Czym są małe długi?
Pojęcie ,,małe długi’’ nie posiada jednej, ściśle określonej definicji prawnej (windykacja niskich należności w proces windykacji długów). W doktrynie mówi się, że są to zobowiązania finansowe, które charakteryzują się stosunkowo niewielkimi kwotami, ale stanowią istotny element wielu transakcji gospodarczych i życia codziennego. W praktyce, można uznać, że dług jest mały, gdy jego wartość nie jest znaczna w porównaniu do średnich dochodów osoby zadłużonej.
Przykładami małych długów są niespłacone rachunki za usługi internetowe, zaległości w płatnościach kart kredytowych, opóźnione raty kredytów konsumenckich oraz opłaty za drobne usługi/towary (windykacja należności).
Minimalna kwota windykacji?
O ile windykacja dużych długów, czy zadłużeń korporacyjnych jest powszechnie praktykowana, o tyle małe długi często bywają pomijane lub postrzegane, jako nieopłacalne. Warto jednak pamiętać, że dla wielu przedsiębiorstw najmniejsza suma może mieć istotne znaczenie dla rentowności.
Istnieje powszechne przekonanie, że windykacja dotyczy jedynie znaczących zobowiązań finansowych, W rzeczywistości – nie ma prawnie określonej minimalnej kwoty długu, którą można windykować. Teoretycznie więc – można próbować odzyskać każdą kwotę, niezależnie od jej wartości. Niemniej jednak, istnieją pewne praktyki, które wpływają na decyzje wierzycieli i firm windykacyjnych. Windykacja bardzo małych długów może być utrudniona ze względu na koszty. Z tego względu wierzyciele i agencje windykacyjne podejmują decyzje w oparciu o analizę ekonomiczną i ryzyka, toteż tego rodzaju windykacja może być mniej powszechna niż windykacja długów o większej wartości (windykacja polubowna i windykacja małych kwot oraz wyegzekwowanie należnych środków w egzekucji komorniczej średnich przedsiębiorstw jeśli chodzi o odzyskanie długu).
Stosunkowo niewielkie, zaledwie kilkudziesięcio złotowe nieopłacone faktury nie mają co do zasady wpływu na budżet przedsiębiorstwa. Jednak, gdy jest ich kilkadziesiąt – suma staje się znacząca. Konsekwentne odzyskiwanie należności jest również swoistym dbaniem o reputację przedsiębiorstwa, gdyż unikanie postępowania windykacyjnego może zachęcać nieuczciwych kontrahentów do nawiązywania relacji biznesowych. Zatem – windykować co do zasady warto zamiast decydować się na wszczęcie postępowania sądowego i godzić się na uiszczenie opłaty sądowej.
Sposoby windykacji długów
Po pierwsze – próby kontaktu
W przypadku małych zadłużeń na wstępie warto podjąć próby nawiązania kontaktu z zaległym dłużnikiem, zarówno drogą mailową lub telefoniczną. Czasami okazuje się, że brak terminowej zapłaty nie wynika z problemów finansowych, czy celowego uchylania się od obowiązku, ale może mieć kuriozalne przyczyny, takie jak np. błąd w księgowości. Jeśli dłużnik reaguje na próby kontaktu – istnieje szansa szybkiego odzyskania długu lub rozpoczęcia działań polubownych. Przy tym nie sposób nie wskazać, że nie istnieje minimalna kwota windykacji, a każda może prowadzić do skuteczna windykacja należności, anwet przy windykacji polubownej jeśli chodzi o odzyskanie pieniędzy wierzyciela przez postępowanie sądowe
I. Rozwiązania polubowne
Polubowne metody windykacji mogą okazać się szybsze oraz mniej kosztowne, niż wszczęcie procedury sądowej. Pozwalają wierzycielom i dłużnikom uzyskać pożądany efekt, nie generując przy tym dodatkowych sporów oraz kosztów.
Negocjacje
Wierzyciel oraz dłużnik prowadzą rozmowy w celu osiągnięcia porozumienia w sprawie spłaty zadłużenia. Negocjacje pozwalają na bardzo elastyczne dostosowanie warunków spłaty do możliwości finansowych dłużnika.
Mediacja
Mediacja, jako jedno z popularniejszych narzędzi egzekwowania należności polega na tym, że strony konfliktu, przy udziale mediatora szukają kompromisowego rozwiązania. Mediator może pomóc w ustaleniu planu spłaty, negocjacji odsetek lub uzgodnieniu nowych terminów płatności.
Porozumienie spłaty
Przy ustalaniu nowych warunków spłaty rekomenduje się wierzycielom formalnie zatwierdzić zapewnienia dłużnika. Porozumienie spłaty powinno zawierać:
- Oznaczenie stron
- Oznaczenie zobowiązań dłużnika będących przedmiotem porozumienia
- Określenie warunków spłaty (terminy, kwoty, odsetki)
- Określenie sankcji w przypadku niedotrzymania warunków spłaty zobowiązania
- Porozumienie spłaty może być używane jako podstawa do dochodzenia ewentualnych roszczeń w razie niewywiązania się z umowy.
To metoda, w której wierzyciel zawiera umowę z agencją windykacyjną lub kancelarią prawną specjalizującą się w windykacji. Przedsiębiorstwa takie podejmują działania w imieniu wierzyciela w celu odzyskania długu. To wyjątkowo efektywna metoda, ponieważ specjaliści w dziedzinie windykacji posiadają duże doświadczenie w dochodzeniu roszczeń. Najczęściej stosują upomnienia prawne, które informują dłużnika o jego zobowiązaniach oraz ostrzegają o możliwych konsekwencjach prawnych w przypadku niespłacenia długu. Windykacja przez zlecenie niestety czasem bywa nieopłacalna, jeśli do wyegzekwowania mamy niewielki dług, wobec tego należy rozważyć, czy jest to opłacalne.
III. Przedsądowe wezwanie do zapłaty
Wierzyciel jest zobowiązany do wysłania wezwania do zapłaty przed skierowaniem sprawy do sądu. Najważniejszym elementem przedsądowego wezwania jest informacja o konsekwencjach jakie spotkają dłużnika w przypadku, gdy nadal nie ureguluje swoich zaległości finansowych. Jedną z nich jest skierowanie sprawy do sądu i obarczenie go kosztami postępowania. Jeżeli dalej będzie uchylał się od zapłaty – dodatkowo będzie musiał pokryć koszty późniejszego postępowania egzekucyjnego – czytaj: https://rpms.pl/windykacja-na-koszt-dluznika-kiedy-jest-mozliwa/.
IV. Windykacja sądowa
Podstawą do rozpoczęcia windykacji sądowej jest brak możliwości odzyskania należnych środków poprzez wszelkie metody polubowne. Co do zasady – sprawę kieruje się do sądu w momencie, gdy wielokrotne próby porozumienia, a także brak reakcji na przedsądowe wezwanie do zapłaty nie przynoszą rezultatów.
Sprawy o zapłatę mogą być rozpoznawane w czterech głównych trybach postępowania sądowego:
Nakazowym
Upominawczym
Upominawczym elektronicznym
Zwykłym
1. Postępowanie nakazowe
Postępowanie nakazowe umożliwia szybkie rozpoznanie sprawy, ponieważ sąd orzeka bez przeprowadzenia rozprawy, na podstawie dołączonych do pozwu dokumentów. W tym trybie można dochodzić roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych (traktowanych w obrocie, jako indywidualne, niewyróżniające się szczególnymi, indywidualnymi cechami).
Sprawy rozpoznawane w postępowaniu nakazowym dotyczą żądania zapłaty należności pieniężnych, które są dobrze udokumentowane np. fakturą, rachunkami, potwierdzeniem odebrania usługi. Sąd może wydać także nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub należycie wypełnionego rewersu, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości.
Rozpoznanie sądu w tym trybie ogranicza się do wydania nakazu zapłaty albo stwierdzenia braku podstaw do jego wydania. W przypadku jego wydania – pozwany ma w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami albo wnieść w tym terminie zarzuty.
2. Postępowanie upominawcze
Postępowanie upominawcze jest dobrą alternatywną dla postępowania nakazowego w momencie, gdy wierzyciel nie dysponuje odpowiednimi dokumentami wymaganymi w trybie nakazowym. Ogranicza się do jednego etapu – przeprowadzane jest w całości na posiedzeniu niejawnym. Co za tym idzie – do rozpoznania sprawy nie jest wymagana obecność pozwanego.
Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym sąd wydaje z urzędu (bez potrzeby złożenia wniosku o wydanie nakazu zapłaty), jeśli został wniesiony pozew zawierający żądanie zasądzenia roszczenia pieniężnego spełniające wszystkie wymagania formalne.
3. Postępowanie upominawcze elektroniczne
EPU zyskuje w ostatnim czasie na popularności. Nie ma się co dziwić – sąd elektroniczny umożliwia uzyskanie tytułu wykonawczego w krótkim czasie, przy niższej niż w standardowym postępowaniu upominawczym opłacie sądowej, a ponadto – cały proces odbywa się zdalnie. Pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym może złożyć osoba fizyczna będąca powodem lub działająca w imieniu powoda (pełnomocnik, przedstawiciel ustawowy, osoba reprezentująca). Aby dochodzić roszczeń w ramach EPU, wysokość zobowiązania powinna być określona w jasny i zrozumiały sposób, a istnienie obowiązku zapłaty wobec wierzyciela musi wynikać ze wskazanych przez powoda dokumentów (rachunki, faktury). W ramach postępowania nie przeprowadza się postępowania dowodowego oraz rozpraw, a do pism procesowych nie załącza się dokumentów. Nakaz zapłaty w EPU może zostać wydany nawet w ciągu kilku dni od złożenia pozwu.
Zaletą takiego postępowania są niskie koszty sądowe – w porównaniu ze zwykłym postępowaniem upominawczym, opłata od pozwu jest czterokrotnie niższa, gdyż wynosi 1,25% wartości przedmiotu sporu zamiast 5%.
4. Postępowanie w trybie zwykłym
Ten tryb stosuje się, gdy sprawa jest szczególnie zawiła lub jej rozstrzygnięcie wymaga wiadomości specjalnych (wówczas konieczne jest wezwanie biegłego). Sąd przeprowadza rozprawę, wzywa na nią powoda i pozwanego, a w razie potrzeby – świadków. Wpis sądowy w tym trybie wynosi 5% wartości przedmiotu sporu.
Nakaz zapłaty
W przypadku uznania roszczeń powoda – sąd w wyniku powyższych postępowań wydaje nakaz zapłaty, który zobowiązuje do zaspokojenia roszczenia pieniężnego w całości wraz z kosztami oraz uprawniania do wniesienia zarzutów/sprzeciwu. Niezaskarżony nakaz ma skutki prawomocnego wyroku. W przypadku jego niewykonania – może być podstawą przymusowej egzekucji przez organy postępowania egzekucyjnego.
Co warto pamiętać podczas windykacji małego długu?
Windykacja małego zadłużenia to proces, który wymaga specjalistycznego podejścia. Nie chodzi bowiem tylko o odzyskanie należności – ale także w miarę możliwości – zachowanie dobrych relacji z klientem. Kluczową rolę w takim przypadku odgrywa profesjonalizm, empatia, a przede wszystkim umiejętność skutecznej komunikacji. Wobec tego – jeśli klient jest uczciwy, a jego zaległość wynika z przyczyn niezależnych od jego woli – należy zachować maksymalną elastyczność i prowadzić negocjacje w sposób polubowny.
Co zrobić, żeby unikać zaległości u kontrahentów?
Odraczanie terminu płatności jest często stosowane w praktyce handlowej, gdy obie strony uzgadniają, że płatność zostanie dokonana po pewnym, określonym czasie od dostawy towaru lub świadczenia usługi. Tę instytucję warto stosować jedynie w relacjach z rzetelnymi/ stałymi kontrahentami.
Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, która zaczęła obowiązywać 1 stycznia 2020 r., odroczony termin płatności może wynosić:
· 30 dni, jeżeli dłużnikiem jest podmiot publiczny, niebędący podmiotem leczniczym np. urząd
· 60 dni, jeżeli dłużnikiem jest mikroprzedsiębiorstwo lub małe albo średnie przedsiębiorstwo. Ustawa przewiduje możliwość przedłużenia tego terminu, jeśli nie jest to rażąco nieuczciwe.
Za rzetelnego kontrahenta można uznać stronę umowy, która zapewnia sprawny przebieg każdej transakcji tj. jest wiarygodna pod względem terminowej płatności poprzednich transakcji, nie istnieją poważne wątpliwości co do jej wypłacalności oraz nie jest objęta postępowaniem upadłościowym.
Zaufali nam: