Internetowe platformy spedycyjne a prawo – co trzeba o nich wiedzieć?

Samo zamieszczenie oferty na platformie w rozumieniu prawa cywilnego stanowi zaproszenie do zawarcia umowy o wstępnie określonych parametrach. Po skomunikowaniu się przewoźnika i spedytora, strony doprecyzowują warunki współpracy w zakresie:

• miejsca i daty załadunku i rozładunku,

• rodzaju ładunku,

• ceny usługi (frachtu),

• terminu płatności.

To są minimalne wymagania umowy przewozu (nazywanej niekiedy zleceniem przewozowym). Oczywiście można ją poszerzyć o kary umowne, zabezpieczenie towaru, warunki odstąpienia od umowy lub inne, fakultatywne zapisy.

Przed zawarciem umowy należy koniecznie porównać dane z oferty z tymi, które znajdują się na zleceniu. Kluczowe znaczenie ma przede wszystkim:

• trasa przejazdu (powinna być taka sama jak ustalona),

• czas realizacji usługi (przewoźnicy podają najczęściej tzw. Fix, czyli dowóz na określoną godzinę albo tzw. Timeslot, czyli dostarczenie towaru w określonym przedziale czasowym),

• specyfikacja techniczna pojazdu (tonaż, metraż, określone rozwiązania jak np. chłodziarki do głębokiego zamrażania).

Ich wprowadzenie wprawdzie nie jest obowiązkowe, ale pozwala na zabezpieczenie interesów stron umowy i uniknięcie kosztownego oraz długotrwałego sporu sądowego.

Choć z dowodowego punktu widzenia najlepiej byłoby, gdyby strony wymieniły między sobą przynajmniej skany podpisanych dokumentów, w praktyce do zawarcia umowy może dojść nawet na samej platformie spedycyjnej (np. poprzez wymianę i wzajemną akceptację najważniejszych danych za pomocą komunikatora. Warto pamiętać, że zgodnie z zasadami prawa cywilnego możliwe jest zawarcie umowy nawet w sposób dorozumiany, poprzez rozpoczęcie jej wykonywania.

Tego typu działania spotyka się zwłaszcza w przypadku firm, które pracują ze sobą od lat. Strony ograniczają formalności do minimum i po ustaleniu essentialia negotii od razu przystępują do realizacji zadania. Zgodnie z przepisami, w stosunkach między przedsiębiorcami brak niezwłocznej odpowiedzi na ofertę oznacza jej akceptację.

Należy podkreślić, że w stosunkach między przedsiębiorcami nie stosuje się ogólnych reguł dotyczących oświadczeń woli składanych w formie elektronicznej, o których mowa w art. 66¹ §1-3 k.c.

Jakie przepisy normują funkcjonowanie internetowych platform spedycyjnych?

Warto pamiętać, że branża TSL często funkcjonuje w ujęciu globalnym. Sprawny przewóz towarów jest niezbędny dla zachowania płynności operacyjnej wielu firm, zarówno polskich, jak i zagranicznych. Dlatego niezbędne stało się wypracowanie uniwersalnych mechanizmów, które pozwalają na uregulowanie zasad współpracy bez względu na miejsce świadczenia usługi.

Choć korzystanie z platform spedycyjnych niekiedy przypomina aukcję internetową, gdzie kupujący usługę przewozu kieruje się aktualizowaną w czasie rzeczywistym ceną, nadal zrealizowanie samej usługi wymaga zachowania zgodności z licznymi przepisami regulującymi transport towarów.

Jakie akty prawne są najważniejsze z punktu widzenia współpracy spedytorów w sektorze B2B?

• Konwencja CMR z 1956 roku o międzynarodowym transporcie drogowym

• Konwencja ADR z 1957 roku o przewozie towarów i ładunków niebezpiecznych

• Konwencja ATP z 1970 roku o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych

• Konwencja TIR z 1975 roku o międzynarodowym tranzycie drogowym

• Umowa AETR z 1976 roku dotycząca pracy załóg kierujących pojazdami wykonującymi międzynarodowy przewóz drogowy

Przewóz towarów na terenie wspólnoty wymaga także dochowania unijnych przepisów dotyczących transportu towarów.

Krajowe przewozy towarów muszą być realizowane w zgodzie z polskim porządkiem prawnym. Kluczowe akty prawne w tym zakresie to:

• ustawa prawo przewozowe,

• ustawa prawo o transporcie drogowym,

• ustawa o czasie pracy kierowców

Ilość aktów prawnych, które regulują poszczególne zagadnienia dotyczące prawa transportowego, a także ich wzajemna zależność jest ogromna. Dlatego przed zawarciem umowy o przewóz towarów warto skorzystać z pomocy kancelarii specjalizującej się w obsłudze podmiotów z branży TSL. Nie tylko stworzy lub zaopiniuje ona umowę, ale przede wszystkim będzie czuwała nad zgodnością z prawem każdego z etapów transakcji – od załadowania towaru po jego rozładunek.

Czy elektroniczne giełdy transportowe są bezpieczne?

Przeniesienie usług z branży TSL do sieci tylko pozornie eliminuje problem związany z nieuczciwymi lub nierzetelnymi kontrahentami. Niestety, nadal zdarzają się przypadki podszycia pod dane istniejącej firmy z dobrą renomą lub wydanie towaru osobie nieuprawnionej.

Aby skutecznie bronić się przed takim praktykami, warto – poza oczywistą oceną podmiotów w oparciu o wewnętrzne systemy ratingowe platform – podjąć odpowiednie działania poprzedzające podpisanie umowy.

Przede wszystkim należy dokładnie weryfikować kontrahenta. Poprzestanie jedynie na dokumentach rejestrowych rodzi ryzyko błędu, dlatego należy także sprawdzić:

• dowód rejestracyjny pojazdu,

• dane kierowcy (w oparciu o dowód osobisty lub inny dokument),

• wypis z licencji (urzędowe poświadczenie posiadania odpowiedniego zezwolenia),

• polisę OC dla samochodu.