|
14 kwietnia 2025 | Ostatnio zmodyfikowano 15 kwietnia, 2025 o 15:18 | Czas na przeczytanie: 4 minut
Pozostałe Artykuły
Kto może skorzystać z ulgi?
Prawo do skorzystania z ulgi na złe długi przysługuje czynnym podatnikom VAT. Podstawowym warunkiem jest uznanie wierzytelności za nieściągalną, co może powodować wiele wątpliwości na gruncie praktycznym.
Nieściągalność ta jest „uprawdopodobniona”, jeśli należność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od upływu terminu płatności określonego na fakturze lub w umowie. Co istotne, korekta może być dokonana w rozliczeniu za okres, w którym upłynęło wspomniane 90 dni, pod warunkiem, że od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata (licząc od końca roku, w którym ją wystawiono).
Z ulgi mogą również korzystać podatnicy, których wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę egzekucji, wpisana do krajowego rejestru długów lub objęta postępowaniem upadłościowym dłużnika. Dzięki takim zapisom, ochrona interesów wierzyciela jest możliwa nawet w trudniejszych przypadkach, np. gdy kontrahent jest konsumentem lub korzysta ze zwolnienia z VAT.
Obowiązki wierzyciela i dłużnika
Korzystanie z ulgi na złe długi nakłada konkretne obowiązki zarówno na wierzyciela, jak i dłużnika.
Wierzyciel musi zgłosić korektę w deklaracji podatkowej za okres, w którym wierzytelność stała się nieściągalna, oraz poinformować o tym naczelnika właściwego urzędu skarbowego. W przypadku gdy należność zostanie później uregulowana, nawet częściowo, wierzyciel ma obowiązek zwiększyć podstawę opodatkowania i kwotę podatku należnego o odpowiednią wartość.
Dłużnik z kolei musi zmniejszyć kwotę odliczonego podatku naliczonego, jeśli nie uregulował faktury w ciągu 90 dni od terminu płatności. Jeżeli ureguluje należność po dokonaniu korekty, ma prawo ponownie zwiększyć kwotę odliczonego podatku naliczonego w zakresie odpowiadającym uregulowanej kwocie.
Ulga na złe długi – wybrane orzecznictwo
Kwestie związane z ulgą na złe długi były wielokrotnie analizowane przez organy podatkowe i sądy, szczególnie w kontekście zgodności polskich regulacji z przepisami unijnymi. Jako przykład można przytoczyć m.in wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 15 października 2020 r. (sprawa C-335/19), który uznał niektóre wymogi polskiej ustawy o VAT za niezgodne z prawem unijnym. Dotyczyło to m.in. warunków, które uniemożliwiały skorzystanie z ulgi, gdy dłużnik znajdował się w postępowaniu upadłościowym lub likwidacyjnym. Wyrok ten spowodował zmiany w przepisach, które weszły w życie 1 października 2021 r., w tym wydłużenie okresu na dokonanie korekty z 2 do 3 lat.
Choć przepisy te znacznie poprawiły sytuację wierzycieli, wciąż dochodzi do sporów interpretacyjnych. Sądy administracyjne często stają po stronie podatników, szczególnie gdy utrudnienia w skorzystaniu z ulgi wynikają z wcześniejszych naruszeń prawa unijnego przez Polskę. W orzeczeniach, takich jak wyrok WSA w Gliwicach z 13 kwietnia 2022 r. (sygn. akt I SA/Gl 1666/21), podkreślano, że przepisy krajowe muszą być stosowane w sposób zapewniający skuteczność praw przyznanych na mocy dyrektywy VAT.
Problemy i praktyczne wskazówki
Mimo zmian w przepisach, ulga na złe długi wciąż rodzi pewne trudności praktyczne. Wierzyciele muszą dokładnie pilnować terminów, gromadzić odpowiednią dokumentację i być przygotowani na konieczność prowadzenia sporów z organami podatkowymi. Z kolei dłużnicy powinni być świadomi, że brak terminowej zapłaty zobowiązania może skutkować koniecznością dokonania korekt podatkowych i kontroli w razie nieścisłości.
Warto wskazać, że skorzystanie z ulgi na złe długi nie wyklucza dalszego prowadzenia windykacji, zarówno na etapie polubownym, jak i sądowym i komorniczym. Warto jednak dobrze zaplanować te działania, aby w praktyce mogły doprowadzić do kompleksowej ochrony interesów wierzyciela.
Podsumowanie
Ulga na złe długi to ważny mechanizm chroniący przedsiębiorców przed skutkami nieściągalnych należności. Dzięki możliwości korekty podatku wierzyciele mogą częściowo zniwelować straty wynikające z niewypłacalności kontrahentów. Jednocześnie jednak, korzystanie z ulgi wymaga dokładnej znajomości przepisów i zachowania odpowiedniej staranności w dokumentacji i rozliczeniach. Warto pamiętać, że skorzystanie z ulgi na złe długi nie wyklucza “standardowej” windykacji, zatem jeżeli jesteś wierzycielem i potrzebujesz w tym zakresie wsparcia, skontaktuj się z nami za pomocą formularza.
Zaufali nam:
