Obowiązki informacyjne spółek notowanych na rynku ASO NewConnect oraz BondSpot

W Polsce Alternatywny System Obrotu (ASO) funkcjonuje na dwóch płaszczyznach równolegle. Poszczególne rynki są poddane nieco innej regulacji. W zależności od tego, jakiego rodzaju instrumenty finansowe emituje spółka, można mówić o:

• ASO organizowanym przez Giełdę Papierów Wartościowych – w jego ramach działa NewConnect oraz ASO dla instrumentów dłużnych, czyli Catalyst;
• ASO organizowane przez Bondspot S.A., czyli rynek skarbowych papierów wartościowych Treasury Bondspot Poland.

Warto wskazać, że ASO NewConnect w ramach GPW jest często wybierane przez startupy, które często dysponują ograniczonym potencjałem finansowym i znajdują się dopiero na etapie przyciągania inwestorów nowatorskimi pomysłami. W miarę jak kondycja spółki się poprawia i stabilizuje, może ona ubiegać się o dopuszczenie do obrotu w ramach rynku regulowanego (podstawowego).

W przypadku ASO koordynowanego przez GPW dopuszczalne instrumenty finansowe obejmują:

• akcje;
• prawa do akcji;
• prawa poboru;
• kwity depozytowe;
• inne udziałowe papiery wartościowe;
• dłużne instrumenty finansowe.

Jeśli chodzi o rynek ASO Bondspot, to wachlarz papierów wartościowych jest zupełnie inny i obejmuje m.in. obligacje oraz listy zastawne.

Jeśli chodzi o rynek ASO GPW, warunki wejścia zostały określone w §3 Regulaminu Alternatywnego Systemu Obrotu. Zgodnie z tą podstawą, wprowadzone do obrotu mogą być wyłącznie instrumenty finansowe, o ile zostaną spełnione następujące warunki:

• spółka udostępniła do publicznej wiadomości dokument informacyjny;
• zbywalność emitowanych instrumentów nie jest ograniczona;
• w stosunku do emitentów instrumentów nie toczy się postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne, a w stosunku do podmiotów ubiegających się o dopuszczenie do rynku po raz pierwszy – również postępowanie restrukturyzacyjne;
• wartość nominalna akcji wynosi minimum 0,10 zł (z ograniczeniami)

Szczególne wymagania zostały przewidziane w stosunku do emitentów ubiegających się o dopuszczenie do obrotu akcji lub praw do akcji po raz pierwszy. Dotyczą one minimalnego kapitału własnego, konieczności przedłożenia sprawozdania finansowego za ostatni rok obrotowy, a także odpowiedniego rozłożenia „siły” poszczególnych akcjonariuszy i minimalnej części kapitału objętego emisją. Zwłaszcza ta grupa spółek powinna rozważyć skorzystanie ze wsparcia kancelarii prawnej na drodze wejścia na parkiet giełdowy ze względu na restrykcyjne regulacje.

W przypadku rynku obligacji Skarbowych Bondspot wymagania wejścia na rynek są bardzo liberalne. Zgodnie z §3 Regulaminu obrotu rynku regulowanego Bondspot, instrumenty dłużne emitowane przez Skarb Państwa mogą być dopuszczone i wprowadzone do obrotu, jeżeli ich zbywalność nie jest ograniczona. Jednocześnie zarząd spółki Bondspot S.A. ma obowiązek ocenić przed wprowadzeniem instrumentów do obrotu, czy obrót nimi będzie prowadzony w sposób rzetelny, prawidłowy i skuteczny oraz czy zostanie zapewniona ich swobodna zbywalność.

Zakres informacji bieżącej i okresowej został szczegółowo omówiony w załączniku nr 3 do regulaminu ogólnego ASO. Informacje okresowe dzielą się na kwartalne i roczne.

Zakres informacji bieżącej

Jeśli chodzi o zakres informacji bieżącej, obejmuje ona m.in.:

• rejestrację przez sąd zmiany statusu emitenta lub odmowę takiej rejestracji;
• objęcie akcji w ramach zarejestrowanego kapitału warunkowego;
• podjęcie przez zarząd emitenta decyzji o podwyższeniu kapitału zakładowego w ramach kapitału docelowego;
• zmianę praw w instrumentach finansowych lub umorzenie tych instrumentów;
• emisję obligacji lub warrantów subskrypcyjnych;
• zawarcie lub rozwiązanie umowy z firmą audytorską;
• zmianę adresu emitenta, adresu jego strony internetowej lub adresu e-mail.

Załącznik przewiduje także szczególne przypadki składania informacji bieżącej w przypadku wystąpienia innych sytuacji niż wskazane powyżej. Raport bieżący powinien obejmować również m.in. datę rozpoczęcia lub zakończenia subskrypcji, lub sprzedaży papierów wartościowych, a także cenę, po jakiej instrumenty finansowe były nabywane oraz cały szereg zdarzeń, o których mowa w kodeksie spółek handlowych, jak chociażby zwołanie nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy przez mniejszościowych udziałowców na podstawie art. 399 §3 k.s.h.

Zakres informacji okresowej

Obok informacji bieżącej emitent przekazuje też raporty kwartalne i roczne. W przypadku sprawozdania kwartalnego należy zamieścić w nim m.in.:

• skróconą wersję sprawozdania finansowego przygotowaną zgodnie ze stosowanymi przez emitenta zasadami rachunkowości;
• komentarz emitenta na temat okoliczności i zdarzeń, które w istotny sposób wpływają na jego sytuację finansową;
• opis innowacyjnych działań wprowadzonych w przedsiębiorstwie, jeżeli były one podejmowane;
• informacje dotyczące struktury akcjonariatu oraz liczby osób zatrudnionych przez spółkę.

Tam gdzie jest to możliwe, informacje powinny być podane w schemacie rok do roku tak, aby inwestorzy mogli w łatwy sposób ocenić, czy dany wskaźnik w spółce uległ poprawie czy może pogorszeniu.

Zakres sprawozdania rocznego jest podobny do raportu kwartalnego. Wśród istotnych zmian warto wymienić konieczność odniesienia się do stosowanych przez emitenta zasad ładu korporacyjnego, w tym ze wskazaniem ewentualnych naruszeń tej regulacji.

Warto wspomnieć, że grupy kapitałowe również obciąża obowiązek sprawozdawczy, choć w ich przypadku składane jest sprawozdanie skonsolidowane.

Niezależnie od obowiązków wynikających z prawa krajowego, uczestnicy rynku ASO – zarówno organizowanego przez GPW, jak i Bondspot podlegają rozporządzeniu MAR w zakresie upubliczniania informacji poufnych.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 MAR emitent ma obowiązek podać do opinii publicznej informacje poufne, które bezpośrednio go dotyczą. Możliwość opóźnienia podzielenia się taką wiadomością istnieje, ale wymaga łącznego spełnienia przesłanek wymienionych w art. 17 ust. 4, czyli:

• niezwłoczne ujawnienie informacji mogłoby naruszyć prawnie uzasadnione interesy emitenta lub uczestnika rynku handlu uprawnionego do emisji;
• opóźnienie podania do wiedzy publicznej informacji prawdopodobnie nie wprowadza w błąd opinii publicznej;
• emitent lub uczestnik uprawnień do emisji jest w stanie zapewnić poufność informacji.

Emitent podejmuje decyzję o opóźnieniu na własną rękę i własną odpowiedzialność. Jeżeli skorzysta z takiej możliwości, ma obowiązek powiadomić o tym fakcie KNF składając stosowne wyjaśnienie. Jeżeli spółka nie jest w stanie dłużej zachować informacji w tajemnicy, ma obowiązek ich niezwłocznego upublicznienia.

W przypadku emitentów będących instytucją kredytową lub finansową opóźnienie upublicznienia informacji jest możliwe, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące przesłanki:

• ujawnienie informacji pociąga za sobą zagrożenie dla stabilności finansowej emitenta i systemu finansowego;
• opóźnienie ujawnienia informacji leży w interesie publicznym;
• można zapewnić poufność informacji;
• organ nadzorczy wyraził zgodę na opóźnienie.

W wytycznych ESMA (ang. European Securities and Markets Authority) opublikowanych przez KNF można znaleźć przykłady sytuacji, których wystąpienie uzasadnia skorzystanie z mechanizmu opóźnienia publikacji informacji. Można do nich zaliczyć np. opatentowanie wynalazku lub prowadzenie negocjacji, jeżeli ujawnienie tych informacji mogłoby naruszyć prawnie uzasadnione interesy emitenta.

Prawidłowa realizacja obowiązków informacyjnych ma kluczowe znaczenie dla uczestników obrotu ASO. Należy pamiętać, że zgodnie z §17 ust. 13 ogólnego regulaminu ASO to emitent ponosi pełną odpowiedzialność za zgodność przekazywanych informacji bieżących i okresowych z przepisami prawa, a także za zachowanie wymagań dotyczących ochrony danych osobowych. Uchybienie obowiązkom informacyjnym wiąże się z dotkliwą sankcją finansową.