ODSETKI USTAWOWE JAKO FORMA ODSZKODOWANIA. KIEDY MOŻNA JE NALICZAĆ?
Z takiej formy zadośćuczynienia można skorzystać wyłącznie wtedy, gdy dług ma charakter pieniężny. Odsetki odnoszą się więc do zapłaty za towar, wykonaną usługę lub dzieło. Jednocześnie wierzyciel nie musi udowadniać, że w wyniku tego poniósł jakąkolwiek szkodę. Jeżeli jednak tak się stało, poza odsetkami może dodatkowo wymagać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
Odsetki za opóźnienie w zapłacie pozwalają zdyscyplinować dłużnika. Uświadamiają, że przy kolejnych trudnościach w uzyskaniu należności, poniesie on poważne konsekwencje finansowe.
Oprócz tego pełnią funkcję odszkodowawczą dla samego wierzyciela.
Nie ma znaczenia, jaka jest przyczyna opóźnienia w płatnościach. Nawet gdy nie stało się to z winy dłużnika, do faktury nadal można naliczać odsetki. Warto robić to już od następnego dnia po uzgodnionym terminie zapłaty, czyli np. gdy minął on 1.06.2020, najlepiej naliczać odsetki od 02.06.2020. Potrwa to do momentu, w którym należność zostanie uregulowana.
Jednocześnie wierzyciel nie musi udowadniać, że w wyniku tego poniósł jakąkolwiek szkodę.
WYSOKOŚĆ ODSETEK USTAWOWYCH
Odsetki ustawowe stosuje się wtedy, gdy stopa odsetek za opóźnienie w płatności nie została z góry ustalona. Wówczas jest ona z zasady równa sumie stopy referencyjnej NBP (1,5%) i 5,5 punktów procentowych.
W efekcie, stawka procentowa roczna wynosi 7%. W ciągu jednego roku maksymalna wysokość odsetek nie może przekroczyć 14%, czyli jej dwukrotności. Gdy tak się stanie, przedsiębiorcy przysługują odsetki maksymalne.
Za to dla odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych do stopy referencyjnej NBP dodaje się 8%, czyli stawka wyniesie łącznie 9,5% w skali roku. W tym przypadku nie ma odgórnie ustalonych odsetek maksymalnych.
Opóźnienia w transakcjach handlowych mogą być naliczane tylko wtedy, gdy obie strony umowy – wierzyciel i dłużnik – są przedsiębiorcami (krajowymi lub zagranicznymi), podmiotami publicznymi albo wykonują wolny zawód. Umowa ta musi być odpłatna i związana z wykonywaną przez podmioty działalnością. Przedmiotem świadczenia powinna być dostawa towaru lub wykonanie usługi.
Różnice pomiędzy zwykłymi odsetkami, a tymi stosowanymi w transakcjach handlowych, odnoszą się więc nie tylko do ich wysokości, ale też statusów dłużnika i wierzyciela. Jak obliczyć odsetki zwykłe i w transakcjach handlowych? Można użyć w tym celu specjalnych kalkulatorów dostępnych w Internecie. Jednak dla pewności warto skorzystać z pomocy profesjonalnej firmy windykacyjnej, która przygotuje indywidualne, dokładne wyliczenie należnych nam odsetek.
PRZEDAWNIENIE ODSETEK
Przedawnienie następuje po 3 latach. W tym okresie odsetki pełnią funkcję świadczeń okresowych, czyli takich, które są cyklicznie spełniane przez dłużnika. Istotne jest również to, że ich wysokość może być obliczana według różnych stóp odsetek występujących w tym czasie, czyli odrębnie dla każdego okresu.
Co więcej, z uwagi na fakt, że odsetki są świadczeniami okresowymi, ich okres przedawnienia mija niezależnie od przedawnienia roszczenia głównego. Ma to istotne znaczenie w stosunkach, gdzie okres przedawnienia jest dłuższy niż wspomniane 3 lata. W takim wypadku warto podejmować czynności zmierzające albo do odzyskania należności przed upływem okresu albo przerwać bieg przedawnienia.
ich okres przedawnienia mija niezależnie od przedawnienia roszczenia głównego
Ponadto stanowią one przychód z tytułu wykonywania działalności. Dlatego można ująć odsetki w księdze podatkowej przychodów i rozchodów przedsiębiorstwa.
Jak płaci się odsetki? Według artykułu 360 Kodeksu Cywilnego, corocznie z dołu. Czyli gdy termin spłaty sumy zadłużenia jest krótszy niż 12 miesięcy, dłużnik powinien jednocześnie regulować odsetki. Oczywiście warunki spłaty można ustalić samodzielnie, za pomocą stosownego zapisu w umowie.
Żądania odsetek nie trzeba zgłaszać samemu dłużnikowi. W tym czasie można rozpocząć proces windykacji polubownej, wymagając spłaty odsetek osobno lub łącznie z podstawową należnością.
Wierzyciel decyduje również, czy żąda regulacji całości odsetek czy tylko ich części.
Nawet jeżeli dłużnik opłaci główną należność, nadal można dochodzić od niego uregulowania samych odsetek.
Pytania i odpowiedzi
Zgodnie z kodeksem cywilnym, maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych. Warto wskazać, że konkretny wskaźnik procentowy odsetek maksymalnych nieustannie się zmienia, zatem przed wystąpieniem z konkretnym roszczeniem warto uwzględnić ich aktualną wysokość.
Oczywiście, zarówno w pozwie w sprawie gospodarczej, jak i “zwykłej” sprawie cywilnej, od każdej niezapłaconej należności można dochodzić odsetek. Warto jednak pamiętać, że przepisy prawa przewidują kilka rodzajów odsetek- powód musi w pozwie wybrać ich właściwy rodzaj.
Zwłaszcza przedsiębiorcy w transakcjach handlowych mogą spotkać się z doliczoną w pozwie kwotą 40, 70 lub 100 euro. Nie są to jednak odsetki- a zryczałtowana rekompensata za koszty odzyskiwania należności. Jej podstawą prawną jest nie kodeks cywilny, a ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.
Zaufali nam: