Crowdfunding – czym jest i na czym polega?

Rozróżniamy kilka rodzajów crowdfundingu. Główny podział rozgranicza crowdfunding udziałowy i nieudziałowy. Pierwszy rodzaj, czyli crowdfunding udziałowy (inwestycyjny) zazwyczaj jest wykorzystywany w projektach biznesowych. Biorący udział w crowdfundingu udziałowym otrzymują udziały w przedsięwzięciu, jeżeli uda się je zrealizować. Mogą to być np. udziały w nieruchomości wspólnie nabywanej, papiery wartościowe, udział w spółce czy prawo do dywidendy.

Drugi rodzaj, czyli crowdfunding nieudziałowy (oparty o system nagród) to taki, w którym wspierający w zamian za udział otrzymują od organizatora nagrody, np. w postaci niewielkich upominków. Przykładowo, uczestnicy zbiórki na stworzenie gry karcianej, w zależności od kwoty jaką wsparli inicjatywę otrzymają gadżety lub dodatki do gry.

Rozróżniamy również crowdfunding dotacyjny. Ten rodzaj finansowania społecznościowego najczęściej wykorzystują organizatorzy zbiórek charytatywnych. Inwestor wpłaca środki, ale nie otrzymuje w zamian żadnego świadczenia. Natomiast crowdfunding pożyczkowy to taki, w ramach którego organizatorzy zobowiązują się do zwrotu wpłaconych kwot wraz z ustalonymi odsetkami.

Jakie projekty można sfinansować w drodze finansowania społecznościowego?

W formie crowdfundingu można finansować różnego rodzaju przedsięwzięcia. Szukający funduszy często sięgają po tę formę finansowania poszukując środków na wprowadzenie na rynek nowego produktu, czy też zakładając zupełnie nową firmę. Z sukcesem finansowane są w ten sposób kampanie wyborcze, imprezy czy tworzenie oprogramowania komputerowego i gier.

Platformy crowdfundingowe zazwyczaj służą zbieraniu środków na projekty z jakiejś kategorii. Przykłady to: wspieranie działalności artystycznej (patronite.pl), zbiórki charytatywne (zrzutka.pl), wspieramkulturę.pl (projekty kulturalne), FindFunds.pl (proste inwestowanie). Spektrum jest szerokie, a ograniczeniem regulamin serwisu.

Crowdfunding w Polsce – regulacje prawne

Crowdfunding w Polsce szybko się rozwija, a zbiórki społeczne cieszą się rosnącą popularnością – widać to również w znacznej ilości platform pośredniczących w pozyskiwaniu środków. Finansowanie społecznościowe w Polsce jest legalne, ale nieuregulowane. W obliczu braku regulacji, stosuje się znowelizowane przepisy ustawy z 14 marca 2014 roku o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych.

Zjawisko crowdfundingu czujnie obserwuje i nadzoruje Komisja Nadzoru Finansowego. Aktywna w tej materii jest również Giełda Papierów Wartościowych, która w 2019 roku uruchomiła specjalny program dla domów maklerskich organizujących zbiórki społecznościowe. Co ważne, o nowelizacji przepisów dotyczących crowdfundingu dla przedsięwzięć gospodarczych pisaliśmy w tym artykule. Mowa o rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych, ustalającym jednolite ramy dla crowdfundingu, które weszło do stosowania 10 listopada 2021 r. Rozporządzenie to jest pierwszym aktem unijnym, który w sposób kompleksowy reguluje kwestię finansowania społecznego projektów biznesowych prowadząc do profesjonalizacji podmiotów zarządzających platformami crowdfundingowymi.

Jedne z najbardziej znanych platform crowdfundingowych w Polsce to np. zrzutka.pl. wspieram.to, czy patronite.pl. Każda z nich różni się nieco założeniami, charakterystyką organizatorów i inwestorów. Przykładowo, na portalu zrzutka.pl najczęściej publikowane są zbiórki charytatywne, podczas gdy serwis patronite.pl jest miejscem, w którym zbiórki na swoje projekty organizują twórcy internetowi i artyści.