Absolutorium dla zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością i spółce akcyjnej

Czym jest absolutorium dla zarządu?

Absolutorium (określane inaczej jako pokwitowanie lub skwitowanie) jest rodzajem wewnętrznego aktu spółki, który ma na celu wykazanie, czy spółka, w której imieniu wypowiadają się uczestniczący w zgromadzeniu, jest zadowolona z dotychczasowych działań organów. Chodzi o akceptację (lub jej brak) działalności organów spółki z uwzględnieniem wszelkich aspektów działania, zarówno poddanych ocenie na podstawie dokumentów przedłożonych, jak i na innej podstawie. W orzecznictwie określa się, iż istotą aktu absolutoryjnego jest wewnętrzne „rozliczenie” z organami spółki. Absolutorium jest udzielane w celu potwierdzenia właściwego wykonywania mandatu w organach spółki, udzielenie absolutorium stanowi zatem „zatwierdzenie” przez zgromadzenie wspólników sposobu sprawowania funkcji i podejmowanych w związku z tym działań przez członków zarządu w poprzednim roku obrotowym. W doktrynie mówi się, że udzielając absolutorium, wspólnicy akceptują działania podjęte przez członków organów i oceniają ich pracę pozytywnie.

Co przepisy kodeksu spółek handlowych mówią na temat absolutorium?

Konieczność podjęcia uchwały w przedmiocie absolutorium członkom zarządu i dla danego członka zarządu w organach spółki przez podjęcie uchwały wynika z art. 231 k.s.h. w przypadku spółki o.o. oraz art. 395 §1 pkt 3 w przypadku spółki akcyjnej. Zgodnie z tymi przepisami w terminie 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego powinno zostać zwołane zgromadzenie wspólników, które podejmuje uchwałę w przedmiocie:

• 
  

  rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu oraz sprawozdania finansowego z działalności spółki za ubiegły rok obrotowy;

  
  
• 
  

  powzięcia uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, chyba że umowa spółki przewiduje inny sposób podziału zysku;

  
  
• 
  

  udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków.

  
  

Oczywiście przedmiot zgromadzenia wspólników można poszerzyć również o inne kwestie, niewymienione wprost w przepisie.

Z treści przepisu wprost wynika, że absolutorium udziela się członkom wszystkich organów spółki, a zatem nie tylko zarządowi, ale również radzie nadzorczej i komisji rewizyjnej, jeżeli zostały ustanowione. Warto pamiętać, że choć akceptacja działań członków zarządu odbywa się w formie uchwały, decyzja powinna być podjęta w stosunku do każdego członka organu osobno. Co więcej, wspólnicy zawsze głosują za udzieleniem absolutorium lub przeciwko niemu. Głosowanie nie powinno być podejmowane za nieudzieleniem absolutorium.

Zobacz również: Absolutorium nie zawsze ochroni członka zarządu przed odpowiedzialnością

Kogo dotyczy absolutorium?

Udzielenie absolutorium dotyczy wszystkich osób, które pełniły funkcję członków jednego z organów spółki w ostatnim roku obrotowym, w tym:

• 
  

  członków zarządu;

  
  
• 
  

  członków rady nadzorczej;

  
  
• 
  

  członków komisji rewizyjnej.

  
  

Procedura dotyczy również byłych członków zarządu, tych, którzy zostali odwołani z pełnionej funkcji oraz których kadencja upłynęła w trakcie roku obrotowego. Członkowie organów spółki, których mandaty wygasły przed dniem zgromadzenia wspólników, mogą uczestniczyć w zgromadzeniu, przeglądać sprawozdanie zarządu i sprawozdanie finansowe oraz biegłego rewidenta oraz przedkładać do nich opinie. Aby skorzystać z uprawnienia, niezbędne jest złożenie wniosku przynajmniej na 1 tydzień przed zgromadzeniem wspólników.

W konsekwencji indywidualnego głosowania, pewna część członków organów może otrzymać absolutorium, podczas gdy innym może ono zostać odmówione. Zgodnie z postanowieniami art. 244 k.s.h., należy przyjąć, że absolutorium nie zostanie udzielone, gdy w spółce jednoosobowej jedyny wspólnik pełni jednocześnie rolę jedynego członka zarządu.

Zobacz również:

Absolutorium dla rady nadzorczej

Tak jak w przypadku udzielania absolutorium dla poszczególnych członków zarządu (co stanowi obowiązkowy punkt porządku obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników), ważne jest pamiętanie, że członkowie rady nadzorczej również powinni mieć udzielone absolutorium w zakresie swoich obowiązków.

Udzielanie absolutorium członkom rady nadzorczej w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest możliwe tylko w sytuacji, gdy dana posiada taki organ.

Warto zauważyć, że w spółce akcyjnej rada nadzorcza zawsze jest obecna, natomiast w przypadku spółek z o.o. jest ona zazwyczaj opcjonalna, chyba że mówimy o spółkach z o.o., gdzie kapitał zakładowy przekracza 500 000 złotych, a liczba wspólników przekracza dwudziestu pięciu. W takich przypadkach zaleca się ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej. Warto podkreślić, że umowa spółki może ograniczyć indywidualną kontrolę wspólników w takiej sytuacji.

Należy zaznaczyć, że absolutorium nie jest udzielane organowi jako całości, lecz dotyczy poszczególnych członków zarządu (każdego z osobna) oraz oddzielnie każdego członka rady nadzorczej. Proces głosowania nad absolutorium dla członków rady nadzorczej przebiega analogicznie do tego dla członków zarządu.

Uprawnienia byłych członków zarządu, którym ma być udzielone absolutorium

Kodeks spółek handlowych wprowadza możliwość udziału byłych członków zarządu (odwołanych) w czynnościach przygotowawczych do odbycia zwyczajnego zgromadzenia wspólników (art. 203 § 3 k.s.h.) oraz dla wszystkich osób, które pełniły funkcje członków organów (a więc również rady nadzorczej, komisji rewizyjnej) udziału w walnym zgromadzeniu (art. 231 § 3 k.s.h.).

Prawo byłych członków organów dotyczy tych, których mandaty wygasły zwyczajnie, jak i nagle w ostatnim roku obrotowym.

Dotyczy to więc następujących sytuacji: upływu kadencji w trakcie roku obrotowego, upływu mandatu w dniu odbycia zgromadzenia, rezygnacji, odwołania, utraty zdolności do czynności prawnych (przez ubezwłasnowolnienie całkowite lub częściowe, skazanie prawomocnym wyrokiem za przestępstwa wskazane w art. 18 § 2 k.s.h.), podjęcie funkcji wyłączających (art. 214 k.s.h. i przepisy szczególne).

Wszystkie te osoby (z wyłączeniem zmarłych) mają – poza uczestniczeniem w zgromadzeniu – prawo do przeglądania sprawozdań sporządzanych przez aktualny zarząd wraz z odpisem sprawozdania przygotowanego przez aktualną radę nadzorczą oraz sprawozdania biegłego rewidenta. Dodatkowo mogą przedkładać na piśmie opinie o tych sprawozdaniach. Aby można było skorzystać z tych uprawnień, należy to zgłosić na siedem dni przed zgromadzeniem.

W związku z powyższym przyjąć należy, że prawo do udziału w zgromadzeniu wspólników może nie być zrealizowane w przypadku, gdy uchwały są podejmowane w trybie art. 240 k.s.h.

Pewnym wyjściem z sytuacji może być przedstawienie żądania byłego członka bezpośrednio po wygaśnięciu mandatu. W takiej sytuacji spółka powinna traktować to żądanie analogicznie do tego, o jakim mowa jest w art. 231 § 3 k.s.h. Osoby te mają prawo wypowiedzi tylko zgodnie z porządkiem obrad w punkcie dotyczącym ich absolutorium i tylko w sposób podporządkowany decyzjom przewodniczącego zgromadzenia.

Udział w zgromadzeniu mogą brać ponadto przedstawiciele ustawowi osób ograniczonych lub pozbawionych zdolności do czynności prawnych.

Zobacz również: Fundacja rodzinna – Czym jest i jak funkcjonuje fundacja rodzinna?

Struktura spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

By przybliżyć pojęcie absolutorium dla zarządu w przypadku obydwu typów spółek, należy wyjaśnić także ich strukturę.

Niezależnie od charakterystyki spółki, czy to jednoosobowej, czy wieloosobowej, każda spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) składa się z dwóch istotnych organów: zarządu oraz zgromadzenia wspólników. W przypadku spółki jednoosobowej, jedyny wspólnik sprawuje wszelkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników.

Fakultatywnie, każda spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może ustanowić organ nadzoru, przybierający postać rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej. Obowiązek utworzenia organu nadzoru, tj. rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, nakłada się na spółki, których kapitał zakładowy przekracza kwotę 500.000 złotych, a liczba wspólników przekracza dwudziestu pięciu.

Zarząd w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiada za codzienną działalność firmy oraz realizację założonych celów. Składa się z co najmniej jednej osoby, która może być jednocześnie wspólnikiem spółki.

Do głównych zadań zarządu sp. z o.o. należy m. in. podejmowanie decyzji operacyjnych, reprezentowanie spółki na zewnątrz, przygotowywanie sprawozdań finansowych oraz dbanie o przestrzeganie obowiązujących przepisów prawnych. W sytuacjach istotnych dla spółki, takich jak zmiana umowy spółki czy podział zysku, zarząd musi uzyskać zgodę zgromadzenia wspólników.

Struktura spółki akcyjnej

Do obowiązkowych i zarazem najważniejszych organów spółki akcyjnej należy zarząd, walne zgromadzenie akcjonariuszy oraz rada nadzorcza.

Statut spółki albo późniejsza uchwała zarządu może wprowadzać podział kompetencji pomiędzy poszczególnymi członkami zarządu. Liczba członków zarządu powinna być ustalona w statucie spółki.

Zarząd w spółce akcyjnej pełni dwie najważniejsze kompetencje:

• 
  

  reprezentuje spółkę w stosunkach zewnętrznych

  
  
• 
  

  prowadzi sprawy spółki. Podobnie jak w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, zarząd spółki akcyjnej musi działać zgodnie z prawem, dbając o zgodność z przepisami dotyczącymi rynku kapitałowego oraz informując akcjonariuszy o kluczowych decyzjach podejmowanych przez firmę.

  
  

Zobacz również: Formy zatrudnienia członków zarządu w spółce z o.o.

Procedura udzielania absolutorium

W polskim prawie handlowym, procedura udzielenia absolutorium dla zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej różni się, ze względu na różnice w strukturze tych dwóch rodzajów spółek. Poniżej wskazujemy ogólny zarys procedur dla obu typów spółek:

• 
  

  Zgodnie z art., 231 § 2 KSH, minimalny przedmiot obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników, który obejmuje zgodnie z art. 231 § 2 KSH to:

  
  

1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy;

2) powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, jeżeli zgodnie z art. 191 § 2 KSH sprawy te nie zostały wyłączone spod kompetencji zgromadzenia wspólników;

3) udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków.

• 
  

  Sprawy wskazane w punkcie 1 i 3 powyżej należą do wyłącznej kompetencji zgromadzenia wspólników, a ponadto mogą być przedmiotem obrad jedynie podczas zwyczajnego zgromadzenia wspólników, dlatego niedopuszczalne jest podjęcie w tych sprawach uchwał na nadzwyczajnym zgromadzeniu wspólników

  
  
• 
  

  Jak wynika z art. 231 § 5 KSH, przedmiotem obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników mogą być także inne sprawy, które nie należą do kompetencji zgromadzenia wspólników czy to z mocy ustawy czy umowy spółki, niż wyżej wskazane.

  
  
• 
  

  Podjęcie uchwały w sprawie udzielenia absolutorium członkom organów spółki z o.o. leży w gestii zwyczajnego zgromadzenia wspólników, w przypadku zaś spółki akcyjnej – zwyczajnego zgromadzenia akcjonariuszy.

  
  
• 
  

  Zgromadzenie wspólników podejmuje uchwałę w sprawie udzielenia absolutorium zarządowi.

  
  
• 
  

  W przypadku spółki z o.o. uchwała ta zazwyczaj wymaga zwykłej większości głosów, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Umowa spółki może podwyższyć próg przy głosowaniu absolutorium lub przyjąć większość kwalifikowaną.

  
  

Zobacz również: Zakaz konkurencji członka zarządu i członka rady nadzorczej

Absolutorium w spółce jednoosobowej

W przypadku spółek jednoosobowych można spotkać się z dwoma stanowiskami w przedmiocie udzielenia absolutorium. Zwolennicy liberalnego podejścia wskazują, że intencją ustawodawcy było, aby nie stosować art. 244 k.s.h. w przypadku tych spółek, w których jedyny wspólnik jest jednocześnie jedynym członkiem zarządu.

Bardziej restrykcyjny – i jak się wydaje słuszny systemowo – pogląd zakłada właśnie odwołanie się właśnie do brzmienia art. 244 k.s.h. Zgodnie z tym przepisem, wspólnik nie może osobiście, ani przez pełnomocnika, ani jako pełnomocnik innej osoby głosować przy powzięciu uchwał dotyczących jego odpowiedzialności wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu, w tym:

• udzielenia absolutorium;

• zwolnienia z zobowiązania wobec spółki;

• sporu między tą osobą a spółką.

W praktyce oznacza to, że w spółkach jednoosobowych nie podejmuje się uchwały w sprawie absolutorium.

Głosowanie nad uchwałą w kwestii udzielenie zarządowi spółki absolutorium

Głosowanie w sprawie absolutorium uważa się w doktrynie za sprawę osobową. Z tego względu stosownie do brzmienia art. 247 §2 k.s.h. należy je przeprowadzić w trybie tajnym. W sytuacji, kiedy członek zarządu jest jednocześnie wspólnikiem spółki, a zarząd jest wieloosobowy, bierze on udział w głosowaniu nad absolutorium na rzecz innych członków organu, ale nie oddaje głosu w przedmiocie swojego własnego absolutorium

Udzielenie absolutorium powinno się odbywać poprzez głosowanie uchwały pozytywnej, tj. kto jest za udzieleniem absolutorium. Wynika to z brzmienia art. 395 § 2 pkt 3 k.s.h., w którego treści jest mowa o udzieleniu absolutorium, a nie o nieudzieleniu. Efekty głosowań uchwał negatywnych i pozytywnych w związku z konieczną liczbą głosów przy większości bezwzględnej mogą być odmienne.

Brak osiągnięcia przewagi ponad 50% ważnie oddanych głosów za udzieleniem absolutorium powoduje nieudzielenie absolutorium. Statut spółki może podwyższyć próg przy głosowaniu absolutorium lub przyjąć większość kwalifikowaną. Przy udzielaniu absolutorium można wprowadzić również kworum niezbędne do podjęcia takiej uchwały. Akt absolutoryjny jest aktem wewnętrznego „rozliczenia” z organami poprzez zaakceptowanie bądź nie czynności i powoduje wyłączenie odpowiedzialności albo też uznanie potencjalnej możliwości dochodzenia roszczeń.

Uchwała w przedmiocie udzielenia absolutorium powinna zawierać przede wszystkim takie elementy, jak:

• 
  

  oznaczenie uchwały oraz spółki, która ją podejmuje;

  
  
• 
  

  przedmiot uchwały;

  
  
• 
  

  treść uchwały wraz z uzasadnieniem;

  
  
• 
  

  wskazanie, ilu wspólników głosowało “za”, ile “przeciwko”, a ile osób wstrzymało się od głosu.

  
  

Choć teoretycznie uchwała w przedmiocie absolutorium nie musi posiadać uzasadnienia, w orzecznictwie wskazuje się, że powinno być umieszczane zwłaszcza w aktach, w których zapada decyzja negatywna (tj. o nieudzieleniu absolutorium). Dzięki temu członek organu ma możliwość podjąć obronę względem rzeczowej argumentacji.

Czy głosowanie w sprawie absolutorium powinno być tajne?

Jak wynika z art. ksh, uchwała w sprawie udzielenia absolutorium zapada bezwzględną większością głosów, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Samo głosowanie w sprawie absolutorium, jako głosowanie w sprawach osobowych, na mocy art. 247 § 2 K.s.h. powinno być tajne.

Należy podkreślić, że nie przewiduje się opcji głosowania pisemnego w kwestii absolutorium, co wyklucza przeprowadzenie głosowania bez konieczności zwoływania zgromadzenia wspólników.

W przypadku udzielenia absolutorium dopuszczalne jest co do zasady głosowanie przez pełnomocnika. Jednakże, pełnomocnictwo musi zostać udzielone na piśmie pod rygorem nieważności i dołączone do księgi protokołów. Warto jednak mieć na uwadze treść artykułu 244 ksh, zgodnie z którym wspólnik nie posiada prawa do głosowania osobiście, poprzez pełnomocnika, ani jako pełnomocnik innej osoby, w sprawach dotyczących jego odpowiedzialności wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu. Dotyczy to także udzielenia absolutorium, zwolnienia z zobowiązań wobec spółki oraz sporów między nim a spółką.

Skutki udzielenia absolutorium

Akt absolutoryjny jest aktem wewnętrznego „rozliczenia” z organami poprzez zaakceptowanie bądź nie czynności, powoduje wyłączenie odpowiedzialności albo też uznanie potencjalnej możliwości roszczeń. Sama uchwała o nieudzieleniu absolutorium nie wywołuje jeszcze żadnych negatywnych skutków.

Odmowa absolutorium wymaga uzasadnienia, bowiem aby członek zarządu mógł bronić swoich praw powinien wiedzieć, co mu się zarzuca. W przypadku pozytywnych uchwał absolutoryjnych zasadniczo zwalniają one z odpowiedzialności wobec spółki. Absolutorium może stanowić okoliczność ekskulpacyjną, prowadzącą do obalenia domniemania winy, względnie może stanowić okoliczność uzasadniającą zmianę rozkładu ciężaru dowodu przesłanki bezprawności; nie powinno być natomiast utożsamiane ze zwolnieniem z odpowiedzialności cywilnej.

Czy absolutorium zwalnia członka organu spółki od odpowiedzialności?

Udzielenie absolutorium jest równoznaczne z tym, że wspólnicy aprobują czynności podjęte przez członka zarządu i rezygnują z dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z tego tytułu. W orzecznictwie wskazuje się jednak, że w tym przypadku chodzi o odpowiedzialność na gruncie art. 293 k.s.h. Przepis ten wprowadza odpowiedzialność członków organów spółki, a także likwidatora za szkodę wyrządzoną spółce działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki.

W jakich okolicznościach absolutorium nie wyłącza odpowiedzialności?

Należy zaznaczyć, że udzielenie absolutorium nie zwalnia członka zarządu z odpowiedzialności cywilnoprawnej na gruncie art. 299 k.s.h. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki ma jednak charakter subsydiarny, co oznacza, że aktywuje się w momencie, kiedy osoba prawna nie posiada własnego majątku pozwalającego na przeprowadzenie egzekucji przez wierzycieli. Co więcej, członek zarządu ma możliwość zwolnienia się z odpowiedzialności wobec osób trzecich pod warunkiem wykazania jednej z przesłanek, tj.:

• 
  

  zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie lub wydanie w tym samym czasie postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu;

  
  
• 
  

  niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości bez winy członka zarządu;

  
  
• 
  

  brak szkody wierzyciela pomimo braku dochowania obowiązku w zakresie złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki.

  
  

Udzielenie absolutorium nie ma znaczenia dla odpowiedzialności na podstawie art. 299 k.s.h., ale nie tylko. Kodeks spółek handlowych przewiduje szereg innych sytuacji, w których nawet skwitowanie nie zwolni członków zarządu z odpowiedzialności. O jakich sytuacjach mowa?

Absolutorium nie wyłączy od odpowiedzialności w następujących sytuacjach

1. gdy aporty zostały przyjęte po cenie nadmiernie wygórowanej (art. 175 § 2 k.s.h.);
   

Zgodnie z art. 175 §1 k.s.h., w sytuacji, kiedy wysokość wkładów niepieniężnych została znacznie zawyżona w stosunku do ich wartości zbywczej w stosunku do ich wartości w dniu zawarcia umowy spółki, wspólnik, który wniósł taki wkład oraz wspólnicy zarządu, którzy, wiedząc o tym, zgłosili spółkę do rejestru, obowiązani są wyrównać spółce brakującą wartość. Z odpowiedzialności w tym zakresie nie można zwolnić ani wspólnika, ani członka zarządu.

W doktrynie wskazuje się, że przeszacowanie odnosi się do wszystkich wkładów wniesionych przez wspólnika, przy czym nie ma znaczenia, czy w wyniku nieprawidłowego określenia wartości aportu musi dojść do powstania szkody po stronie spółki. Aby członek zarządu uwolnił się od takiej odpowiedzialności, musi wykazać, że dochował należytej staranności przy ocenie wartości wkładów wnoszonych do spółki.

2. jeżeli wypłaty, które otrzymali wspólnicy, były dokonane wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki (art. 198 k.s.h.)
   

Członek zarządu nie może także zostać zwolniony z odpowiedzialności, która powstaje na gruncie art. 198 k.s.h. Chodzi tutaj o wypłatę na rzecz wspólnika, która została zrealizowana z naruszeniem przepisów prawa lub umowy spółki. Członkowie zarządu ponoszą solidarną odpowiedzialność razem z beneficjentem wypłaconej kwoty. Za wypłatę uznaje się każdy bezpośredni i pośredni nieekwiwalentny transfer faktyczny i prawny z majątku spółki do majątku wspólników, który będzie obejmował wkład wniesiony do spółki przez wspólnika lub ekwiwalent tego wkładu.

Do takiej sytuacji dochodzi m. in. w momencie, kiedy wypłata jest dokonywana, kiedy nie doszło do pełnego pokrycia kapitału zakładowego.

3. jeżeli uchwała o zatwierdzeniu sprawozdań była podjęta w następstwie czynności wprowadzających w błąd wspólników na podstawie nierzetelnych danych, nieprawdziwych lub niepełnych informacji itp. (tak również SN w wyroku z dnia 17 kwietnia 2019 r., II CSK 295/18, LEX nr 2650719); wspólnicy muszą jednak zmienić swoją uchwałę o udzieleniu pokwitowania i podjąć kolejną odmawiającą udzielenia absolutorium
   

Warunkiem skutecznego udzielenia absolutorium jest pełna świadomość co do działań podjętych przez członka organu oraz skutków tych działań. Jeżeli po powzięciu uchwały okaże się, że członek zarządu wyrządził spółce szkodę swoim działaniem lub zaniechaniem, ale zataił ten fakt, udzielenie absolutorium nie wyłącza odpowiedzialności odszkodowawczej danej osoby. Niepełne lub niewłaściwe informacje posiadane przez zgromadzenie wspólników powodują, że nie stanowi ono ochrony.

4. jeżeli wspólnik na podstawie art. 295 i 296 k.s.h. żąda sądownie odszkodowania dla spółki od członków zarządu, którzy wyrządzili spółce szkodę;
5. gdy wobec spółki zostanie ogłoszona upadłość;
   
6. jeżeli zachodzą warunki określone w art. 291–294 k.s.h., a zgromadzenie wspólników w momencie podjęcia uchwał nie miało informacji o zaistniałych faktach uzasadniających odpowiedzialność.

Jakie są skutki nieudzielenia absolutorium?

Warto zdawać sobie sprawę, że nieudzielenie absolutorium jednemu lub wybranym członkom zarządu nie stanowi samo w sobie przesłanki odwołania członka zarządu z pełnionej funkcji. W umowie spółki można jednak wskazać, że odwołanie członka organu jest możliwe z ważnych powodów, a za taki powód posłuży właśnie nieudzielenie absolutorium.

Członek zarządu, któremu odmówiono skwitowania w drodze uchwały, ma prawo do zaskarżenia jej, domagając się uchylenia uchwały jako sprzecznej z dobrymi obyczajami. Jeżeli uda się skutecznie uchylić uchwałę, zostanie ona wyeliminowana z obrotu prawnego, co nie oznacza, że automatycznie członek zarządu otrzyma absolutorium. Zgromadzenie wspólników będzie musiał podjąć taką uchwałę ponownie.

Zobacz również: Jak członek zarządu może bronić się przed odpowiedzialnością za długi spółki?

Uchwała w sprawie absolutorium a naruszenie dóbr osobistych

W kwestii uchwały absolucyjnej lub jej braku warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną, istotną kwestię. Otóż sposób uzasadnienia aktu wewnętrznego, zwłaszcza jeżeli jego podjęcie nie zostało poparte rzeczowym uzasadnieniem, może prowadzić do naruszenia dóbr osobistych członka zarządu lub innego organu ze wszystkimi tego konsekwencjami (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2012 r., sygn. V CSK 439/11). Problem pozostaje aktualny przede wszystkim w kontekście osób, które swoją funkcję wykonywały bez zarzutu.

Co istotne do zgłoszenia roszczeń z tytułu naruszenia dóbr osobistych uprawnia zarówno podjęcie uchwały o nieudzieleniu absolutorium, jak i niepodjęcia jej wcale. Można bowiem przyjąć, że brak aprobaty stawia dan osobę w negatywnym świetle.

Jednocześnie jednak w orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, żę sam fakt nieudzielenia absolutorium nie upoważnia jeszcze członka organu do wytoczenia powództwa o naruszenie dóbr osobistych. W przeciwnym razie można by tak podważyć każdą uchwałę. Wymagane jest “duże natężenie złej woli”, np. odmowa udzielenia akceptacji wyników pracy pomimo znacznych sukcesów (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2022 r., sygn. II CSKP 1330/22).

Czy można udzielić absolutorium częściowego?

W doktrynie wskazuje się na możliwość udzielenia członkowi zarządu absolutorium częściowego, tj. takiego, które dotyczy wyłącznie określonej kategorii spraw. Należy jednak pamiętać, że w części nieobjętej absolutorium spółka nadal będzie mogła zgłosić do danej osoby roszczenia odszkodowawcze..

Nieudzielenie absolutorium członkowi zarządu może, choć nie musi prowadzić do negatywnych konsekwencji. Warto jednak pamiętać, że nawet zaaprobowanie działalności zarządu nie powoduje, że członkowie zarządu mogą czuć się w pełni bezpiecznie. Nasza kancelaria świadczy kompleksową obsługę korporacyjną podmiotów gospodarczych, w tym także pomoc w zakresie sporów wewnętrznych. Nasi specjaliści ocenią stan faktyczny sprawy, przeanalizują umowę spółki i doradzą optymalne rozwiązanie.

Pytania i odpowiedzi

Zaufali nam: