również przedsiębiorcy dokonujący sprzedaży na rzecz europejskich konsumentów towarów importowanych z państw trzecich w przesyłkach, których wartość rzeczywista nie przekracza 150 euro. Dlaczego akurat 150 euro?
C) ZWOLNIENIE PRZESYŁEK DO 150 EURO Z VAT
Bo kolejną ze zmian zaproponowaną w ramach nowelizacji jest zwolnienie z VAT dla importu towarów w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej 150 euro, jeżeli VAT będzie deklarowany i rozliczany w IOSS. Natomiast jeśli przedsiębiorca się na to nie zdecyduje, będzie mógł skorzystać z innej procedury uproszczenia dla importu towarów w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej 150 euro. W tym układzie podatek zostanie pobrany od osoby, dla której towary są przeznaczone przez osobę dokonującą zgłoszenia celnego (np. operatora pocztowego, firmę kurierską), a która ten pobrany od odbiorcy podatek VAT wpłaci organom celnym, za pomocą płatności miesięcznej.
D) PRZESYŁKI SPOZA UE O WARTOŚCI DO 22 EURO Z VATEM
By zrównoważyć powyższe zwolnienie projekt przewiduje likwidację zwolnienia z VAT dla importu towarów w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej 22 euro, co obecnie przewidziane jest w art. 51 ustawy o podatku od towarów i usług. Według Ministerstwa Finansów celem jest zatarcie zakłóceń konkurencji między dostawcami w ramach UE i dostawcami spoza niej oraz dalsze uszczelnienie VATu.
E) NOWE OBOWIĄZKI, CZYLI WIĘCEJ VATU
Nowelizacja dostarczy też nowych obowiązków dla przedsiębiorców. Co prawda niektóre z nich formalnie będą dobrowolne, niemniej zachowanie konkurencyjności rynkowej niejako wymusi ich zastosowanie.
Kluczowym z nowych obowiązków jest proponowane obarczenie przedsiębiorców-podatników, którzy ułatwiają dostawy towarów korzystając z interfejsu elektronicznego (a więc na przykład platformy handlowe) obowiązkiem płacenia podatku VAT, co niekorzystnie wpłynie na koszty realizacji tych obowiązków. Jak czytamy w projektowanym art. 109b ust. 1 ustawy o VAT podatnik ułatwiający poprzez użycie interfejsu elektronicznego (platforma handlowa, portal internetowy) dokonanie na terytorium Unii Europejskiej:
- SOTI, innej niż dostawa na odległość towarów importowanych w przesyłkach o wartości rzeczywistej nieprzekraczającej kwoty 150 euro, lub
- WSTO lub dostawy towarów na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem VAT, innych niż dostawy towarów na terytorium UE przez podatnika nieposiadającego siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium UE, lub
- świadczenia usług na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem innego niż świadczenie usług, w przypadku których przyjmuje się, że podatnik uczestniczący w świadczeniu tych usług działa w imieniu własnym zgodnie z art. 9a rozporządzenia 282/2011,
jest obowiązany prowadzić ewidencję tych czynności w postaci elektronicznej, zgodnie z wymogami, o których mowa w art. 54c ust. 2 rozporządzenia 282/2011.
F) NOWE UPRAWNIENIA SŁUŻB PUBLICZNYCH
Przy okazji nowelizacji niejako wymuszonej przez UE, Ministerstwo Finansów skorzystało z okazji i zaproponowało danie sobie szerszego dostępu do danych podatników. Zgodnie z projektem w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej zostanie wprowadzona zmiana, która umożliwi gromadzenie i przetwarzanie w Centralnym Rejestrze Danych Podatkowych (CRDP) danych uzyskanych z wydania na żądanie właściwych organów podatkowych ewidencji czynności związanych z SOTI i WSTO o której mowa w projektowanym art. 109b ust. 1 ustawy o VAT od przedsiębiorców korzystających z interfejsu elektronicznego, a także ewidencji, o których mowa w projektowanych art. 130d ust. 1 (ewidencja elektroniczna ze względu na szczególne rozlicznie VAT), art. 134 ust. 1 i art. 138h ust. 1 ustawy o VAT (podanie do wiadomości organu informacji o ustalonym wynagrodzeniu za dostawy w ramach uproszczonej procedury rozliczenia VAT, nazwę i adres ostatniego w kolejności podatnika VAT albo gdy podmiot jest ostatnim podatnikiem: obrót (bez kwoty podatku) z tytułu dokonania na jego rzecz dostawy, kwotę podatku przypadającą na tę dostawę, która stanowi u niego wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów oraz nazwę i adres drugiego w kolejności podatnika podatku od wartości dodanej.)
PODSUMOWANIE
Zgodnie z planem prac proponowana nowelizacja ma wejść w życie z dniem 1 lipca 2021 r., wyjąwszy regulacje, które umożliwiają złożenie zgłoszenia informującego o zamiarze skorzystania z procedury szczególnej OSS oraz IOSS, które wejdą w życie już 1 kwietnia 2021 r. Zmiany są bardzo obszerne dlatego zaleca się by już dziś przedsiębiorcy przynajmniej zapoznali się z nadchodzącymi zmianami bo część z nich jak na przykład zwolnienie z VAT przesyłek do 150 euro czy możliwość realizacji obowiązków VAT w ramach procedury jednego punktu kompleksowej obsługi OSS, może się okazać się bardzo intratną dla firmy opcją, jednocześnie nie zapominając o wysokich karach w przypadku niedochowania obowiązków.