Porozumienie w Locarno
Aby móc w sposób wyczerpujący nakreślić czym jest klasyfikacja lokarneńska, w pierwszej kolejności należałoby wspomnieć, czym w ogóle jest wzór przemysłowy. Zgodnie z definicją zawartą w polskiej ustawie Prawo własności przemysłowej, jest to nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Co to oznacza w praktyce? Można pokusić się o stwierdzenie, że w praktyce wzór przemysłowy to zewnętrzna forma jakiegoś produktu np. jego opakowanie, fason, kształt, jakiś symbol graficzny, czy krój pisma typograficznego. Ważny w tym przypadku jest aspekt techniczny produktu.
Dlaczego wzory przemysłowe są tak cenne dla przedsiębiorców? Cóż, trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie towaru na rynku bez istnienia jego wzoru przemysłowego. Dobrze skonstruowany wzór przemysłowy pozwala danemu przedsiębiorcy wyróżnić się, pokazać swoją innowacyjność, odkrywczość, lub kreatywność, skupić uwagę klienta na danym produkcie i zachęcić go finalnie do zakupu. Jeżeli w sposób niezgodny z prawem i wbrew zasadom przeciwdziałania nieuczciwej konkurencji, inny podmiot dokona naruszenia prawa do wzoru, może spotkać się to z wieloma negatywnymi konsekwencjami dla właściciela wzoru, zarówno finansowymi, jak i wizerunkowymi. Z tego tytułu wszystkie wzory przemysłowe są chronione i wymagają rejestracji w odpowiednim urzędzie ds. własności przemysłowej. W Polsce urzędem właściwym jest Urząd Patentowy RP.
Dywagując na temat wzorów przemysłowych, nie sposób jednak nie zacząć zastanawiać się, jak w takim razie przedsiębiorca, który chciałby zastrzec wymyślony przez siebie wzór przemysłowy – może sprawdzić, czy inny podmiot nie zdążył już wcześniej objąć go ochroną? Wszak jak zostało wspomniane wcześniej, każdego dnia na całym świecie rejestrowane są setki, jeśli nie tysiące, nowych wzorów przemysłowych. Czy przeciętny “Kowalski” ma szansę dowiedzieć się, na ile stworzony przez niego wzór jest oryginalny, bez konieczności podejmowania karkołomnych i kosztownych poszukiwań?
Problem natłoku wzorów przemysłowych pojawiających się w obrocie gospodarczym stanowił przedmiot dyskusji przedstawicieli społeczności międzynarodowej podczas konferencji, która odbyła się w szwajcarskim Locarno w październiku 1968 roku. Dostrzegli oni problem związany z koniecznością ujednolicenia zasad klasyfikacji wzorów przemysłowych, aby zarówno przedsiębiorcom, jak i krajowym organom rejestracyjnym, łatwiej było obracać się wśród natłoku wzorów. W odpowiedzi na tę potrzebę zawiązano Porozumienie ustanawiające międzynarodową klasyfikację wzorów przemysłowych, zwane Porozumieniem z Locarno, a samą klasyfikację – klasyfikacją lokarneńską. Porozumienie to było kontynuacją uzgodnień poczynionych w ramach Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej i miało na celu poszerzenie ochrony wzornictwa przemysłowego w prawie własności intelektualnej oraz usprawnienie przepływu informacji między krajowymi urzędami ds. własności przemysłowej.
Odpowiednikiem klasyfikacji lokarneńskiej dla znaków towarowych jest klasyfikacja nicejska, a dla znaków graficznych – klasyfikacja wiedeńska. Podstawowym zadaniem stosowanych klasyfikacji jest usystematyzowanie wszystkich zgłoszonych w ramach rynku międzynarodowego patentów, wzorów przemysłowych i znaków towarowych.
Budowa klasyfikacji lokarneńskiej i jej zastosowanie
Klasyfikacja produktów według klasyfikacji lokarneńskiej służy – co warto zaznaczyć – wyłącznie celom administracyjnym. Oznacza to, że państwa Unii mają co do zasady dobrowolność w zakresie ochrony wzorów przemysłowych. Sama klasyfikacja przygotowywana jest w języku angielskim oraz francuskim, a za jej prowadzenie i aktualizowanie odpowiedzialna jest Światowa Organizacja Własności Intelektualnej.
Klasyfikacja lokarneńska, sporządzona została zgodnie ze wspomnianym już Porozumieniem z Locarno. Od 1968 roku przeszła kilka modyfikacji i w bieżącym kształcie zbudowana jest z 32 klas oraz 219 podklas, jednolitych dla wszystkich stron porozumienia. Ma na celu ułatwienie wyszukiwania produktów i odpowiadających im wzorów przemysłowych, przyporządkowanych do tej samej klasy lub podklasy. Wśród klas wyróżnionych w ramach tej klasyfikacji znajdziemy m.in.:
KLASA 1 – Artykuły spożywcze
KLASA 2 – Odzież i pasmanteria
KLASA 6 – Umeblowanie (wyposażenie mieszkań)
KLASA 17 – Instrumenty muzyczne
KLASA 21 – Gry, zabawki, namioty i artykuły sportowe
KLASA 24 – Sprzęt medyczny i laboratoryjny
KLASA 25 – Materiały budowlane, elementy konstrukcji budowlanych
KLASA 28 – Wyroby farmaceutyczne i kosmetyczne, artykuły toaletowe
KLASA 30 – Artykuły do chowu i przewożenia zwierząt.
Ponadto każda z klas składa się z podklas. Dla przykładu, wśród klasy 1 – artykułów spożywczych – znajdziemy aż 184 podklasy, m.in. chleb, czekoladki, gumę do żucia, czy makaron. Zadaniem przedsiębiorcy rejestrującego wzór przemysłowy będzie dopasowanie swojego towaru jak najdokładniej pod konkretną klasę i jej podklasę. W ten sposób zostanie prawidłowo zakwalifikowany, a jego wzór przemysłowy będzie łatwy do znalezienia w rejestrze. Dodatkowym czynnikiem potęgującym przejrzystość tej klasyfikacji jest fakt, że zarejestrowane tam towary są uporządkowane alfabetycznie. Takie działanie zapewnia większą przejrzystość w zakresie ochrony wzorów i usprawnia proces ich rejestracji.
Aby lepiej zobrazować materię, spróbujmy wyobrazić sobie przedsiębiorcę, który sprzedaje na rynku określony fason płaszcza przeciwdeszczowego. Projekt tego modelu stanowi wzór przemysłowy, który ma zostać zarejestrowany. Przedsiębiorca, chcąc zaklasyfikować swój wzór zgodnie z klasyfikacją lokarneńską, powinien zwrócić się ku klasie 2 – tam, gdzie znajdują się wzory przemysłowe związane z odzieżą i pasmanterią. W klasie tej znajduje się aż 717 podklas. Jego zadaniem będzie zatem wybranie tej, która najdoskonalej oddaje charakter towaru. W naszym kazusie przedsiębiorca powinien zajrzeć do podklasy nazwanej Płaszcze przeciwdeszczowe lub Płaszcze nieprzemakalne, w zależności od uznania, która z tych podklas lepiej oddaje charakter towaru.
WIPO i EUIPO
Jak nadmieniono w punkcie powyżej, za klasyfikację lokarneńską odpowiada Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO). Jest to jedno z ogniw funkcjonujących w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych. Jej głównym zadaniem jest wspieranie ochrony własności intelektualnej, jak również tworzenie regulacji i świadczenie wsparcia prawnego w tym zakresie. W przedmiocie funkcjonowania klasyfikacji lokarneńskiej WIPO zarządza klasyfikacją – modyfikuje ją w razie potrzeb, kształtując jej strukturę zgodnie z zapotrzebowaniem rynkowym. Tymczasem inną, bardzo ważną w kontekście omawianego tematu, instytucją jest EUIPO. Skrót ten oznacza Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej. Jest to Urząd działający w ramach struktur unijnych, zajmujący się rejestracją znaków towarowych oraz wzorów przemysłowych. Urząd ten stworzył także narzędzie online zwane EuroLocarno. Jest to wyszukiwarka internetowa za pomocą której można wyszukiwać wzory przemysłowe przyporządkowane zgodnie z klasyfikacją lokarneńską we wszystkich językach urzędowych Unii Europejskiej.
EuroLocarno
EuroLocarno to narzędzie, które ma wiele pozytywnych aspektów. Ułatwia wyszukiwanie wzorów przemysłowych zarejestrowanych w całej Unii Europejskiej. Korzystanie z niego jest proste i intuicyjne.
Wyszukiwarka dostępna jest na stronie EUIPO – tam, w kryteriach wyszukiwania, możemy ustawić jakim językiem chcemy się posługiwać, aby maksymalnie ułatwić sobie przeszukiwanie klasyfikacji (Language). Następnie korzystając z pola wyszukiwania haseł – kluczy (Search term) wpisujemy jakiego towaru szukamy. W naszym kazusie, który pojawił się wcześniej, byłby to płaszcz. Po wpisaniu tego wyrażenia automatycznie rozwija nam się lista sugerowanych klas i podklas, która wygląda następująco: płaszcze, płaszcze damskie, płaszcze kąpielowe, płaszcze nieprzemakalne i płaszcze przeciwdeszczowe. Bezpośrednio z wyszukiwarki będziemy mogli przejść do innego narzędzia – DesignView, które z kolei jest scentralizowanym punktem dostępu do informacji o zarejestrowanych wzorach przechowywanych przez którykolwiek z uczestniczących urzędów krajowych.
Zaleca się, aby przedsiębiorcy, rejestrując wzory przemysłowe korzystali z terminów dostępnych w ramach wyszukiwarki EuroLocarno. Podczas rejestracji wzoru nie generuje to problemów z odpowiednim tłumaczeniem zwrotu, a tym samym ma pozytywny wpływ na szybkość rejestracji i przejrzystość zgłoszenia. Warto także pamiętać, że niezbędne jest zaklasyfikowanie produktu tak do odpowiedniej klasy, jak i podklasy. Precyzja w wyborze odpowiedniej podklasy pozytywnie wpływa łatwość w wyszukiwaniu wzoru.
Podsumowanie
Rejestrowanie wzorów przemysłowych z użyciem klasyfikacji lokarneńskiej – chociaż na pierwszy rzut oka wydaje się skomplikowane – jest w rzeczywistości proste i bezproblemowe. Z pomocą przedsiębiorcom, chcącym zarejestrować swój wzór, przychodzi aplikacja EuroLocarno, z której korzystanie jest intuicyjne i bezkosztowe. Jest to także doskonałe narzędzie dla wszystkich tych przedsiębiorców, którzy chcieliby zweryfikować nowatorskość swojego wzoru z zarejestrowanymi już, podobnymi produktami.
Pytania
Jeżeli określenie to będzie w sposób niebudzący wątpliwości równoznaczne z innym określeniem, znajdującym się w klasyfikacji (np. buty zamiast obuwie), organ powinien dokonać zmiany z urzędu. Może to jednak wpłynąć na przedłużenie się postępowania.
Tak. Urząd Patentowy rozpatrując zgłoszenie, dokonuje oceny merytorycznej przez pryzmat zastosowania klasyfikacji lokarneńskiej i zgodnie z treścią Porozumienia z Locarno.
Nie. Klasyfikacja nie wpływa na ochronę znaku – ma tylko znaczenie administracyjne. Pomaga w wyszukiwaniu zarejestrowanych znaków i ułatwia, a tym samym przyspiesza, proces rejestracyjny.
Zaufali nam: