Jak ochronić swój design, czyli o rejestracji wzorów przemysłowych

CO MUSI ZAWIERAĆ PODANIE O REJESTRACJĘ WZORU PRZEMYSŁOWEGO?

Podanie składane do Urzędu Patentowego RP na pierwszy rzut oka nie wydaje się być nadmiernie skomplikowane. Minimalne wymagania sprowadzają się do:

• oznaczenia osoby zgłaszającego,
• określenia przedmiotu zgłoszenia,
• złożenia wniosku o udzielenie prawa z rejestracji,
• załączenie ilustracji wzoru przemysłowego.

W przypadku ostatniego punktu, przepisy prawa nie precyzują, w jaki sposób i w jakiej formie zgłaszający ma załączyć ilustrację, ale w praktyce dopuszcza się zdjęcia, wizualizacje komputerowe, rysunki i próbki. Dla wzorów przestrzennych należy załączyć komplet ilustracji, pozwalających na ocenę wzoru z różnej perspektywy.

Ważne jest, aby ilustracja podkreślała charakterystyczne cechy wzoru, jak np. fakturę, barwę lub kształt. W końcu tę właśnie unikalność chcemy chronić.

W treści podania o rejestrację należy podać swój związek z danym wzorem i wskazać, czy chcemy korzystać z dowodu pierwszeństwa.

JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO REJESTRACJI?

Aby uniknąć przykrej niespodzianki związanej z otrzymaniem decyzji odmownej w odpowiedzi na złożony wniosek, do rejestracji należy się odpowiednio przygotować.

Przede wszystkim, musimy dokonać analizy konkurencji, aby jednoznacznie stwierdzić, czy dany wzór przemysłowy nie został już zarejestrowany przez inny podmiot. Poszukiwania można zlecić rzecznikowi patentowemu, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, żeby samemu spróbować ustalić, czy nasz wzór spełnia przesłanki nowości i indywidualności. Gdzie rozpocząć poszukiwania, aby nie narazić się na formalne kwestionowanie ochrony?

Pierwszym portalem wartym odwiedzenia jest wyszukiwarka eSearch Plus. Stanowi ona źródło informacji o wzorach przemysłowych i znakach towarowych, ale także ich właścicielach i pełnomocnikach. Swoim zasięgiem obejmuje rejestracje dokonane na terenie całej Unii Europejskiej (wzory wspólnotowe).

Druga witryną, z której koniecznie należy skorzystać, jest Design View. Możemy tam wyszukać zarówno wzory krajowe, jak i wspólnotowe.

Na analizę konkurencji należy jednak patrzeć kompleksowo. Dlatego przed zgłoszeniem rozejrzyjmy się na… popularnym serwisie Youtube, w wyszukiwarce Google, a nawet na portalach społecznościowych, jak Facebook lub Instagram. Te źródła potrafią niekiedy zasugerować wzór, który wprawdzie nie jest jeszcze zarejestrowany, ale jego złudne podobieństwo może w przyszłości stanowić źródło kłopotów.

Przed dokonaniem rejestracji zastanówmy się, z jaką datą będziemy domagali się ochrony, bowiem nie musi być to data zgłoszenia. Dopuszczalne jest wskazanie terminu późniejszego.

Warto z wyprzedzeniem zastanowić się, gdzie w Klasyfikacji Lokarneńskiej jest miejsce na nasz wzór przemysłowy. Międzynarodowy rejestr wzorów jest niezwykle obszerny, ale na szczęście zawsze możemy skorzystać z wyszukiwarki EuroLocarno, która pomaga zlokalizować odpowiedni zakres danych.

CZYM JEST DOWÓD PIERWSZEŃSTWA?

Gromadzenie dokumentacji niezbędnej do zgłoszenia żądania ochrony niekiedy trwają długo, a sama procedura potrafi ciągnąć się jeszcze dłużej. Nie ma nic gorszego, niż konkurent, który uprzedza nas o kilka dni i jako pierwszy zgłasza wzór, który uważamy za nasz własny. Aby zapobiec takim sytuacjom, przepisy regulujące własność intelektualną posługują się pojęciem dowodu pierwszeństwa. Co to takiego?

Pod pojęciem dowodu pierwszeństwa rozumie się formalne zaświadczenie wydane przez odpowiedni organ przyznające zgłaszającemu prawo żądania wyłącznej ochrony. Data pierwszeństwa może być liczona w różny sposób, w zależności od typu pierwszeństwa.

Wniosek o wydanie dowodu pierwszeństwa można złożyć razem ze zgłoszeniem wzoru przemysłowego już na etapie oceny przesłanek materialnych. Jeżeli Urząd Patentowy uzna nasze pierwszeństwo, otrzymamy zaświadczenie wskazujące na nasze personalia oraz dokładnie charakteryzujące wzór.

W praktyce wyróżnia się pierwszeństwo zwykłe i uprzednie. Pierwszeństwo zwykłe oceniane jest według daty zgłoszenia wzoru przemysłowego. Pierwszeństwo uprzednie dotyczy wzorów, które zostały zarejestrowane wcześniej w innym państwie lub wystawiono je na międzynarodowej wystawie. W takiej sytuacji, pierwszeństwo liczone jest od pierwszego, poprawnego zgłoszenia lub daty ekspozycji (niezbędne będzie zaświadczenie organizatora, że dany wzór został na niej zaprezentowany)

Jeżeli pierwszeństwo dwóch osób ma tę samą datę, one obie korzystają z prawa ochrony w tym samym zakresie.

KORZYŚCI PŁYNĄCE Z REJESTRACJI WZORU PRZEMYSŁOWEGO?

Rejestracja wzoru przemysłowego nie jest obligatoryjna. Mimo to, wiele osób decyduje się przebrnąć przez procedurę zgłoszeniową i ponosić niezbędne opłaty. Dlaczego?

Po pierwsze, dochodzenie roszczeń i ochrona przed żądaniami konkurencji stają się znacznie łatwiejsze. Świadectwo rejestracji eliminuje konieczność wykazywania autorstwa wzoru, momentu wprowadzenia go na rynek. Postępowanie dowodowe sprowadza się do tego, aby wykazać fakt naruszenia przysługującego nam uprawnienia.

Rejestracja dobra niematerialnego buduje wizerunek firmy w świadomości odbiorców i staje się de facto aktywem przedsiębiorstwa, składającym się na jego wartość. Skan zaświadczenia wydanego przez Urząd Patentowy warto umieścić na swojej witrynie. Same produkty, wykorzystujące wzór, mogą posiadać numer nadany na mocy decyzji.

Wreszcie, rejestracja pozwala zarabiać na sprzedaży i licencjonowaniu wzoru, który możemy zbyć na rzecz osób trzecich. Kapitał firmy ukryty pod postacią wzoru przemysłowego może okazać się ratunkiem w przypadku konieczności ogłoszenia upadłości. Zbyciu w toku postępowania upadłościowego podlegają nie tylko dobra materialne, jak np. wyposażenie parku maszynowego, ale także niematerialne – znaki towarowe, ale i zarejestrowane wzory przemysłowe.

ILE KOSZTUJE REJESTRACJA WZORU PRZEMYSŁOWEGO?

Na koszty rejestracji składa się:

• Opłata rejestracyjna,
• Opłata publikacyjna,
• Opłata za przedłużenie ochrony.

W zależności od tego, czy zdecydowaliśmy się na rejestrację krajową, wspólnotową, czy w wybranym kraju świata, wysokość opłat jest różna.

Dla przykładu, najkrótszy okres ochrony krajowej to koszt rzędu 520 zł. W przypadku ochrony wspólnotowej, minimalne koszty wyniosą 350 Euro. Dla ochrony międzynarodowej, koszty zależą od wybranego kraju, ale sama opłata podstawowa to 397 CHF.