Kogo dotyczy obowiązek wdrożenia Standardów Ochrony Małoletnich?
Na pierwszy rzut oka, stosownie do brzmienia art. 22b ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich1, obowiązek wdrożenia Standardów Ochrony Małoletnich spoczywa na dwóch grupach podmiotów, tj.:
-
organach zarządzających jednostką oświaty oraz inną placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań, do której uczęszczają albo w której przebywają lub mogą przebywać małoletni;
-
organizatorach działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich.
Aby w pełni dostrzec zakres podmiotowy ustawy, trzeba też zwrócić uwagę na art. 22c ust. 3 wspomnianej ustawy, który stanowi, że obowiązek wprowadzenia standardów mają także podmioty:
-
świadczące usługi hotelarskie lub turystyczne;
-
prowadzące inne miejsca zakwaterowania zbiorowego,
w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony małoletnich.
W praktyce Nowe Standardy muszą więc stosować m.in. hotele, pensjonaty, obiekty agroturystyczne, bursy uczniowskie oraz inne podobne obiekty. Nie ma przy tym znaczenia skala prowadzonej działalności hotelarskiej ani jej standard, ponieważ nowe przepisy dotyczą nawet małych obiektów noclegowych. Jedynie w przypadku, kiedy obiekt jest przeznaczony wyłącznie do obsługi osób dorosłych i z założenia małoletni nie mogą się w nim meldować, można przyjąć, że nowe regulacje nie znajdą zastosowania.
Jakie obowiązki spoczywają na obiektach hotelarskich w związku z Lex Kamilek?
Nowe przepisy wymagają od właścicieli pensjonatów oraz ich personelu aktywnego działania mającego na celu przeciwdziałanie krzywdzenia osób małoletnich. Co dokładnie ulega zmianie i jak przygotować się do regulacji?
Wprowadzenie Standardów Ochrony Małoletnich
Przede wszystkim obiekt powinien zadbać o wprowadzenie Standardów Ochrony Małoletnich. To dokument, który jest łatwo dostępny dla wszystkich gości odwiedzających obiekt i reguluje zwłaszcza następujące kwestie:
-
zasady zapewniające bezpieczne relacje między personelem podmiotu a małoletnim;
-
zasady i procedury identyfikacji małoletniego przebywającego w obiekcie hotelarskim i jego relacji w stosunku do osoby dorosłej, z którą przebywa w tym obiekcie;
-
zasady i procedury reagowania w przypadku uzasadnionego przypuszczenia, że dobro małoletniego znajdującego się na terenie obiektu hotelarskiego lub korzystającego z usług turystycznych jest zagrożone;
-
procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego oraz zawiadamianie sądu opiekuńczego;
-
zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu podmiotu do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności.
Zakres Standardów w przypadku obiektów hotelarskich jest węższy niż w przypadku placówek edukacyjnych, ale niestety ustawodawca udziela w zakresie ich brzmienia jedynie ogólnych wskazówek, ograniczając się do stwierdzenia, że powinno się dopasować Standardy do charakteru i rodzaju prowadzonych usług. Co warto zawrzeć w poszczególnych punktach dokumentu?
Relacje między personelem obiektu a małoletnimi
Przede wszystkim właściciel obiektu powinien zadbać o zweryfikowanie, czy osoby zatrudnione w działalności hotelarskiej nie były w przeszłości karane za przestępstwa przeciwko dzieciom. W praktyce takie działania mogą polegać na żądaniu od osoby zatrudnionej zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego (lub innego równoważnego rejestru w przypadku nawiązywania współpracy z obcokrajowcami) oraz Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.
W sytuacji, kiedy podmiot outsourcuje część świadczonych usług, zlecając ich wykonanie podmiotowi zewnętrznemu, np. ochronę, usługi sprzątające czy usługi animatorskie, hotel powinien zażądać, aby ten podmiot zebrał oświadczenia od swoich pracowników. Zakres zbieranych oświadczeń powinien dotyczyć wszystkich państw, w których kandydat do pracy zamieszkiwał w ciągu ostatnich 20 lat, a jeżeli jest to niemożliwe, osoba ubiegająca się o zatrudnienie powinna przedstawić stosowne oświadczenie. Weryfikacja bezpieczeństwa obejmuje zarówno osoby ubiegające się o zatrudnienie, jak i te, które świadczą swoje obowiązki w dniu wejścia w życie Standardów niezależnie od formy zatrudnienia.
W Standardach należy wyliczyć zachowania uznane za niedopuszczalne. Do takich można zaliczyć:
-
nawiązywanie z dzieckiem kontaktu fizycznego w zakresie nieuzasadnionym wykonywaniem obowiązków;
-
inicjowanie relacji z dzieckiem poza pracą;
-
używanie względem dziecka jakiejkolwiek formy przemocy fizycznej lub psychicznej;
-
zwracanie się do dzieci przy użyciu sformułowań niemoralnych lub zawierających podteksty seksualne;
-
fotografowanie lub nagrywanie wizerunku dziecka bez zgody tego dziecka oraz jego opiekuna, chyba że stanowi ono część większej całości, np. podczas grupowej wycieczki;
-
opuszczanie z dzieckiem miejsca prowadzenia zajęć, jeżeli nie jest to uzasadnione.
Personel powinien zostać pouczony, aby dziecku udzielać wsparcia i pomocy, m.in. w zakresie poszukiwania pomocy, traktować wszystkie dzieci w sposób równy, sprawiedliwy i nienaruszający ich dóbr osobistych.
Zasady identyfikacji małoletniego
Zgodnie z przepisami personel hotelu powinien identyfikować każdego gościa hotelowego – zarówno osoby dorosłe, jak i towarzyszące im dzieci. W celu uniknięcia kłopotliwych sytuacji warto obowiązki te scedować na pracowników recepcji, na inne zaś osoby zatrudnione, jedynie w wyjątkowych przypadkach. Jak może wyglądać taka identyfikacja tożsamości?
-
Weryfikacja dokumentu potwierdzającego tożsamość danej osoby (np. legitymacja szkolna, dowód osobisty, paszport, aplikacja mObywatel) oraz wprowadzenie danych do systemu informatycznego hotelu;
-
w przypadku braku dokumentów potwierdzających tożsamość niezbędne może być przeprowadzenie rozmowy z dzieckiem i opiekunem według ustalonego wcześniej schematu.
Jeżeli tożsamości i powiązania między osobami nie da się ustalić, pracownik hotelu powinien zawiadomić kierownika placówki, który podejmuje decyzję o zawiadomieniu Policji. Obsługa hotelu powinna również zawiadomić przełożonego, jeżeli w jego ocenie relacja między dzieckiem a opiekunek jest wątpliwa lub okoliczności wskazują na ryzyko wyrządzenia krzywdy małoletniemu. Do takich sytuacji można zaliczyć np.:
-
gość hotelowy nie zna danych dziecka lub myli je;
-
dziecko nie zna celu podróży lub podaje sprzeczne odpowiedzi;
-
gość hotelowy odmawia podania danych osobowych;
-
dziecko wyraźnie niepokoi się w towarzystwie opiekuna;
-
gość hotelowy zachowuje się w sposób podejrzany, np. analizuje układ kamer;
-
opłata za pokój dokonywana jest codziennie gotówką lub kartą prepaid.
Warto pamiętać, aby listę takich sytuacji dopasować do specyfiki danej placówki. Zwłaszcza w dużych hotelach o rozbudowanej infrastrukturze należy ułożyć odrębną listę zastrzeżeń dla hotelu, strefy basenowej, lobby czy też dla obsługi room service.
Procedura reagowania w przypadku podejrzenia krzywdy dziecka
Jeżeli pracownik hotelu podejrzewa, że dziecko przebywające w obiekcie jest krzywdzone, należy niezwłocznie zawiadomić Policję. Zgłoszenia dokonuje osoba wytypowana do dokonywania zgłoszeń, ewentualnie kierownik placówki. Jeżeli nie ma takiej możliwości, zawiadomienie powinna przekazać osoba, która dostrzegła naruszenie, zawiadamiając o nic niezwłocznie przełożonego.
Należy zadbać, aby materiał zarejestrowany w hotelu w związku ze zdarzeniem (przede wszystkim – monitoring, ale też dane z zamków elektronicznych) zostały niezwłocznie przekazane organom ścigania).
Kto powinien zajmować się szkoleniem personelu hotelu?
Osoby zobowiązane do stosowania Standardów powinny być przeszkolone przez wykwalifikowanych specjalistów. Muszą być to osoby nie tylko doskonale znające nowe przepisy, ale także posiadające umiejętności miękkie pozwalające na radzenie sobie w sytuacjach kryzysowych. W praktyce takie zadanie można powierzyć psychologom, pedagogom, mediatorom, ale również kancelarii prawnej. Potwierdzenie przeprowadzenia szkolenia powinno być odnotowane i przechowywane.
Niezależnie od powyższych obowiązków należy pamiętać o konieczności aktualizacji Standardów nie rzadziej niż raz na dwa lata. Dokument powinien być aktualizowany z uwzględnieniem zmieniających się przepisów, ale także uwag zebranych w związku ze stosowaniem Standardów. Dokument należy przygotować w dwóch wersjach – pełnej oraz uproszczonej, która będzie zrozumiała przez dziecko.
Jakie inne obowiązki nakłada na hotelarzy Lex Kamilek?
Wdrażając ustawę Lex Kamilek, hotel powinien pamiętać o przygotowaniu kompletu dokumentów. Co oprócz Standardów Ochrony Małoletnich będzie potrzebne?
-
schemat weryfikacji tożsamości pełnoletniego gościa oraz obecnych z nim dzieci;
-
oświadczenia członka personelu o niekaralności oraz krajach, w których zamieszkiwał;
-
oświadczenie członka personelu o zapoznaniu się ze Standardami;
-
schemat weryfikacji tożsamości i niekaralności członka personelu;
-
oświadczenie osoby dorosłej wskazujące na relację z dzieckiem;
-
informacja o przetwarzaniu danych osobowych gościa hotelowego.
Dużą wagę przywiązuje się do szkoleń obsługi. Jest to tym bardziej istotne, że na podstawie dokumentów zebranych w recepcji nie zawsze będzie możliwe potwierdzenie relacji rodzinnej. Dlatego tak ważne jest wczesne dostrzeganie niepokojących sygnałów. W praktyce często to właśnie konieczność ustalenia więzi istniejącej między dzieckiem a opiekunem może budzić najwięcej kontrowersji, dlatego warto starannie przygotować schemat takiej rozmowy z gośćmi hotelowymi.
Lex Kamilek w hotelach. W jaki sposób może pomóc Ci nasza Kancelaria?
Kancelaria Prawna RPMS oferuje kompleksowe wsparcie z zakresu wdrożenia nowych przepisów. Nasi specjaliści zajmą się przygotowaniem niezbędnej dokumentacji oraz jej aktualizacją. Pomożemy zaprojektować wewnętrzne procesy pozwalające na realizację ustawowych obowiązków oraz zajmiemy się szkoleniem personelu w zakresie ich stosowania.
Pytania i odpowiedzi
Aby dokument dotarł zarówno do aktualnych, jak i potencjalnych gości, najlepiej będzie opublikować go na stronie internetowej, a także umieścić w widocznym miejscu w obiekcie, np. w recepcji.
Obywatelskie zatrzymanie jest możliwe w sytuacji, kiedy pracownik hotelu jest świadkiem czynu zabronionego albo bezpośrednio po czynie w wyniku pościgu. Można je zastosować również w sytuacji, kiedy istnieje ryzyko ucieczki sprawcy z miejsca zdarzenia, a jego tożsamość jest nieznana (np. gość podał fałszywe dane). Zatrzymanie nie może prowadzić do niezasadnego przetrzymywania sprawcy, musi prowadzić do niezwłocznego przekazania go funkcjonariuszom Policji.
Pracownicy obiektu powinni zostać przeszkoleni tak, aby zwracać szczególną uwagę na zachowanie gości przyprowadzających ze sobą dzieci ze specjalnymi potrzebami. Nie zawsze w ich przypadku będzie możliwe dostrzeżenie typowej reakcji na krzywdę ze strony opiekuna.
Zaufali nam: