Biuro Usług Płatniczych

Biuro Usług Płatniczych, po rozpoczęciu działalności, musi wypełniać określone obowiązki. Podstawowym z nich jest stała kontrola przeprowadzanych usług finansowych. Średnia całkowitej kwoty transakcji płatniczych z poprzednich 12 miesięcy wykonanych usług nie może przekraczać kwoty 500 tys. euro miesięcznie (do ustalenia średniej całkowitej kwoty transakcji do obliczeń stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski, obowiązujący w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego moment obliczeń). Do wyliczenia średniej bierze się pod uwagę wszystkie usługi płatnicze, w tym te wykonywane za pośrednictwem agentów.

Z obowiązkiem kontroli średniej wysokości kwoty miesięcznej transakcji można powiązać inne zobowiązanie. Biuro Usług Płatniczych zobligowane jest do okresowego przekazywania KNF informacji o łącznej wartości i liczbie transakcji płatniczych wykonanych przez biuro (w tym także przez agentów biura). Każde Biuro Usług Płatniczych powinno kategorycznie przestrzegać zalecenia wydawane przez KNF.

Kolejnym istotnym zobowiązaniem Biura Usług Płatniczych jest ochrona środków pieniężnych otrzymanych od użytkowników w celu wykonania transakcji płatniczych. Tu również zasada ta w równym stopniu dotyczy środków otrzymanych przez BUP bezpośrednio od użytkowników, jak i za pośrednictwem agentów. Aby móc spełnić ten obowiązek, Biuro Usług Płatniczych winno posiadać umowę gwarancji bankowej albo ubezpieczeniowej, albo umowy ubezpieczenia. Umowa taka może zostać podpisana pomiędzy Biurem Usług Płatniczych a bankiem krajowym, oddziałem banku zagranicznego, instytucją kredytową lub zakładem ubezpieczeń. Należy jednak pamiętać, że żadna z tych instytucji nie może należeć do tej samej grupy co dane Biuro Usług Płatniczych.

Biuro Usług Płatniczych jest instytucją obowiązaną w rozumieniu przepisów ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. W związku z tym, przeprowadzając transakcję o równowartości przekraczającej 15 000 euro, Biuro ma obowiązek dokonania rejestracji takiej transakcji. Dotyczy to także przypadków, w których transakcja ta jest przeprowadzana za pomocą więcej niż jednej operacji finansowej

Zakończenie działalności i wykreślenie z rejestru  BUP

Zakończenie działalności Biura Usług Płatniczych również wiąże się z określonym postępowaniem proceduralnym. Przede wszystkim, PUB jest zobowiązane do zawiadomienia KNF o zamiarze zakończenia działalności gospodarczej lub działalności w charakterze biura usług płatniczych. W zawiadomieniu powinna znaleźć się data zakończenia działalności.

Do poprawnego i pełnego zamknięcia działalności Biura Usług Płatniczych konieczne jest obligatoryjne wykreślenie go z rejestru KNF. Wykreślenie to może nastąpić w dwojaki sposób:

• Na wniosek samego Biura Usług Płatniczych. Wniosek ten może być złożony osobiście do KNF przez przedstawiciela biura lub przesłany pocztą na adres KNF przez osobę reprezentującą biuro;

• Z urzędu w przypadku zakończenia przez biuro usług płatniczych działalności gospodarczej lub działalności w charakterze biura usług płatniczych, na podstawie zawiadomienia o zakończeniu działalności (przy czym data wykreślenia nie może być wcześniejsza niż data wpływu zawiadomienia do KNF) lub w przypadku prawomocnego orzeczenia wobec osoby fizycznej wpisanej do rejestru zakazu prowadzenia działalności jako biuro usług płatniczych.

MIP a BUP

Mała instytucja płatnicza (MIP) stanowi rozwiązanie, które wprowadzono nowelizacją ustawy o usługach płatniczych w związku ze wdrożeniem dyrektywy PSD2. MIP, podobnie jak BUP, służy prowadzeniu działalności w zakresie świadczenia usług płatniczych. Są to usługi w mniejszym rozmiarze, a wobec MIP zastosowano pewne ograniczone wymagania regulacyjne. Jednym z nich jest brak obowiązku uzyskania zezwolenia KNF.

Podobnie jak biuro usług płatniczych, mała instytucja płatnicza to osoba prawna, fizyczna lub też jednostka organizacyjna, której – na mocy ustawy – przyznano zdolność prawną. MIP musi zostać wpisana do rejestru dostawców usług płatniczych oraz wydawców pieniądza elektronicznego, oraz prowadzić działalność w zakresie dowolnej usługi płatniczej innej niż usługa inicjowania transakcji płatniczej lub też usługa dostępu do informacji o rachunku. Założenie MIP nie wymaga jednak uzyskania zgodny KNF, wystarczy wspomniany wpis do rejestru.

Podstawową różnicą pomiędzy MIP a BUP jest zakres działalności. MIP stanowi lepsze rozwiązanie dla przedsiębiorców, którzy planują prowadzenie działalności w większej skali. Mała Instytucja Płatnicza daje możliwość przetestowania działalności w zakresie usług płatniczych, co jest korzystne dla przedsiębiorców, którzy chcieliby przygotować ewentualny wniosek o zezwolenie dla krajowej instytucji płatniczej. Jak wspomniano wyżej, średnia całkowitej kwoty transakcji płatniczych z poprzednich 12 miesięcy wykonanych przez BUP (w tym przez agentów, za pośrednictwem których świadczone są usługi płatnicze) nie może przekraczać kwoty 500 000 euro miesięcznie. W przypadku MIP limit ten wynosi 1 500 000 euro miesięcznie.

Zbliżająca się nowelizacja dla BUP

28 stycznia 2021 r. opublikowany został projekt nowelizacji ustawy o usługach płatniczych, dotyczący w dużym stopniu biur usług płatniczych. Jakie zmiany ma wprowadzić ustawa? Jednym z jej głównych założeń było zmniejszenie kosztów związanych z prowadzeniem BUP-ów oraz skrócenie listy formalności, jakie biuro musi spełnić. W uzasadnieniu projektu można wyczytać, iż wzięty został pod uwagę profil przedsiębiorców prowadzących biura usług płatniczych. Są to zazwyczaj drobni przedsiębiorcy, który świadczą usługi przekazu pieniężnego w uzupełnieniu innej działalności gospodarczej, w związku z czym planowane jest ograniczenie obowiązków publicznych BUP (m.in. w zakresie finansowania nadzoru, a także zmiana zakresu nadzoru publicznego nad biurami usług płatniczych).

Jednakże, pośród planowanych zmian znajduje się nie tylko ograniczenie obowiązków BUP, ale także ograniczenie działalności tych podmiotów. Nowe limity mają dotyczyć wysokości pojedynczych transakcji (transakcje z tego samego tytułu) do 2,5 tys. euro. Wprowadzenie ograniczeń motywowane jest tym, iż podstawowa działalność BUP powinna skupiać się na obsłudze niskokwotowych przekazów pieniężnych, za pomocą których realizowane są opłaty i rozliczenia związane z czynnościami życia codziennego oraz obsługa osób niekorzystających z rachunków płatniczych do tego typu transakcji.

Co się stanie, gdy jednostkowa kwota transakcji realizowanej przez BUP przekroczy limit 2,5 tys. euro? Wówczas wymagane będzie skorzystanie z usług innych dostawców usług płatniczych.

Pośród z pewnością pozytywnych zmian zapowiedzianych w nowelizacji ustawy o BUP jest zniesienie obowiązku BUP do przekazywania KNF dokumentów potwierdzających zawarcie umowy gwarancji lub ubezpieczenia zawartych w celu ochrony środków otrzymanych od użytkowników oraz kar związanych z niedopełnieniem takiego obowiązku. Nadal jednak BUP będą zobowiązane przekazywać klientom informacje o posiadanych gwarancjach zabezpieczających transakcję, a także informować KNF o sposobie ochrony środków klientów w sprawozdaniu rocznym. W przypadku naruszenia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia lub gwarancji na przedsiębiorcę świadczącego usługi w ramach BUP może zostać nałożona kara – zakaz dalszego prowadzenia tejże działalności oraz wykreślenie z rejestru KNF.