Overbooking – czego mogę domagać się od linii lotniczych

Overbooking jest to praktyka, która dotyczy zazwyczaj transportu lotniczego. Linie lotnicze wychodząc z założenia, że nie wszyscy pasażerowie wezmą udział w wykupionym przez siebie locie, często sprzedają więcej biletów, niż przewidziano w danym samolocie miejsc. Prawdopodobne jest, że taka sytuacja faktycznie nie przysporzy pasażerom problemów- w wyniku sytuacji losowych możliwe jest, że niektórzy będą zmuszeni zrezygnować z lotu na ostatni moment. Jeżeli okaże się jednak, że wszyscy, którzy wykupili bilet, stawią się na lot – przewoźnik będzie zmuszony odmówić wstępu do samolotu niektórym podróżnym.

Przymusowa rezygnacja z lotu może pasażerom skomplikować dalsze etapy podróży. Mogą oni być zmuszeni skorzystać z samolotu w innym terminie, wykupić dodatkowy bilet np. na kolej czy autokar czy nawet wykupić nocleg w hotelu. Overbooking może spowodować zatem nie tylko niedogodności, ale także wyrządzić podróżnemu szkodę.

Podobne niedogodności może powodować także opóźniony lub odwołany lot, o którym pisaliśmy w tym artykule.

Czy w związku z powyższym overbooking jest uregulowany prawnie? Co w sytuacji odmowy wejścia na pokład w związku ze sprzedażą przez linię lotniczą zbyt wielu biletów?

Overbooking: aspekty prawne

Overbooking jest przedmiotem regulacji unijnej. Obowiązki linii lotniczych i prawa przysługujące pasażerom zostały zawarte w Rozporządzeniu (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lutego 2004 roku ustanawiającym wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów.

Kluczowe dla pasażerów regulacje zostały zawarte w szczególności w art. 7 i 8 rozporządzenia.

W tym miejscu należy przypomnieć, że w związku z uregulowaniem materii odszkodowania za overbooking w rozporządzeniu unijnym, to nie jest wymagane wydanie (transpozycja) tego aktu prawnego do polskiego porządku prawnego. Rozporządzenia unijne mają moc powszechnie obowiązującą na terenie całej UE i co do zasady są stosowane bezpośrednio, co oznacza, że nie wymagają dodatkowej implementacji. Rozporządzenie 261/2004 jest zatem aktem prawnym, który może być bezpośrednią podstawą prawną roszczenia o odszkodowanie,

Co przysługuje w przypadku wystąpienia overbookingu?

Jeżeli mowa już o odszkodowaniu, to co konkretnie przysługuje pasażerom jeżeli na danym locie wystąpi overbooking?

Przede wszystkim pasażerowie mogą dochodzić odszkodowania w zryczałtowanej, określonej w Rozporządzeniu z góry kwocie. Kwota ta jest zależna od kilku czynników, ale co do zasady wynosi:

• 250 euro dla wszystkich lotów o długości do 1500 kilometrów;

• 400 euro dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1500 do 3500 kilometrów;

• 600 euro dla wszystkich innych lotów niż loty określone powyżej.

Powyższe odszkodowanie może być wypłacone przez linię lotniczą w kilku prawem przewidzianych formach, m.in.:

• w gotówce,

• przelewem,

• przekazem lub czekiem bankowym,

• jeżeli pasażer wyrazi pisemną zgodę, wypłata odszkodowania może nastąpić także w bonach podróżnych lub w formie innych usług.

Czy podróżnym przysługuje coś więcej oprócz odszkodowania? W rozporządzeniu przewidziano oprócz kwoty odszkodowania także uprawnienie pasażerów do:

• zwrotu w terminie siedmiu dni, pełnego kosztu biletu po cenie, za jaką został kupiony, za część lub części nieodbytej podróży oraz za część lub części już odbyte, jeżeli lot nie służy już dłużej żadnemu celowi związanemu z pierwotnym planem podróży pasażera, wraz z gdy jest to odpowiednie,

• zmiany planu podróży, na porównywalnych warunkach, do miejsca docelowego, w najwcześniejszym możliwym terminie; lub

• zmiany planu podróży, na porównywalnych warunkach, do miejsca docelowego, w późniejszym terminie dogodnym dla pasażera, w zależności od dostępności wolnych miejsc.

Linia lotnicza może zmniejszyć wysokość odszkodowania o połowę, jeżeli po skorzystaniu z lotu zastępczego, opóźnienie w stosunku do pierwotnego lotu nie przekracza:

• 2 godzin na trasach do 1500 km

• 3 godzin na trasach powyżej 1500 km (w ramach UE) i od 1500 do 3000 km na wszystkich innych lotach;

• 4 godzin na wszystkich pozostałych lotach.

Ponadto, linia lotnicza powinna zapewnić takze doraźną pomoc, nazwaną w rozporządzeniu jako “prawo do opieki”. Pomoc ta zakłada m.in. bezpłatne:

• posiłki i napoje dla podróżnych

• zakwaterowanie w hotelu w poszczególnych przypadkach

• transport pomiędzy lotniskiem a miejscem zakwaterowania (hotelem lub innym).

• bezpłatne dwie rozmowy telefoniczne, dwa dalekopisy, dwie przesyłki faksowe lub e-mailowe.

Prawodawca unijny przewidział, że stosując niniejsze zasady, obsługujący przewoźnik lotniczy powinien zwracać szczególną uwagę na potrzeby osób o ograniczonej możliwości poruszania się i wszelkich osób im towarzyszących, jak również na potrzeby dzieci podróżujących bez dorosłych opiekunów.