Jak od strony prawnej funkcjonuje platforma dystrybucji cyfrowej gier komputerowych?

Korzenie dystrybucji cyfrowej sięgają przełomu XX i XXI w. Obecnie za pośrednictwem wyspecjalizowanych platform oferowane są nie tylko pliki o niewielkiej objętości, jak książki czy muzyka, ale także dane „ważące” dziesiątki gigabajtów, jak gry i filmy. Użytkownicy mogą wybierać spośród kilkunastu systemów cyfrowej dystrybucji, w tym Microsoft Store, Apple App Store, Game Jolt czy GOG. Miłośnikom elektronicznej rozrywki oferują one możliwość pobrania tysięcy gier na różne platformy sprzętowe, wydawcom zaś stwarzają możliwość dotarcia do bardzo szerokiego audytorium i wygodnego zarządzania prawami autorskimi bez konieczności fizycznej dystrybucji kopii gier na terenie poszczególnych krajów.

Popularność platform elektronicznej rozrywki wynika przede wszystkim ze znacznie niższej ceny oferowanych produktów, które występują wyłącznie w wersji digitalowej. Są one także wygodne w użyciu, ponieważ dostęp do serwisu można uzyskać z każdego urządzenia mającego dostęp do internetu. Jest to również szansa na monetyzacji utworu (np. gry komputerowej) przed jej ukończeniem. Twórcy często udostępniają początkowe etapy gry lub fragmenty książki, obserwując rentowność przedsięwzięcia i zainteresowanie produkcją (dystrybucja gier komputerowych na rynek gier wideo i dystrybucja cyfrowa przez marketing gier wideo i mechaniki gier wideo na przykładzie rynku gier wideo czy video game history w branży gier wideo i wysokobudżetowym segmencie gier wideo czy trailery gier jak branża gier wideo i branży gier komputerowych przez gry wideo oraz cyfrowa dystrybucja gier wideo analiza cech formalnych czy premiery gry i chinese gaming gdzie zidentyfikowano preferencje zakupowe graczy dla nowych modeli biznesowych przy wykorzystaniu klasycznych czynników produkcji w commerce research).

Aby platforma do cyfrowej dystrybucji mogła prosperować, jej właściciel powinien zadbać o uzyskanie licencji od twórców gier (lub wydawców, w zależności od tego, do kogo należą prawa autorskie do poszczególnych elementów produkcji). W tym przypadku przeniesienie praw nie będzie optymalnym rozwiązaniem, ponieważ platforma jedynie partycypuje w udostępnianiu cyfrowych treści. Głównie zyski z tytułu sprzedaży kolejnych kopii będzie czerpał właśnie developer lub wydawca. Jakie elementy powinna zawierać umowa licencyjna zawierana między dostawcą produktu cyfrowego a organizatorem platformy. Przede wszystkim będzie to:

• określenie przedmiotu licencji, czyli precyzyjne wskazanie utworu. W tym przypadku nie ma już potrzeby wskazywania poszczególnych assetów gry, wystarczające będzie odniesienie się do niej jako do produktu multimedialnego będącego nierozerwalnym połączeniem wielu utworów;
• wskazanie pól eksploatacji, czyli zakresu, w jakich platforma dystrybucyjna może udzielić dalszej licencji na użytkowników;
• odpłatność z tytułu udzielenia licencji;
• wyłączność – zarówno w rozumieniu terytorialnym, jak i podmiotowym. W pierwszym przypadku może chodzić o sytuację, kiedy gra będzie dostępna wyłącznie na europejskich serwerach platformy, ale np. na amerykańskich już nie. Z kolei ograniczenie podmiotowe może polegać na tym, że twórca zobowiązuje się do nieudostępniania gry za pośrednictwem innych platform;
• czas trwania licencji, po którego upływie gra nie będzie już dłużej oferowana do sprzedaży na danej platformie.

Udostępnianie cyfrowych zasobów oraz realizacja płatności internetowych zawsze stwarza ryzyko ataku hakerskiego, przed którym należy się należycie zabezpieczyć. Warto pamiętać, że nie chodzi tylko o przejęcie kontroli nad zasobami, ale również dane osobowe użytkowników czy numery należących do nich kart płatniczych. Dlatego w umowach zawieranych między dostawcą a dystrybutorem należy dokładnie wskazać jakiego poziomu ochrony może oczekiwać producent.

Do typowych zabezpieczeń można zaliczyć protokoły SSL i TSL bazujące na szyfrowaniu asymetrycznym (z kluczem publicznym lub bez), a także certyfikacie X509. W przypadku płatności stosowane są często zabezpieczenia klasy bankowej, czyli szyfrowanie 256-bitowe AES end-to-end. Dzięki nim użytkownicy mają względną pewność, że ich pieniądze są bezpieczne, zaś twórcy nie muszą się obawiać, że ich produkcje zostaną wykradzione. Wdrożenie odpowiednich zabezpieczeń przez platformę dystrybucyjną może być warunkiem zawarcia umowy przez developera/wydawcę.

Zobacz również: Branża Gamedev i zakaz konkurencji

Regulamin platformy dystrybucyjnej to warunki, na jakich użytkownicy mogą korzystać z zasobów serwisu. Jego minimalny zakres określają przepisy ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Zgodnie z jej art. 8 ust. 3 regulamin powinien określać przede wszystkim:

• rodzaj i zakres usług świadczonych drogą elektroniczną;
• warunki świadczenia usług drogą elektroniczną (w tym wymagania techniczne niezbędne do współpracy z systemem teleinformatycznym usługodawcy oraz zakaz umieszczania w serwisie treści bezprawnych);
• warunki zawierania i rozwiązywania umów o świadczenie usług drogą elektroniczną;
• tryb postępowania reklamacyjnego.

Więcej: Regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną – co powinien zawierać?

W praktyce w tego typu dokumentach umieszcza się znacznie więcej postanowień. Przyjrzyjmy się, co jeszcze może zawierać regulamin korzystania z platformy na przykładzie PlayStation Store:

• warunki zakładania konta i korzystania z niego (w tym określenie kategorii wiekowych w prowadzenie związanych z nimi ograniczeń);
• wskazanie sankcji za naruszenie postanowień regulaminu (np. zawieszenie konta użytkownika na określony czas);
• wprowadzenie możliwości technicznych kontroli rodzicielskiej nad produktami kupowanymi i użytkowanymi przez osoby nieletnie;
• warunki śledzenia aktywności użytkownika w ramach danego serwisu, a także usuwanie treści naruszających postanowienia regulaminu;
• zakres dopuszczalnego postępowania z treściami objętymi prawami autorskimi lub zarejestrowanymi znakami towarowymi (dopuszczalne jest wyłącznie kopiowanie treści do celów osobistych, ale nie można z niej w jakikolwiek sposób korzystać w celach komercyjnych);
• odpowiedzialność serwisu za treści generowane przez użytkownika (ang. UGC, User Generated Content), a także możliwość wykorzystania treści UGC przez platformę, np. w celach reklamowych);
• wskazanie prawa właściwego w razie sporów z użytkownikiem.

Osoby korzystające z usług platform do dystrybucji cyfrowej z reguły będą konsumentami. Oznacza to, że mają oni prawo skorzystać z ochrony przewidzianej przepisami ustawy o prawach konsumenta w rozdziale 5b. Wynika to z faktu, że przepisy definiują treść cyfrową jako dane wytwarzane i dostarczane w postaci cyfrowej.

W kontekście wspomnianych przepisów warto zwrócić uwagę
m.in. na obowiązek dostawcy niezbędnego dostarczenia treści cyfrowych, a także prawo konsumenta do odstąpienia od umowy po wcześniejszym wezwaniu dostawcy do realizacji tego obowiązku (a w szczególnych sytuacjach nawet bez wezwania).

Dostawca ma również obowiązek zadbać o to, aby dostarczana treść cyfrowa była zgodna z prawem w rozumieniu art. 43k ustawy o ochronie praw konsumenta w szczególności w zakresie:

• opisu rodzaju, jakości, ilości, kompletności, funkcjonalności, interoperacyjności oraz wsparcia technicznego i aktualizacji;
• przydatności do szczególnego celu, jeżeli konsument wskazał taki cel przedsiębiorcy i cel ten został zaakceptowany;
• nadawania się do celów w których zazwyczaj wykorzystuje się treści cyfrowe danego rodzaju;
• zgodności z zapowiedzią lub wersją próbną, jeżeli konsument otrzymał je przed zawarciem umowy.

Co więcej, przedsiębiorca ma obowiązek informować konsumenta o aktualizacjach treści cyfrowej (popularne jeszcze kilkanaście lat temu patche do gier) przez czas dostarczania treści cyfrowej lub zasadnie oczekiwany przez konsumenta.

Przedsiębiorca ponowi odpowiedzialność za brak zgodności z umową treści cyfrowej, jeżeli istniał on w chwili dostarczenia treści i ujawnił się w ciągu 2 lat od tej chwili. Jeśli brak zgodności wystąpił przed upływem roku domniemywa się , że istniał on już w chwili dostarczenia treści do konsumenta.

Jakie uprawnienia przysługują użytkownikowi platformy dystrybucyjnej w razie niezgodności treści cyfrowej z umową?

Zakres uprawnień użytkownika został określony w art. 43m oraz 43n ustawy o prawach konsumenta. Przede wszystkim konsument ma prawo żądać doprowadzenia do stanu zgodności z umową, np. poprzez udostępnienie DLC, które miało być objęte umową, ale nie zostało pobrane wraz z wersją główną gry. Dopiero kiedy doprowadzenie do zgodności z umową okaże się niemożliwe lub wymagało nadmiernych kosztów (np. licencja od wydawcy na dane DLC się skończyła i platforma dystrybucyjna jej nie przedłużyła), konsument ma prawo żądać:

• obniżenia ceny;
• odstąpienia od umowy.

Prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje, jeżeli niezgodność treści z umową ma charakter nieistotny, przy czym domniemywa się, że niezgodność jest istotna.Funkcjonowanie platformy dystrybucji gier komputerowych wymaga spełnienia wymagań wielu przepisów, zarówno tych dotyczących własności intelektualnej, usług elektronicznych, RODO, jak i ochrony konsumenta. Trzeba także wziąć pod uwagę, że niekiedy zastosowanie będzie miał inny porządek prawny niż polski, co może wynikać wprost z regulaminu korzystania z platformy.

Zobacz również: Wirtualne przedmioty w grach – ujęcie prawne