Nowe obowiązkowe oznaczenia produktów spożywczych w zakresie tworzyw sztucznych

Kancelaria prawna RPMS → Aktualności prawne ⚖️ → Prawo produktowe i CE → Nowe obowiązkowe oznaczenia produktów spożywczych w zakresie tworzyw sztucznych

Karolina Pruchniewicz

15 grudnia 2022 | Ostatnio zmodyfikowano 17 grudnia, 2023 o 14:23 | Czas na przeczytanie: 7 minut

Karolina Pruchniewicz

Prawnik | International Desk

Specjalizacja: Prawo międzynarodowe, product law, life sciences

Więcej artykułów tego autora

Jakich produktów dotyczy rozporządzenie?

W pierwszej kolejności warto wziąć pod uwagę to, jakich produktów dotyczy Rozporządzenie. Zawiera ono cztery załączniki. Każdy z nich wskazuje konieczne specyfikacje dotyczące oznakowania odpowiednio:

podpasek higienicznych, tamponów oraz aplikatorów do tamponów;
chusteczek nawilżanych;
wyrobów tytoniowych z filtrami i filtrów sprzedawanych do używania z wyrobami tytoniowymi;
kubków na napoje.

Jak widać, większość tych produktów nie jest wyrobami spożywczymi. Dla branży spożywczej istotne są zapisy dotyczące ostatniej z tych kategorii: kubków na napoje.

Kubki objęte rozporządzeniem to kubki na napoje wykonane z tworzyw sztucznych (czyli materiałów składających się z polimeru zgodnie z definicją w art. 3 pkt 5 rozporządzenia nr 1907/2006, czyli tzw. Rozporządzenia REACH), do których mogły zostać dodane dodatki lub inne substancje i które mogą funkcjonować jako główny składnik strukturalny produktów końcowych, z wyjątkiem polimerów naturalnych, które nie zostały chemicznie zmodyfikowane.

Definicja ta wymaga dość zaawansowanej znajomości chemii – na szczęście dla przedsiębiorców, w rozpoznaniu kubków, które podlegać mają nowym regulacjom, pomocne są Wytyczne Komisji dotyczące produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Z zawartej tam tabeli 4-8 wynika, że oznaczeń nie muszą zawierać np.:

Kubki wielokrotnego użytku z tworzywa sztucznego sprzedawane w ramach systemu ponownego napełniania;
Kubek z tworzywa sztucznego z zupą w proszku, do którego przed spożyciem należy dodać np. wodę;
Kubki na napoje przeznaczone do ponownego użycia sprzedawane w sklepach detalicznych do wielokrotnego wykorzystania (o ile są zaprojektowane i wprowadzone do obrotu w tym celu i zazwyczaj w taki sposób postrzegane i wykorzystywane przez konsumenta).

Podlegać oznaczeniom będą natomiast przykładowo papierowe kubki na napoje (przeważnie zimne), które jednak zawierają wykładzinę lub powłokę z tworzywa sztucznego (zarówno z pokrywkami lub wieczkami, lub bez pokrywek i wieczek) lub kubek z tworzywa sztucznego z napojem w proszku, do którego przed spożyciem należy dodać np. mleko lub wodę. Jak zatem widać, różnica między kubkiem podlegającym obowiązkowi oznaczenia a wolnym od tego obowiązku, zależeć może od tego, czy zawierać on będzie zupę, czy napój.

Jakie oznaczenia mają znaleźć się na kubkach?

Na kubku wykonanym częściowo z tworzywa sztucznego musi znaleźć się oznaczenie wskazujące, że produkt zawiera plastik. Jeżeli kubek w całości zrobiony jest z plastiku: konieczne jest zawarcie na nim oznaczenia, że towar w całości zrobiony został z plastiku.

Oznaczenie to powinno być co do zasady nadrukowane, wygrawerowane lub wytłoczone, jednak dla produktów wytworzonych przed 4 lipca 2022 r. na zasadzie wyjątku, wystarczające jest nalepienie stosownej naklejki.

Dla zwyczajnych kubków oznakowanie należy umieścić poziomo na zewnętrznej powierzchni kubka z dala od brzegu, aby uniknąć kontaktu z ustami konsumenta podczas picia. Oznakowania nie należy umieszczać pod podstawą kubka.

W przypadku tzw. kubków szampanówek (kubków w kształcie kieliszka), oznakowanie należy umieścić poziomo na zewnętrznej powierzchni kubka lub na górnej części podstawy, która utrzymuje trzon. Oznakowanie należy umieścić z dala od brzegu, aby uniknąć kontaktu oznakowania z ustami konsumenta podczas picia. Oznakowania nie należy umieszczać pod podstawą kubka.

Jeżeli umieszczenie oznakowania w poziomie nie jest możliwe ze względu na kształt lub rozmiar kubka, można je obrócić o 90° i umieścić pionowo. Nie należy rozdzielać okienek oznakowania.

Załącznik nr IV zawiera także regulacje dotyczące rozmiaru oznakowania:

W przypadku kubków o pojemności mniejszej niż 500 ml minimalny rozmiar oznakowania powinien wynosić 1,4 cm × 2,8 cm (3,92 cm²).
W przypadku kubków o pojemności 500 ml lub większej minimalny rozmiar oznakowania powinien wynosić 1,6 cm × 3,2 cm (5,12 cm²).

Tekst informacyjny „ZAWIERA PLASTIK” należy wydrukować wielkimi literami i czcionką Helvetica Bold. Rozmiar czcionki powinien wynosić co najmniej 5 pkt dla kubków o pojemności poniżej 500 ml i 6 pkt dla kubków o pojemności 500 ml lub większej. Tekst informacyjny oznakowania powinien być napisany w języku polskim.

Jeżeli tekst informacyjny jest przetłumaczony na inny język urzędowy lub kilka języków urzędowych państw członkowskich, przetłumaczony tekst informacyjny należy umieścić bezpośrednio pod oznakowaniem lub w prostokątnym czarnym okienku pod tekstem w pierwszym języku, w obu przypadkach powinien być wyraźnie widoczny.

Sankcje za naruszenie

Warto wskazać, że terminem na implementację Dyrektywy, z którą wiąże się Rozporządzenie wykonawcze, był 3 lipca 2021 r. Mimo to, do polskiego porządku prawnego wciąż nie wprowadzono stosownych zapisów, w tym także – sankcji za naruszenie obowiązku odpowiedniego oznaczenia. Sama Dyrektywa nie wskazuje tutaj typu sankcji, regulując tylko, że przyjmowane przez państwa członkowskie UE „sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające”.

Projektowane przepisy ustawy o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, oraz niektórych innych ustaw, przewidują możliwość ukarania przedsiębiorcy, które nie stosuje się do obowiązku oznaczania opakowań administracyjnej kary pieniężnej.

Zgodnie z projektem, karze tej podlega ten, kto wbrew nie zapewnił umieszczenia na opakowaniach produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych lub produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku nr 8 do ustawy, oznakowania, zgodnie ze wzorami, o których mowa w rozporządzeniu wykonawczym Komisji Europejskiej (UE) 2020/2151 z dnia 17 grudnia 2020 r.

W tym kontekście warto wskazać, że zakres odpowiedzialności jest dosyć szeroki: kara dotyczy nie tylko sytuacji braku zamieszczenia obowiązkowego oznaczenia, ale również niezgodne z treścią załącznika oznaczenia: tj. zamieszczenia go w zbyt małym rozmiarze, za pomocą nieodpowiedniej techniki, a nawet potencjalnie: użycie nieodpowiedniej czcionki czy kolorów.

Minimalna wysokość kary wynosi 10 000 zł, a maksymalna: 500 000 zł. Karę tę wymierzać ma wojewódzki inspektor ochrony środowiska w drodze decyzji. Przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej uwzględniać będzie się stopień szkodliwości naruszenia, rodzaj, zakres i okres trwania naruszenia oraz dotychczasową działalność podmiotu.

Co istotne, postępowanie w sprawie wymierzenia kary, nie jest postępowaniem o charakterze karnym ani wykroczeniowym, lecz postępowaniem administracyjnym, do którego stosuje się przepisy Kodeksu Postępowania Administracyjnego. Zatem w razie popełnienia tego czynu, sprawca nie będzie podlegał np. wpisowi do rejestru karnego, a od decyzji przysługiwać będzie odwołanie.

Przewidywana jest także możliwość zwolnienia się z odpowiedzialności: jeżeli podmiot podlegający ukaraniu przedstawi organowi dowody i okoliczności wskazujące, że podmiot ten dochował należytej staranności i uczynił wszystko, czego można od niego rozsądnie oczekiwać, aby do naruszenia nie doszło lub że nie miał żadnego wpływu na powstanie naruszenia, a naruszenie to nastąpiło wskutek zdarzeń i okoliczności, których podmiot nie mógł przewidzieć, organ nie wszczyna postępowania w sprawie nałożenia administracyjnej kary pieniężnej wobec tego podmiotu, a postępowanie wszczęte w tej sprawie umarza.

Podsumowanie

Jak widać, niedochowanie należytej staranności i zawarcie na kubku nieodpowiedniej informacji – lub w ogóle brak zawarcia takiej informacji – może mieć dla przedsiębiorcy dość dotkliwe konsekwencje. Na razie jednak wspomniany projekt sankcji znajduje się w bardzo wczesnej fazie opracowania: nie był jeszcze w ogóle rozpatrywany przez Sejm. Nie oznacza to jednak, że przepisy rozporządzenia wykonawczego nie obowiązują przedsiębiorców: te są skuteczne bezpośrednio, bez potrzeby implementacji. Zatem już od lipca 2021 r. powinni dbać o odpowiednie oznaczenia na swoich produktach.

Spis treści

Pozostałe Artykuły

19 kwietnia 2024

Czym jest wrogie przejęcie i jak bronić się przed hostile takeover?

Na czym polega wrogie przejęcie? Pojęcie przejęcia jest używane w prawie handlowym na określenie procesu...

Więcej

18 kwietnia 2024

Wprowadzanie produktów na inne rynki UE a BDO, czyli międzynarodowy e-commerce i opakowania (na przykładzie Włoch i Niemiec)

Systemy zbliżone do BDO Podobne regulacje nie są jedynie domeną Polski – wynikają one z...

Więcej

18 kwietnia 2024

Praca na kilka „etatów” na B2B w IT

Czym charakteryzuje się praca w IT w modelu B2B? Według doniesień płynących z dużych korporacji...

Więcej

17 kwietnia 2024

Odpowiedzialność za przeciążenie pojazdu w transporcie. Kto ją ponosi?

Gdzie została uregulowana odpowiedzialność za przeciążenie pojazdu transportowego? Przeładowanie ciężarówek zdarza się zarówno w transporcie...

Więcej

16 kwietnia 2024

Czy komornik może zająć wierzytelność z umowy zlecenia?

Czy umowa zlecenie pomaga „ukryć się” przed komornikiem? Wbrew temu, co może się wydawać, umowa...

Więcej

15 kwietnia 2024

Co musi się znaleźć na metce odzieżowej?

Na kim ciąży obowiązek “metkowania” odzieży? Metka odzieżowa jest podstawowym źródłem informacji o odzieży, którą...

Więcej

12 kwietnia 2024

Obowiązki informacyjne spółek giełdowych

Dlaczego wypełnianie obowiązków informacyjnych przez spółki publiczne jest tak istotne? Warto zdawać sobie sprawę, że...

Więcej

11 kwietnia 2024

Umowa na stworzenie systemu ERP

Kiedy warto wdrożyć oprogramowanie ERP w firmie? Na wdrożenie ERP zazwyczaj decydują się firmy, które...

Więcej

10 kwietnia 2024

Wykorzystanie AI w technologii blockchain i smart contracts. Co warto wiedzieć?

Jak działają smart contracts? Inteligentne kontrakty wykorzystują kod źródłowy do automatycznego wyegzekwowania określonych praw lub...

Więcej

9 kwietnia 2024

Likwidacja spółki – podstawowe informacje

Na czym polega likwidacja spółki? Likwidacja spółki zmierza do zakończenia bieżącej działalności gospodarczej i wykreślenie...

Więcej

9 kwietnia 2024

Deepfake w świetle AI Act

Czym jest deepfake? Mianem deepfake’a określa się manipulację obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku powstałą...

Więcej

8 kwietnia 2024

AI ACT – najważniejsze informacje

Gdzie wykorzystywana jest sztuczna inteligencja? Choć sztuczna inteligencja (ang. Artificial Intelligence, AI) może kojarzyć się...

Więcej

8 kwietnia 2024

Usługi chmurowe: IaaS vs PaaS vs SaaS vs XaaS

Kto i dlaczego korzysta z usług chmurowych? Usługi wykorzystujące chmury obliczeniowe pozwalają na dostęp do...

Więcej

7 kwietnia 2024

Umowa wdrożeniowa na algorytm AI

Jaki model aplikacji projektuje dostawca? Na wstępie należy zaznaczyć, że umowy wdrożeniowe mają charakter kontraktów...

Więcej

5 kwietnia 2024

Usługa inicjowania płatności (PISP)

Usługa inicjowania płatności Payment Initiation Service polega na zainicjowaniu przez podmiot uprawniony do świadczenia tej...

Więcej

4 kwietnia 2024

Jak założyć fundację?

Założenie fundacji – korzyści Korzyści finansowe Fundacja ma możliwość finansowania działań poprzez różnego rodzaju dotacje,...

Więcej

3 kwietnia 2024

Umowa B2B (samozatrudnienie) a umowa o pracę – na co uważać?

Dlaczego strony decydują się na B2B? Samozatrudnienie może okazać się wygodną formą współpracy dla obu...

Więcej

2 kwietnia 2024

Odpowiedzialność podatkowa członków zarządu

Pozycja członków zarządu a przepisy ordynacji podatkowej Już na wstępie należy zauważyć, że pozycja członków...

Więcej

29 marca 2024

Ile kosztuje upadłość spółki z o.o.?

Kiedy spółka musi zgłosić wniosek o upadłość? W pierwszej kolejności warto przypomnieć, kiedy zarząd spółki...

Więcej

28 marca 2024

Zakładanie oddziału firmy zagranicznej w Polsce

Oddział a przedstawicielstwo - różnice Oba te sposoby pozwalają bowiem, przynajmniej w pewnym zakresie, rozszerzyć...

Więcej

27 marca 2024

Procedury KYC (Know Your Customer) w działalności instytucji obowiązanych w rozumieniu AML

Czym są procedury KYC i jak wiążą się z AML? Procedury KYC to szereg czynności...

Więcej

26 marca 2024

Objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego komplementariuszy spółki komandytowo – akcyjnej w 2023 r.

Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych jest aktem prawa normującym...

Więcej

25 marca 2024

Optymalizacja podatkowa w 2024 roku, czyli jak obniżyć podatki?

Na czym polega optymalizacja podatkowa? Prowadzenie każdej działalności gospodarczej, niezależnie od jej formy i rodzaju,...

Więcej

25 marca 2024

Umowa o dzieło zawierana przez członka zarządu

Na czym polega umowa o dzieło? Umowa o dzieło to kontrakt cywilnoprawny uregulowany w art....

Więcej

22 marca 2024

Przekształcenie działalności a założenie nowej spółki

Przekształcenie działalności czy założenie nowej – zalety i wady Punktem wyjścia dla rozważań jest art....

Więcej

21 marca 2024

Kiedy KRS może nałożyć grzywnę na wspólników i zarząd sp. z o.o?

Obowiązki i odpowiedzialność zarządu w sp. z o.o Zgodnie z art. 151 KSH, zarząd reprezentuje...

Więcej

20 marca 2024

Oprogramowanie typu open source – aspekty prawne, o których należy wiedzieć

Czym jest oprogramowanie open source? Oprogramowanie closed source to system, którego kod źródłowy jest zastrzeżony....

Więcej

20 marca 2024

AI NFT, czyli sztuka generowana cyfrowo?

Jak powstaje NFT? NFT (ang. Non-fungible token) to cyfrowe aktywo, które dzięki technologii blockchain może...

Więcej

19 marca 2024

Windykacja wierzytelności we Włoszech

Jak przebiega windykacja długów w Republice Włoch? W przypadku niezapłaconych kwot z tytułu faktur i...

Więcej

18 marca 2024

Due diligence nieruchomości za granicą na przykładzie zakupu we Włoszech

Zakup nieruchomości za granicą Zakup nieruchomości za granicą może być ekscytującą okazją do inwestycji lub...

Więcej