Rozporządzenie GPSR a platformy sprzedażowe — czyli o jakich obowiązkach musimy pamiętać?

Jak rozumieć pojęcie internetowej platformy handlowej?

Warto na wstępie przyjrzeć się pojęciu internetowej platformy handlowej, zdefiniowanemu w art. 3 pkt 14 rozporządzenia 2023/988. Termin ten odnosi się do dostawcy usługi pośrednictwa działającej za pośrednictwem interfejsu online, umożliwiającej konsumentom zawieranie umów na odległość z przedsiębiorcami w celu zakupu produktów. Polski ustawodawca w projekcie ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów przyjmuje tę definicję bez zmian, odwołując się bezpośrednio do rozporządzenia.

Za internetową platformę handlową uznaje się usługę świadczoną przez przedsiębiorcę lub w jego imieniu, która pozwala konsumentom na zawieranie umów na odległość zarówno z innymi konsumentami, jak i z przedsiębiorcami. Platforma taka może funkcjonować jako oddzielna aplikacja – desktopowa, webowa czy mobilna – lub być częścią interfejsu innej aplikacji.

Większość osób intuicyjnie utożsamia internetowe platformy handlowe z serwisami takimi jak Allegro, OLX, Ceneo, Morele, Vinted czy Empik. To jednak tylko część tego pojęcia – obejmuje ono również platformy posiadające wbudowany marketplace, nawet jeśli nie stanowi on ich głównej funkcji. Z tego powodu internetową platformą handlową są również Facebook (Marketplace Facebooka) oraz Instagram (Instagram Shopping).

Jakie obowiązki spoczywają na platformach internetowych w świetle przepisów rozporządzenia GPSR?

Platformy marketplace zostały obciążone wieloma obowiązkami, które nie obejmują innych sprzedawców oferujących swoje towary online. Zostały one szczegółowo wymienione w art. 22 rozporządzenia GPSR i są na tyle liczne, że warto omówić je indywidualnie.

Wyznaczenie punktu kontaktowego

Pierwszym z wymogów jest ustanowienie specjalnego punktu kontaktowego dla organów nadzoru i konsumentów, umożliwiającego elektroniczną wymianę informacji o bezpieczeństwie produktów. Obejmuje to również rejestrację w portalu Safety Gate oraz podanie tam danych tego punktu kontaktowego. Dobrą wiadomością jest to, że punkt kontaktowy ustanowiony zgodnie z wymaganiami GPSR może pełnić także funkcję punktu kontaktowego wynikającego z przepisów rozporządzenia DSA (ang. Digital Services Act), co eliminuje konieczność tworzenia dwóch oddzielnych jednostek.

Wprowadzenie wewnętrznych procedur dotyczących bezpieczeństwa produktów

Wewnętrzne procedury, o których mowa w art. 22 ust. 10 rozporządzenia GPSR, muszą obejmować mechanizmy umożliwiające przedsiębiorcom, którzy umieszczają swoje produkty na platformie, dostarczenie:

• informacji zgodnych z ust. 9 tego artykułu, w tym danych o producencie mającym miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii Europejskiej, lub – w stosownych przypadkach – informacji o osobie odpowiedzialnej zgodnie z art. 16 ust. 1 tego rozporządzenia,

• oświadczenia, w którym zobowiązują się do oferowania wyłącznie produktów zgodnych z wymogami rozporządzenia oraz podania dodatkowych informacji identyfikacyjnych, jeśli są wymagane.

Jakie informacje o produkcie są wymagane? Przede wszystkim chodzi o ogólny opis produktu oraz jego właściwości istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa. Może być również konieczne podanie informacji o możliwych zagrożeniach związanych z produktem oraz środkach, które zastosowano, aby je wyeliminować lub ograniczyć, w tym wyników badań przeprowadzonych przez producenta lub inny podmiot działający na jego zlecenie. W przypadku produktów regulowanych przez szczególne normy bezpieczeństwa należy także podać te normy.

Osobą odpowiedzialną może być osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna z siedzibą na terytorium Unii Europejskiej, która przejmuje obowiązki związane z zapewnieniem bezpieczeństwa produktu wytworzonego przez podmiot spoza Unii.

Reagowanie na nakazy organów nadzoru oraz zgłoszenia użytkowników

Dostawcy platform internetowych są zobowiązani do niezwłocznego reagowania na nakazy wydane przez organy nadzoru, przy czym czas reakcji nie może przekroczyć 2 dni roboczych. Informacja o sposobie rozpatrzenia sprawy powinna być przekazana przez system Safety Gate. Nakazy mogą wymagać od dostawcy platformy m.in.:

• usunięcia w określonym terminie wszystkich identycznych treści związanych z ofertą niebezpiecznego produktu ze swojego interfejsu,

• zablokowania dostępu do niebezpiecznego produktu,

• wyświetlenia wyraźnego ostrzeżenia.

Zgodnie z art. 22 ust. 6 rozporządzenia GPSR platformy muszą również monitorować informacje o produktach niebezpiecznych publikowane przez organy nadzoru.

Interfejs platform internetowych powinien umożliwiać zgłoszenie ostrzeżenia o niebezpiecznym produkcie zarówno przez organy nadzoru, jak i przez użytkowników. Dostawca platformy zobowiązany jest do moderacji takiego zgłoszenia bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu 3 dni roboczych.

Obowiązek dostosowania interfejsu platformy internetowej

Aby platformy mogły skutecznie spełniać nowe wymogi GPSR, rozporządzenie nakłada obowiązek modyfikacji interfejsu platformy. Zmiany te mają umożliwić sprzedawcom publikowanie lub łatwe udostępnianie konsumentom następujących informacji:

• imienia i nazwiska lub nazwy, zarejestrowanej nazwy handlowej lub znaku towarowego producenta oraz adresu pocztowego i adresu e-mail do kontaktu,

• imienia i nazwiska lub nazwy, adresu pocztowego i adresu e-mail osoby odpowiedzialnej w przypadku producentów spoza Unii Europejskiej,

• informacji identyfikujących produkt, w tym jego zdjęcia, rodzaju oraz innych identyfikatorów,

• wszelkich ostrzeżeń lub informacji na temat bezpieczeństwa, które powinny być umieszczone na produkcie lub dołączone do niego zgodnie z rozporządzeniem lub ustawodawstwem harmonizacyjnym, wyrażonych w języku zrozumiałym dla konsumentów.

Często modyfikacje interfejsu będą wymagały zmian w ustaleniach z firmami programistycznymi lub agencjami marketingowymi odpowiedzialnymi za rozwój i obsługę witryny.

Możliwość zawieszenia świadczenia usług dla sprzedawcy

Dostawcy internetowych platform handlowych mają obowiązek, po wcześniejszym wysłaniu ostrzeżenia, zawiesić świadczenie usług dla sprzedawcy, który wielokrotnie oferuje produkty niezgodne z rozporządzeniem. Przepisy w tej kwestii odsyłają do art. 23 rozporządzenia (UE) 2022/2065 o jednolitym rynku usług cyfrowych. W ocenie zgodności działań przedsiębiorcy z prawem należy uwzględnić m.in.:

• liczbę oczywiście nielegalnych treści lub bezzasadnych zgłoszeń/skarg, które zostały zgłoszone w danym okresie, w stosunku do ogólnej liczby informacji lub zgłoszeń,

• powagę nadużyć, w tym charakter nielegalnych treści oraz ich skutki,

• intencję użytkownika, jeżeli można ją określić.

Dzięki temu usługodawcy stają się „strażnikami” jakości i rzetelności informacji publikowanych na platformie.

Obowiązek współpracy z organami nadzoru

Przedsiębiorcy prowadzący internetowe platformy handlowe muszą współpracować z organami nadzoru w celu usuwania lub ograniczania ofert naruszających przepisy. Zakres współpracy jest szeroki i obejmuje m.in.:

• publikowanie na platformie rzetelnych, aktualnych informacji o bezpieczeństwie produktów,

• informowanie o usunięciu treści lub blokadzie dostępu do niebezpiecznego produktu,

• wspieranie organów nadzoru w odzyskiwaniu produktów,

• przekazywanie informacji o niebezpiecznych produktach i rodzaju ryzyka, z podziałem na państwa członkowskie,

• informowanie przedsiębiorców korzystających z platformy o zgłoszeniach dotyczących zagrożeń związanych z ich produktami,

• współpracę z Europejskim Urzędem ds. Nadużyć Finansowych (OLAF) poprzez wymianę informacji,

• pomoc w identyfikacji niebezpiecznego produktu w łańcuchu dostaw.

Dodatkowym obowiązkiem jest umożliwienie masowego pobierania danych ze strony internetowej (tzw. data scraping) przez organy nadzoru w celu oceny bezpieczeństwa produktów.

Jak możemy pomóc? Wdrożenie GPSR i nadzór nad zgodnością

Rozporządzenie GPSR nakłada na dostawców internetowych platform handlowych liczne obowiązki dotyczące oceny bezpieczeństwa produktów. Obejmuje to nie tylko współpracę z organami nadzoru na poziomie administracyjnym, ale również proaktywne działania zapewniające płynny przepływ informacji z użytkownikami platformy. Samodzielne wdrożenie tych wymogów może być wyzwaniem, a uchybienia mogą skutkować karami do 1 miliona złotych.

Kancelaria RPMS oferuje pełne wsparcie w zakresie wdrożenia przepisów GPSR. Opracujemy szczegółowe zalecenia, usprawnimy procesy wewnętrzne i zapewnimy reprezentację w kontaktach z organami nadzoru. Gwarantujemy również cykliczny audyt w zakresie zgodności z przepisami, pomagając przedsiębiorcom działać bezpiecznie i z pewnością rozwijać swoją działalność.

Pytania i odpowiedzi

Zaufali nam: